تصمیم نظام در آشوب‌های اخیر، این بود که بر خلاف فتنه انتخاباتی سال 88 که مردم نقش اصلی را در پایان دادن به فتنه داشتند، بار اصلی کار بر دوش نیروهای امنیتی و انتظامی باشد؛ این راهبرد موجب شد این توهم شکل بگیرد که نظام توانایی بسیج توده‌های مردم را از دست داده است.
یکی از تفاوت‌های فتنه سال 1388 با فتنه کنونی، شکل مواجهه مردمی و میزان مشارکت مردم در برچیدن غائله و آشوب بود. در فتنه انتخاباتی که با رمز تقلب شکل گرفت، بعد از فراخوان‌های مختلف، آن نیرویی که به مصاف مستقیم فتنه‌گران رفت و توانست طومار فتنه‌جویی چندماهه را در هم بپیچد، قدرت «مردمی» بود که با نمایشی حماسی از خود توانستند آب پاکی را روی دست دشمن بریزند. این قدرت‌نمایی مردم آن‌چنان تأثیر مستقیمی بر بستن پرونده فتنه داشت که مقام معظم رهبری درباره آن فرمودند: «اگر صدها بار هم برای نعمت هوشیاری این ملّت سجده شکر به‌جای آورده شود، بازهم کم است؛ حماسه‌ای که محاسبات دشمن را به هم ریخت؛ محاسباتی که با همکاری و برنامه‌ریزی عده‌ای اقلیت در داخل از روی بغض و کینه شکل‌گرفته بود، اما در این روز حماسی یک‌بار دیگر امّت اسلامی با بصیرت عمل کرد و دشمنان نظام مأیوس شدند.» [1]
اما فتنه اخیر دارای برخی مشخصات ویژه‌ای بود که روش‌های مواجهه با آن را دگرگون کرد و لازم ساخت نقش سربازان گمنام کشوری، نهاد‌های امنیتی نظام و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در مقایسه با عموم مردم بسیار پررنگ‌تر شود. ازاین‌روی روند ماجراجویی رسانه‌های بیگانه و لیدرهای میدانی به سمتی نرفت که نیاز به فراخوان حضور گسترده مردم و شکل‌دادن یک نهم دی دیگر باشد.
همین برخورد دیگرگونه و تغییر یافتن شیوه کنشگری نظام -که ترجیح داد بدنه اجتماعی خود را به میادین گسیل نکند و به‌صورت مشخص از پشتوانه مردمی خود استفاده نکند- دستگاه محاسباتی دشمن را به هم ریخت و آن‌ها در یک تحلیل اشتباه گمان کردند که مردم دیگر حاضر نیستند که خود را سپر بلای نظام بگردانند!
برای آشکار شدن تصمیم درست نظام لازم است به یک نمونه مهم از تغایر شکلی و روشی فتنه سال 88 و آشوب‌طلبی سال 1401 اشاره‌کنیم. در وقایع فتنه سیزده سال قبل، عامل اصلی و رمز به‌دست‌آمده برای دشمن در بستر یک انتخابات پرشور و گرم، متهم نمودن نظام به دروغ و تقلب بود؛ اتهامی که تشویش اذهان مردم و از میان بردن سرمایه اجتماعی نظام را هدف قرار داده بود. در آن فتنه، اعتماد عمومی دچار آسیب شد؛ چرا که یک نامزد تأیید شده از سوی شورای نگهبان، باسابقه‌ای عجین‌شده با دفاع مقدس، با همراهی چندین شخصیت برجسته نظام، دروغ بزرگ «تقلب» را رمز اعتراضات غیرقانونی قرار داد؛ یک رمز آشوب که در روزهای اولیه بسیاری را به همراهی با لیدرهای بی‌نشان، اما تحت شبکه وادار کرد. ازاین‌رو استراتژی نظام در مقابله با خواسته‌های به ظاهر انتخاباتی آنان، روشنگری و شفافیت برای دفع شبهه از سیستم انتخاباتی بود. در این راستا شخص مقام معظم رهبری با سلسله راهبری‌های خود نقش سازنده‌ای را در بازسازی اعتماد بخشی از مردم انجام دادند و درنهایت این مردم بودند که با حضور میلیونی در سراسر کشور نشان دادند که به حاکمیت و سازوکارهای دیده شده در آن اعتماد دارند.
اما فتنه اخیر یک جنگ ترکیبی چندوجهی بود که بر خلاف فتنه انتخاباتی گذشته، از بیرون سازماندهی شده بود و گردانندگان آن بخش بزرگی از آتش‌افروزی را به گروهک‌های ضدانقلاب، همانند مجاهدین خلق، پژاک، کوموله، الاحوازیه و... واگذار کرده بودند. ازاین‌روی نظام با کسانی مواجه بود که سال‌ها با کمک مراکز اطلاعاتی آمریکا، اسرائیل، فرانسه و... آموزش‌های گوناگونی را دیده بودند و فرا گرفته بودند که با تاکتیک اختلال در امنیت کشور بتوانند ضربات کوبنده‌ای را بر نیروهای امنیتی کشور وارد کنند؛ لذا بخش مهمی از طراحی این آشوب، شامل رودررویی و تقابل نیروهای امنیتی با مردم می‌شد.
تفاوت دیگر این بود که در فتنه 88 یک جمعیت معترض در گرماگرم انتخابات شکل‌گرفته بود که تمام برنامه‌ریزی دشمن، در جهت حفظ و هدایت این هسته اولیه به سمت آشوب بود، اما در اغتشاشات اخیر مجبور بودند برای شکل‌گیری یک هسته اولیه، به دو اقدام اساسی روی آورند؛ یکی طراحی و پردازش سناریو با ابزار رسانه و با رمز مهسا امینی و فعال کردن گسل‌های اجتماعی که یک مقابله رسانه‌ای و تبیینی را ضرورت می‌بخشید؛ و قدم دوم، پروژه کشته‌سازی که به نیروهای ضدانقلابِ آموزش‌دیده واگذارشده بود؛ که طبعاً افزون بر صبر راهبردی نیروی انتظامی، حضور میدانی نیروهای ورزیده امنیتی را می‌طلبید.
بنابراین تصمیم نظام برای درگیر نکردن بدنه مردمی و واگذاری عملیات میدانی مقابله با آشوب، به فرزندان امنیتی ملت، نباید موجب این توهم شود که نظام، توانایی بسیج کردن توده‌های مردم را ندارد؛ بلکه برعکس، این نشان از کارآزمودگی نظام در گذر از پیچ آشوب دارد. این نقطه قوت بزرگی برای جمهوری اسلامی بود که با اتکا به سازمان‌های امنیتی و انتظامی خود توانست محور غربی، عبری و عربی را در یک جنگ ترکیبی ناکام بگذارد و عناصر خودفروخته را متوجه اشتباه آن‌ها در اتکا به قدرت بیرونی بکند.
پی‌نوشت:
1. پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری https://b2n.ir/w62446