اگر خدای ناکرده همسرتان بیمار شود، چه می‌کنید؟ بیماری‌اش را بر سرش می‌کوبید؟ پیش غریبه و آشنا آن را دستمایهٔ تمسخر و تحقیر او قرار می‌دهید؟ یا او را به بیمارستان می‌برید تا درمان شود؟عیب‌های رفتاری و اخلاقی هم نوعی بیماری هستند که باید درمان و اصلاح شوند، نه تمسخر و اعلام عمومی در جمع دوست و آشنا!
اصلاح همسر وظیفهٔ اخلاقی و آیینی| خاطرتان هست در یکی از دیدارها با رهبر عزیزمان، مهمانی، آن یکی انگشتر ایشان را خواست؟ رهبرمان فرمودند: «این انگشتر ۵۵ سال است که با من است. مربوط به روز عقد من است.» انگشتر ازدواج‌شان بود!
برایم بسیار دلنشین بود که رهبر کشورم، اولین فرد سیاسی و مذهبی ایران، تا این حد به ازدواج‌شان و همسرشان متعهد و علاقه‌مند هستند که بعد از ۵۵ سال هنوز انگشتر ازدواج‌شان را به دست دارند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تأکید ویژه‌ای بر ازدواج جوانان و صمیمیت بین زوج‌ها دارند و بیانات بسیاری دربارهٔ این موضوعات داشته‌اند. در «مطلع عشق» به بررسی و موشکافی این بیانات به کمک کارشناسان می‌پردازیم.
برای نمک ریختن از همسرتان مایه نگذارید!
بعد از ناهار در جمع خانوادگی‌مان نشسته بودیم و گپ می‌زدیم. هر کس چیزی می‌گفت و نمکی می‌ریخت. ناگهان پسرخاله‌ام از دستپخت همسرش ایرادی گرفت و شوخی تمسخرآمیز و سخیفی دربارهٔ دستپخت او کرد. همسرش که تا پیش از این در حال خنده و معاشرت بود، به‌شدت خجالت کشید و رفت توی خودش. به وضوح می‌شد صدای شکستن قلبش را شنید. هر کس با ایما و اشاره ناسزایی به پسرخاله‌ام می‌داد یا دستی به علامت «خاک!» برایش تکان می‌داد که با بی‌ملاحظگی باعث خجالت و تحقیر همسرش شده بود.
عروس‌خاله بدجوری دلگیر شده بود. دیدم این‌طور نمی‌شود. استناد کردم به دفعهٔ قبل که به خانهٔ پسرخاله رفته بودیم و گفتم «اتفاقاً من لوبیاپلوی مریم رو خیلی دوست داشتم. با ترشی فوق‌العاده شده بود.». صداها که یکی یکی به تأیید بلند می‌شد، کم کم رنگ و روی مریم هم باز شد و لبخند به چهره‌اش نشست.
شاید واقعاً بقیهٔ غذاهای مریم خوب نبود، ولی پسرخاله حق نداشت در جمع این موضوع را بیان کند. حتی باید با هر روشی که می‌دانست آن را از چشم دیگران پنهان می‌کرد. این نکته‌ای بود که وقتی به آشپزخانه رفتم، دیدم خاله‌ام دارد به پسرخاله گوشزد می‌کند و نیشگون مختصری هم از او می‌گیرد!
عیب همسرت را بپوشان
زندگی مشترک عرصه‌ای برای رشد و تکامل زن و مرد است. این دو نزدیک‌ترین و محرم‌ترین افراد به همدیگر هستند و طبیعتاً از ریزترین ایرادات همسرشان خبر دارند. اما وظیفه دارند عیب‌های او را پیش چشم دیگران بپوشانند و همدیگر را در رفع عیب‌ها یاری کنند. البته بعضی ایرادها هم طوری در وجود انسان نهادینه شده که قابل تغییر نیست. در این حالت به صبر، مدارا و سازگاری توصیه شده‌ایم.
رهبر عزیزمان در این باره می‌فرمایند: «اگر دیدید که همسرتان یک نقطه عیبی دارد (هیچ انسانی بی‌عیب نیست) و مجبورید او را تحمل کنید، تحمل کنید. که او هم هم‌زمان دارد یک عیبی را از شما تحمل می‌کند. آدم عیب خودش را که نمی‌فهمد، عیب دیگری را می‌فهمد. پس بنا را بگذارید بر تحمل. اگر چنانچه قابل‌اصلاح است، اصلاحش کنید. اگر دیدید کاری نمی‌شود کرد، با او بسازید.».
