بیتردید حجت الهی باید در هر زمانی وجود داشته باشد، تا مردم را با وظایفشان آشنا کرده و از گمراهی نجاتشان دهد و مردم از وجود او بیبهره نمانند، از اینرو خداوند هرگونه بهانهجویی را از مردم گرفته و حجت را بر آنها تمام کرده است.
تا زمانی که انسان در روی کره خاکی وجود دارد، باید حجت الهی نیز وجود داشته باشد، تا مردم را با وظایفشان آشنا کرده و آنها را از هر گونه گمراهی، نجات دهد؛ زیرا علاوه بر حکم عقل، قرآن به صراحت به این مطلب اشاره کرده است: «إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هاد»؛[1] «تو (ای پیامبر) فقط بيم دهندهاى! و براى هر گروهى هدايت كنندهاى است». بنابر این آیه، وجود انسان در زمین، مستلزم وجود هادی و حجت الهی خواهد بود، بر این اساس از این آیه دو نتیجه گرفته میشود:
یک. ضرورت وجود هادی در هر امتی .
دو. وظیفه هدایتگری حجت.
آیه اتمام حجت
خداوند برای اینکه در روز قیامت، هر گونه بهانهجویی را از دست مردم بگیرد، پیامبران و حجتهایش را فرستاده است، بنابراین خداوند برای همه اتمام حجت کرده است: «رسُلًا مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا»؛[2] «پیامبرانی که بشارتدهنده و بیمدهنده بودند، تا بعد از این پیامبران، حجتی برای مردم بر خدا باقی نماند، (و بر همه اتمام حجت شود) و خداوند، توانا و حکیم است».
این آیه در مقام بیان اتمام حجت است، نه اینکه بگوید بعد از پیامبران کسی برای هدایت مردم نیامده است؛ زیرا بیتردید برخی پیامبران، دارای وصی و جانشین بودهاند، که توسط پیامبران معرفی میشدند؛[3] حتی در دوره فترت [دوره ششصد ساله بین حضرت عیسی و پیامبر آخرالزمان] نیز اوصیایی از طرف پیامبران بودهاند، که خالد بن سنان یکی از آنها[4] و آخرین آنها حضرت ابوطالب علیهالسلام است،[5] بنابراین پیامبر صلیاللهعلیهوآله نیز اوصیایی دارند که آخرین آنها امام زمان علیهالسلام است.[6]
بنابراین، علاوه بر آیات قرآن، تاریخ نیز به صراحت، وجود وصی بعد از پیامبران را ثابت میکند.
پی نوشت
[1]. رعد: آیه7.
[2]. نساء: 165.
[3]. فاطر: 24.
[4]. ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، دار صادر، ج1، ص376.
[5]. مجلسی، محمد باقر، دارالاحیاء، بحارالانوار، ج35، ص138.
[6]. خزاز رازی، علی بن محمد، کفایه الاثر، نشر بیدار، ص146.