«در جبهه غرب خبری نیست» محصول کشور آلمان است که برنده بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان اسکار شد.
«در جبهه غرب خبری نیست» فیلم حماسی ضد جنگ آلمانی محصول ۲۰۲۲ است که بر اساس رمانی به همین نام اثر اریش ماریا رمارک ساخته شدهاست. کارگردانی این فیلم به عهده ادوارد برگر بوده و در آن بازیگرانی همچون دانیل برول، آلبرشت شوخ، سباستین هولک، فلیکس کامرر، آرون هیلمر، ادین حسنوویچ و دیوید اشتریسو ایفای نقش کردهاند.
خلاصه داستان:
داستان شخصیتی به نام «پال بایمر» که به همراه سه همکلاسی خود «آلبرت کروپ»، «فرانتس مولر» و «لودویگ بهم» در ارتش امپراتوری آلمان ثبت نام میکنند و عازم جنگ میشوند را روایت میکند. فرمانده در همان روز اول اعزام رو به «پال بایمر» میکند و میگوید تو تا صبح خواهی مرد! اما او اشتباه میکند، پال نه تنها آن روز نمیمیرد، بلکه زنده میماند تا اتفاقات تلخ و شیرینی را در طول چند سال خدمت در خط مقدم و پشت جبهههای جنگ تجربه کند. این اتفاقات بخش اصلی داستان را تشکیل میدهد.
بررسی:
فیلم سینمایی در جبهه غرب خبری نیست، فیلم پر سر و صدای سال 2022 است که علاوه بر نامزدیهای متعدد در جشنوارههای مختلف، توانست اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان را ازآن خود کند.
اسکار بهترین فیلم برداری، بهترین موسیقی متن و بهترین طراحی صحنه نیز در اسکار 95 به این فیلم رسید.
در جبهه غرب خبری نیست فیلمی سرپا و جدی است که با موسیقی متنی فوق العاده، طراحی صحنههای خیره کننده در کنار تصاویری دلخراش یک فیلم ضد جنگ میسازد.
نگاه ابزاری سیاستمداران غربی به سربازان و استفاده از جوانان و نوجوانان برای جاه طلبیهای جنگی خود در فیلم آقای برگر نمایان است.
اما چیزی که از ماندگاری این اثر جلوگیری میکند و باعث میشود این فیلم پایینتر از آثار ماندگار تاریخ سینما قرار بگیرد، قصهی بدون کشمکش آن است.
فیلم ساز صحنههای دلخراش و تکان دهنده زیادی به تصویر کشیده است، همچنین روایت موازی سردمداران جنگ هم نگاه فیلم ساز را میرساند اما کشش داستانی که مخاطب را به سمت ادامه داستان بکشاند وجود ندارد.
در واقع میتوان گفت فیلم در جبهه غرب خبری نیست فیلم اتفاق و موقعیت است، نه داستان و آن چه باعث اثر گذاری بر مخاطب میشود نه تاثیرگذاری قصه و تحول است که صحنههای دلخراش جنگی اعم از کشتن و قحطی و... است.
اما مشکل جدی این فیلم نگاه ضد میهن دوستانهای است که در فیلم دیده میشود و صد البته این نگاه در رمان رمارک نیز وجود دارد و تاکید میکند که این همه کشته فقط برای چند متر خاک است.
وطن دوستی نه تنها امر ناپسندی نیست که اتفاقا لازم و از صفات پسندیده و انسانی است کما اینکه امیرالمومنین علیه السلام در روایتی میفرمایند: «مِنْ کَرَمِ الْمَرْءِ بُکائُهُ عَلى ما مَضى مِنْ زَمانِه وَ حَنینِهُ اِلى أَوطانِه»؛ از نشانه هاى ارزش و شخصیت انسان آن است که نسبت به عمر از دست رفته (که در آن کوتاهى کرده است) اشک بریزید و نسبت به وطنش علاقه مند باشد. (1)
و یا در روایتی دیگر میفرمایند: «عُمِرَتِ الْبُلْدانُ بِحُبِّ الأَوْطانِ»؛ شهرها با حبّ وطن آباد مى شود. (2)
نقطه تفاوت جنگهای غربیها و شرقیها با جنگهایی نظیر جنگ دفاعی هشت ساله ما در این است که رزمندگان ما در کنار وطن دوستی، دین محور نیز بودند. برای همین خبری از ترس و در نتیجه پوچی نبود.
در نگاه کلی فیلم در جبهه غرب خبری نیست فیلمی قابل توجه و قابل اعتنایی است که با توجه به جنگ روسیه و اوکراین وغرب و البته نگاه ضد جنگی فیلم مورد توجه ویژهی اسکار قرار گرفت.
(1). بحارالانوار، جلد 75، صفحه 45.
(2). بحارالانوار، جلد 7، صفحه 264.