روح انسان تشنه آمدن بهاری است که با قدومش، جلوه‌های عدالت و معنویت را در کالبد بی‌رمق جهان هستی می‌دمد.
آمدن فصل بهار، بشارت خرمی و سرزندگی طبیعت را برای انسان به ارمغان می‌آورد و انسان با دیدن شکوفه‌های بهاری و بوئیدن عطر دل‌انگیز آن، روحی تازه در خود می‌دمد، ولی انسان تشنه بهاری دیگر است؛ بهاری که با آمدنش، علاوه بر شکوفایی روح و روان انسان، عدالت و معنویت در جهان هستی حکم‌فرما می‌شود.[1]
جلوه‌های مهربانی امام زمان علیه‌السلام
امام زمان علیه‌السلام، در برخی زیارات، به بهار همه آفریدگان، توصیف شده است: «السَّلَامُ عَلَى رَبِيعِ الْأَنَامِ»؛[2] «سلام بر بهار همه آفریدگان» بنابراین صرف وجود او، همانند بهار طبیعت، دارای بشارت‌های مهربانی فراوانی است، چه برسد به زمانی که از پشت ابرهای تاریک ظهور کند.
یک. تعلیم و تربیت
علم و آگاهی نخستین و مهم‌ترین آموزه‌ای است که خداوند، پیامبرانش را به آن مسلح کرده است.[3] حتی گاهی هدف از آفرینش آسمان‌ها و زمین را علم و آگاهی معرفی می‌کند.[4] بنابراین یکی از جلوه‌های وجودی امام زمان علیه‌السلام، تعلیم و علم‌آموزی به مومنان است، چراکه محبت و مودت اهل بیت علیهم‌السلام، وسیله تعلیم نام برده شده است: «بِمُوَالاتِكُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعَالِمَ دِينِنَا»؛[5] «خداوند، به واسطه ولايت شما، نشانه‌هاى روشن دين را به ما آموخت». بی‌تردید این امر در دوران غیبت نیز، هر چند اندک، محقق خواهد شد، زیرا امام زمان علیه‌السلام، «الْعِلْمُ الْمَصْبُوب»؛[6] «علم و دانش ریخته و انباشته شده» است.
دو. غمخواری
همدردی و خیرخواهی یکی از صفات مومن است؛ زیرا مومنان در جامعه اسلامی همچون پیکر واحدی هستند که درد و رنج همدیگر را می‌فهمند. اهل بیت علیهم‌السلام نیز، نسبت به شیعیان احساس همدردی می‌کنند.[7] امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: «وَ اللَّهِ لَأَنَا أَرْحَمُ بِكُمْ مِنْكُمْ بِأَنْفُسِكُمْ»؛[8] «به خدا سوگند ما نسبت به شما از خودتان، مهربان‌تریم».
سه. دعا کردن برای شیعیان
یکی از اسباب خیرخواهی مومنان نسبت به یکدیگر، دعا کردن در حق آنهاست، زیرا دعا مایه گره‌گشایی از مشکلات و سبب برون‌رفت از بسیاری از بن‌بست‌های زندگی خواهد بود.
امامان علهیم‌السلام، پیشگامان در امر دعا برای شیعیان بوده‌اند، کسی از امام رضا علیه‌السلام در خواست دعا برای خود و خانواده‌اش را داشت، حضرت فرمود: «أَ وَ لَسْتُ أَفْعَل»؛[9] «آیا چنین نمی‌کنم!».
امام باقر علیه‌السلام فرمود: «إِنِّي لَأَدْعُو اللَّهَ لِمُذْنِبِي شِيعَتِنَا فِي الْيَوْمِ وَ اللَّيْلَةِ أَلْفَ مَرَّة»؛[10] «به راستى من هر آينه براى گناهكاران از شيعيانمان، در هر شبانه‌روز، هزار بار دعا می‌کنم». این امر نشانه شدت اتصال امام به شیعیان است. شیخ صدوق مکرر و با افتخار می‌گفت: «أَنَا وُلِدْتُ بِدَعْوَةِ صَاحِبِ الْأَمْرِ علیه السلام»؛[11] «من به دعای صاحب الزمان علیه‌السلام، متولد شدم».
چهار. فریادرسی
یکی از القاب ویژه امام زمان علیه‌السلام، «غَوْث؛ به معنای فریادرس» است،[12] آری! او پناه بی‌پناهان، امید ناامیدان و فریادرس بیچارگان و درمانگان است، بر همین اساس خود حضرت فرمود: «إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَزَلَ بِكُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَكُمُ الْأَعْدَاء»؛[13] «ما در رسیدگی و سرپرستی شما، کوتاهی و اهمال نکرده و یاد شما را از خاطر نبرده‌ایم، که اگر جز این بود، دشواری‌ها و مصیبت‌ها بر شما فرود می‌آمد و دشمنان، شما را ریشه‌کن می‌نمودند».
آری! اینها جلوه‌هایی از مهربانی بهار دلها، امام زمان علیه‌السلام است که شامل همه مخلوقات، به خصوص شیعیان و محبین می‌شود.
پی نوشت:
[1]. کلینی، محمدبن یعقوب، کافی، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق، چاپ چهارم، ج1، ص341.
[2]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، 1403ق، چاپ دوم، ج99، ص101.
[3]. بقره:31.
[4]. طلاق: 12.
[5]. قمی، شیخ عباس، مفاتیح‌الجنان، زیارت جامعه کبیره.
[6]. همان، زیارت آل یاسین.
[7]. خصیبی، حسین بن همدان، هدایةالکبری، نشربلاغ، 1419ق، ص157.
[8]. صفار، محمدبن حسن، بصائرالدرجات، مکتبة آیةالمرعشی، 1404ق، چاپ دوم، ج1، ص265.
[9]. همان، ص421.
[10]. کلینی، محمدبن یعقوب، کافی، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق، چاپ چهارم، ج1، ص472.
[11]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، 1403ق، چاپ دوم، ج51، ص307.
[12]. قمی، شیخ عباس، مفاتیح‌الجنان، زیارت آل‌یاسین.
[13]. راوندی، سعیدبن هبةالله، الخرائج و الجرائح، موسسة الامام‌المهدی علیه‌السلام، ج2، ص903.