مدارا به‌عنوان یک تکنیک تربیتی، نقش به سزایی در ساخت رفتارها و کردارها در خانه، خانواده و جامعه دارد.
انتخاب آگاهانه راهی برای کاهش اختلافات
ازدواج و تشکیل خانواده، مهم‌ترین و مقدس‌ترین تصمیم هر فرد در زندگی است؛ بنابراین انتخاب درست و آگاهانه، نقش به‌سزایی در زندگی و روابط بین فردی زوجین دارد. هرچه ازدواج آگاهانه‌تر باشد، کیفیت زندگی مطلوب‌تر، تداوم رابطه عمیق‌تر و ماندگاری آن بادوام‌تر خواهد بود.
اولین گام در ازدواج موفق، دوست داشتن و رسیدن به عشق است. هرچند زندگی با عشق آغاز می‌شود و در برقراری یک رابطه سالم و آرمانی تأثیرگذار است، اما به‌تنهایی کافی نیست. درواقع عشق شرط لازم یک زندگی است که بر اساس آن به زندگی رنگ و لعاب می‌دهد.
ضرورت مدارا در زندگی زناشویی
این مطلوب زمانی حاصل خواهد شد که زوجین به تفاوت‌های بین فردی همدیگر اشراف پیدا کنند. از اختلافات فراگیر زوجین مبنی بر عدم تفاهم آن‌ها در زندگی مشترک، درمی‌یابیم که این عدم تفاهم، ناشی از عدم درک متقابل آن‌ها در شناخت تفاوت‌های بین زن و مرد است، چه‌بسا که با آموزش مهارت‌های همدلی و سازگاری، بتوان مانع شکل‌گیری بسیاری از اختلافات شد.
تفاوت‌های جسمی، جنسی، فیزیولوژی و نورولوژی بین زن و مرد، نقش به‌سزایی در بروز تفاوت در همه ابعاد نیازی آنان می‌شود؛ تفاوتی که احساسات و بروز هیجانات، خندید‌ن، حرف زدن، نحوه ارتباطات، نوع نیازها و ترس‌ِ زوجین را نیز تحت‌الشعاع خود قرار داده است. از معمول‌ترین مشکلات مهم زناشویی که موجب تنش، بحث و مشاجره بین زوجین می‌شود، اشکال در برقراری ارتباط درست و ناآگاهی از تفاوت‌های میان زن و مرد است.
تفاوت ماهوی زن و مرد در آفرینش
خداوند عنصر زن و مرد را به‌گونه‌ای آفریده که ازلحاظ شخصیت و جنبه‌های فردی با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارند؛ از این‌رو نباید از همسر خود توقع داشته باشید که همانند شما فکر کند یا رفتارهای کاملاً مشابهی با شما داشته باشد؛ چراکه علایق و دیدگاه‌های هر فردی با دیگری متفاوت است.
مدارا و سازگاری، یکی از بهترین راه‌های کاهش بداخلاقی و تفاوت‌ها بین زن و شوهر است. در یک زندگی زناشویی چیزی که می‌تواند مجموعه این تفاوت‌ها و تفاهم‌ها را به همدیگر پیوند بزند و به زندگی رنگ و لعاب واقعی بدهد، پذیرش و نحوه مواجهه و مدیریت خود زوجین در این تفاوت‌ها است.
استفاده از تکنیک مدارا، به معنای پذیرش شکست و ظلم‌پذیری نیست؛ بلکه به مفهوم انعطاف‌پذیری در مسائل اختلافی است که در حاشیه‌ی زندگی به وجود می‌آید و پیوسته در کشاکش و اصطکاک طی خواهد شد.
در روایتی آمده که فردی از امام جواد عليه‌السلام درباره شدت مشکلات خانوادگی خود کسب تکلیف نمود که امام راه مدارا را پیش‌وروی او قرار داد: «وَ الْمُدَارَاةُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الْمُکَاشَفَةِ وَ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرٌ فَاصْبِرْ إِنَّ الْعاقِبَةَ لِلْمُتَّقِینَ»؛[1] «بدان مدارا و خوش‌رفتاری برای تو، بهتر از افشاگری و پرده‌دری است و نيز بدان با هر سختی، آسانی است. شكيبا باش و عاقبت نيكو اختصاص به پرهيزگاران دارد».
پی‌نوشت:
[1]. مجلسی، بحارالانوار، چاپ مؤسسه الوفاء، بیروت، 1404ق، ج50، ص55.