لباس فاخر همدیگر باشید
حجت‌الاسلام «حسین دهنوی»، مشاور و کارشناس خانواده، دربارهٔ تبیین راهکارهای تحکیم روابط بین زن و شوهر می‌گوید وظیفهٔ همسران است که اشتباهات همدیگر را به هم متذکر شوند و سعی کنند با روشی درست، رفتار نادرست همدیگر را اصلاح کنند. او آیهٔ «هُنَّ لِبَاسٌ لَّکمْ وَ أَنْتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ» را در تبیین این نقش همسران می‌آورد: «زن و شوهر همانند لباس برای همدیگر هستند.». ویژگی لباس چیست؟ لباس عیب‌های بدن را می‌پوشاند و البته بدن را از سرما و گرما و دیگر آسیب‌ها حفظ می‌کند. پس طبیعتاً همسران مجاز نیستند عیب‌ها و خطاهای همسر خود را برای دیگران تعریف کنند. حتی موظفند از او در برابر بدگویی و عیب‌جویی دیگران هم محافظت کنند.
از همدیگر عیبزدایی کنید
اگر خدای ناکرده همسرتان بیمار شود، چه می‌کنید؟ بیماری‌اش را بر سرش می‌کوبید؟ پیش غریبه و آشنا آن را دستمایهٔ تمسخر و تحقیر او قرار می‌دهید؟ یا او را به بیمارستان می‌برید تا درمان شود؟
عیب‌های رفتاری و اخلاقی هم نوعی بیماری هستند که باید درمان و اصلاح شوند، نه تمسخر و اعلام عمومی در جمع دوست و آشنا!
حجت‌الاسلام دهنوی معتقد است همسران به جای اینکه از همدیگر عیب‌جویی کنند، باید به عیبزدایی از همدیگر بپردازند. امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «دوست‌داشتنى‌ترینِ دوستان من، کسى است که عیب‌هایم را به من هدیه دهد.» هدیه را چطور به دیگران می‌دهند؟ با روی خوش و برخورد سنجیده و مناسب. پس بیان عیب دیگران با نیت اصلاح و با روش درست، لطف به دیگران است. اما در احادیث از عیب‌جویی و بیان ایرادهای دیگران با هدف تحقیر و تمسخر آنها نهی شده‌ایم. پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند: «کسی که به دنبال عیب‌های دیگران بگردد، خدا عیب او را آشکار می‌کند.».
از ویژگی‌های زنانه یا مردانه غافل نشوید
دنیای زنان و مردان کاملاً با هم متفاوت است. ویژگی‌های ذاتی‌شان هم همین طور. اگر این تفاوت‌ها را به درستی نشناسیم و آنها را در روابط‌مان مدیریت نکنیم، دچار چالش می‌شویم. بعد بی‌جهت به دنبال ایرادی در خودمان یا همسرمان می‌گردیم که باعث ایجاد آن چالش شده است. در حالی که به گفتهٔ حجت‌الاسلام دهنوی، بسیاری از رفتارهای همسران به ویژگی‌های مردانه یا زنانهٔ آنها برمی‌گردد و در واقع عیب محسوب نمی‌شود. اما چون بعضی مردان زن‌شناس نیستند و بعضی از زنان مرد‌شناس نیستند، با ویژگی و روحیات جنس مخالف خود آشنایی ندارند، و ممکن است رفتار همسرشان باعث ناراحتی و حرص خوردن آنها شود. بنابراین همسران باید ضمن شناخت ویژگی‌های کلی مردانه و زنانه، با ویژگی‌های خاص طرف مقابل نیز آشنا شوند.
مثلاً زنان به صحبت کردن علاقهٔ بسیاری دارند و روزانه دست‌کم ۵ هزار کلمه حرف می‌زنند. اما مردان اهل سکوت هستند و در روز نهایتاً ۲ هزار کلمه حرف می‌زنند. این ویژگی‌ها برای هیچ کدام از زن یا مرد عیب نیست. اقتضای طبیعت‌شان است. اما اگر به درستی نشناسیم‌شان، ممکن است با همسرمان به مشکل بربخوریم.
