هر چند هر حرکتی نشانگر وجود امید در انسان است؛ ولی حرکت و تلاشی امید مثبت خواهد ساخت، که در راستای فطرت انسانی و آموزههای اسلام باشد.
خداوند متعال انسان را موجودی تلاشگر آفریده و حرکت او را به سوی خود معرفی کرده است.[1] تنبلی، در نگاه اسلام، مذمت شده و آفت موفقیت شمرده شده است: «آفَةُ النُّجْحِ الْكَسَل»؛[2] «آفت پیروزی و موفقیت، کسالت و تنبلی است» .
توقف ممنوع
بیشک ایستایی و توقف، یکی از آفتهایی است که به طور معمول گریبانگیر انسان تنبل میشود و نتیجه آن ناامیدی و افسردگی خواهد بود، بر همین اساس امیرالمومنین علیهالسلام برای جلوگیری از این آفت فرمودند: «عَلَيْكَ بِإِدْمَانِ الْعَمَلِ فِي النَّشَاطِ وَ الْكَسَل»؛[3] «بر تو باد به دوام عمل، چه در حال نشاط و شادابی و چه در حالت کسالت».
تلاش حداکثری
هر چند انسان، تلاشگر آفریده شده است؛ ولی به معنای بیشتر دویدن و صرف انرژی جسمانی زیاد نیست؛ بلکه کسی که گوشه اتاقی نشسته و مشغول مطالعه و نوشتن میباشد، نیز تلاشگر محسوب میشود. هر حرکتی که برای رسیدن به کمال انسانیت و اعتلای کلمه اسلام باشد، پسندیده خواهد بود، منظور از تلاش حداکثری تلاشی عاقلانه، با فکر و اندیشه، برای رفع موانع موجود است.
ویژگیهای تلاش حداکثری
هر چند امروزه انسانهای زیادی در حال تلاش و کوشش هستند و همین نشانه وجود امید در آنهاست؛ ولی تلاش مقدس و امیدساز تلاشی است که دارای خصوصیات زیر باشد:
یک. در راستای مبانی اسلام باشد،
دو. خالص، بدون توقع و چشمداشت، صورت گیرد،
سه. کمیت و کیفیت، هر دو در کنار هم دیده شود، بنابراین نباید به بهانه یکی از دیگری کم گذاشت؛ زیرا انتظار خداوند از هر کسی، به اندازه داشتههای اوست.
بنابراین حرکت و تلاش، نشانگر امید در وجود انسان است؛ ولی هر تلاشی امید نیک و مثبت نمیسازد.
پینوشت:
[1]. انشقاق: 6.
[2]. آمدی، عبدالواحد، تصنیف غررالحکم، دفتر تبلیغات، 1366ش، چاپ اول، ص463.
[3]. همان، غررالحکم، دارالکتاب الاسلامی، 1410ق، چاپ دوم، ص444.