توبه، مسیری برای رهایی از اضطراب و تشویش بوده و بازگشت انسان‌ها به سوی خدا و پیمودن مسیر سعادت را نوید می‌دهد.
بيشتر مردم وقتی مرتكب گناه و نافرمانى خدا می‌شوند و در مبارزه با نفس مغلوب می‌گردند، دچار ناامیدی می‌شوند، این نوع افراد غالباً بیان می‌کنند که رستگارى و رسيدن به كمالات انسانى با این گناهان امکان‌پذیر نبوده و مأيوس مى‌شوند. در این نوع دیدگاه افراد وقتى راه بازگشت را به روى خود بسته و افق آينده خود را تیره می‌بینند، به سركشى و گناهان بزرگ و متعدد دست می‌زنند. این افراد با تجسّم اعمال زشت خود و سنگينى و تعداد آن‌ها دچار ترس و ناامیدی می‌شوند و با اضطراب و فشار روانى نسبت به آینده خود به سر می‌برند و چه‌بسا دچار افسردگی شوند .
مسیر امیدواری گناه‌کاران
خداوند رحمان و رحیم همواره عنايتى خاص به بندگانش دارد، به همین خاطر راهى براى آنان قرار داده است تا هنگام آلودگی و گناه به‌سوی او برگردند، حتی هرقدر هم آلوده به گناه و نافرمانى باشند، آن‌ها را بخشیده و راه نجات را فراهم کرده و امكان جبران را برایشان مهيّا کرده است.
توبه؛ مسیر بازگشت به‌سوی خداوند است كه خدا در برابر انسان‌ها قرار داده تا بندگانش از يأس و نوميدى بپرهيزند و بدانند آفريدگارشان پذيرنده افراد عاصى است و هر شخصی با هر گناهى، اگر به‌طور حقيقى به‌سوی پروردگارش برود، خداوند با آغوش باز پذيراى او خواهد بود و گناهانش را می‌آمرزد.
خداوند متعال به داوود نبی وحی می‌کند: «يا داودُ، لَو يَعلَمُ المُدبِرونَ عَنّي كَيفَ انتِظاري لَهُم ورِفقي بِهِم وشَوقي إلى تَركِ مَعاصيهِم لَماتوا شَوقا إلَيَّ، وتَقَطَّعَت أوصالُهُم مِن مَحَبَّتي»؛[1] «اى داوود! اگر آنان كه از من روی‌گردان شده‌اند، می‌دانستند كه چگونه در انتظارشان هستم و چه مهرى نسبت به آنان دارم و چه قدر مشتاقم كه معصيتشان را ترک كنند، از اشتياق من می‌مردند و درراه محبتم، بند از بندشان جدا می‌شد».
ازاین‌رو اگر افراد گناه‌کار که دچار معصیت الهی شده‌اند در برنامه‌های زندگی خود تجديدنظر كنند، مسیر توبه و راه نجات برايشان باز است و از بيراهه به راه بازمی‌گردند و خداوند متعال توبه آن‌ها را می‌پذیرد: «إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ»؛[2] «همانا خداوند توبه پذير و مهربان است».
درنتیجه احساس گناه و ترس از بخشیده نشدن يكى از عوامل اضطراب و مايه خستگى روح انسان است كه باعث سرخوردگى و ناامیدی در زندگى می‌شود. فرد گناه‌کار اگر بداند كه آمرزش الهى نصيب او خواهد شد، اميد در او ایجاد شده، به همین خاطر تلاش خويش را به كار می‌بندد تا مرتكب گناه نشود. از دیدگاه خداوند اگر شخص مرتكب نافرمانى شد، نباید مأيوس شود، بلکه باید به درگاه الهی توبه کرده و از خداوند آمرزش بطلبد.
پی‌نوشت:
[1]. فیض کاشانی، المحجة‌البيضاء، نشراسلامی، ج7، ص62.
[2]. حجرات، 12.