الگوی خوب همدیگر باشید
در بحث آموزش همیشه شنیده‌ایم که می‌گویند آموزش غیرمستقیم اثرگذاری بیشتری دارد. در راهکارها و روش‌های اصلاح عیب‌های همسران از سوی همدیگر هم می‌گویند بهترین راهکار و روش، «تربیت خاموش» یا «الگویی» است.
حجت‌الاسلام دهنوی در توضیح این روش می‌گوید باید با رفتار و اعمال خودمان، الگوی رفتاری مناسبی برای طرف مقابل باشیم. با نگاه و سکوت در اصلاح همسر بکوشیم. می‌دانیم که نگاه معانی مختلفی دارد؛ خواهش، تهدید، پرسش و...
مثلاً مرد در مقابل خطای همسرش سکوت می‌کند. زن معنی این سکوت را درک می‌کند و به فکر فرو می‌رود. این سکوت باعث ساخته‌شدن و اصلاح می‌شود. زن می‌فهمد که همسرش خطای او را فهمیده و با بخشندگی با او برخورد کرده است. پس دیگر آن خطا را تکرار نمی‌کند. یا مثلاً اگر مرد با واژه‌های زیبا همسرش را صدا نمی‌زند، زن با زیبا صدا زدن همسرش، این نکته را به او بیاموزد و الگوی او باشد.
حجت‌الاسلام دهنوی معتقد است مهربانی، رعایت حقوق همسر و توجه به خواسته‌های همسر هم می‌تواند در اصلاح او اثرگذار باشد. این یک نکتهٔ ظریف روانشناسی است که وقتی همسر شما مهربانی و مراعات شما را می‌بیند، احساس گناه می‌کند و نفس لوامه‌اش او را نصیحت می‌کند.
نصیحت کنید، اما با شرایط درست
حسین دهنوی می‌گوید روش تربیت خاموش نباید باعث شود که نصیحت کلامی به حاشیه برود. اما اگر قرار به نصیحت و موعظه است، باید با شیوهٔ درست بیانش کنیم؛ با کلام نرم و با محبت، صمیمیت و مهربانی. نصیحت پنهانی و در محفل خصوصی، آثار و برکات فراوانی دارد. به هیچ وجه نباید در حضور دیگران، همسرمان را نصیحت کنیم یا از او ایراد بگیریم. این خطای بزرگ، مشکلاتی در تربیت کودک‌مان هم ایجاد می‌کند. ضمناً بهتر است در ابتدا نقاط قوت همسرمان را یادآوری کنیم و بعد ایراد یا اشتباه او را بگوییم.
متأسفانه در بعضی از برنامه‌های رسانهٔ ملی، بعضی از کارشناسان و روانشناسان غیرمذهبی می‌گویند نباید دیگران را نصیحت کرد. در حالی که ما آیات و روایات زیادی در تأکید نصحیت و موعظه به همدیگر داریم.
اصلاح همسر، وظیفهٔ متقابل
شاید برایتان سؤال پیش بیاید که با این همه ملاحظه و اما و اگر، چه اصراری به اصلاح طرف مقابل است؟ اصلاح عیب‌های همسر وظیفهٔ هر کدام از همسران است. اساساً «اصلاح» هدف مبعوث شدن ۱۲۴ هزار پیامبر و قیام امام حسین علیه‌السلام بوده است. پس مسأله بسیار مهم و حیاتی است. زن و مرد هر دو در این مسأله وظیفه دارند. اما وظیفهٔ مردان سنگین‌تر است. چون در روایات خطاب به مردان آمده که خود و خانواده‌تان را از آتش دوزخ حفظ کنید.
از «مطلع عشق» می‌گوییم
بیانات رهبر گرانقدرمان را دربارهٔ ازدواج و مسائل بین زوج‌های جوان از کتاب «مطلع عشق» انتخاب می‌کنیم و با نظرات کارشناسانهٔ کارشناسان روانشناسی و مذهبی در هم می‌آمیزیم تا آن را بیشتر شکافته باشیم و بیشتر به عمل نزدیک کنیم.
منبع: فارس