صفات سلبی خداوند به ما نشان می‌دهند، خداوند چه ویژگی‌هایی ندارد و ما باید هرگونه نقص را از ساحت قدسی او نفی کنیم.
یکی از تقسیمات رایج در مباحث خداشناسی، تقسيم صفات خداوند به دو قسمِ اوصاف ثبوتی و سلبی است. در صفات ثبوتی، همه کمالاتی مانند علم و قدرت و رحمت و… برای خداوند اثبات می‌شود؛ چراکه این صفات بیانگر کمال هستند و خداوند، کامل مطلق است و تمام کمالات را داراست .
در مقابل، صفات سلبی، صفاتی هستند که یک نقص یا محدودیتی را از خداوند سلب می‌کنند. درواقع با اوصاف سلبی به تنزیه پروردگار از نقص‌ها اشاره می‌کنیم. نمونه‌ای از اوصاف سلبی الهی عبارت‌اند از: خدا ظالم نیست، جاهل نیست و جسم ندارد. درواقع حمل اوصاف سلبى بر خداوند، محال و سلب این صفات از او ضرورى است.
باید توجه داشت هر مفهومی که بر نقص دلالت داشته باشد مانند جسم داشتن، از خداوند سلب می‌شود و حتی مفاهیمی که نشان‌دهنده نوعی کمال باشند، اما کمالی که با نوعی نقص همراه است، نیز از خداوند سلب می‌شوند، مثل قدرت محدود یا علمی که نیازمند داشتن مغز و ... است. پس این صفات کمالی بدون هیچ جنبه نقصی قابل اطلاق بر خداوند هستند.
نمونه بارز صفات سلبی پروردگار در سوره توحید آمده است: «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَد»؛[1] «(خداوند) فرزندی ندارد و زاییده نشده است و هیچ‌کس [در ذات و صفات] همانند و همتا و شبیه او نیست».
خدا زاده نشده، پس «زاده شدن» و اینکه موجودی از خدا متولد شود و فرزند داشته باشد را از او سلب می‌کنیم. در ادامه آیه «شبیه داشتن» را نیز از او نفی می‌کنیم. پس این سه مورد از صفات سلبی هستند.
پی‌نوشت:
[1]. سوره توحید، آیات 3 و 4.