انتخاب دوست و رفیق خوب، نقش بسزایی در سعادت و کمال انسان دارد. خداوند خیرخواه‌ترین و بهترین رفیقی است که انسان را در مقابل طوفان‌های متلاطم و سهمگین دنیا بیمه می‌کند.
عالم دنیا محل گذر و فناست؛ فنایی که انسان هوشیار با تمام وجود آن را درک، و برای رهایی از نگرانی، دلهره و اندوه آن و نیز ساخت حیات ابدی خود تلاش و برنامه‌ریزی می‌کند. اگر انسان حقیقت دنیا و بی‌اعتباری آن را دریابد و بشناسد، این‌قدر برای به‌دست آوردن و تعلق خاطر به آن دست‌وپا نمی‌زد؛ تعلقی که تنها ثمره آن حزن و غم، سقوط و خسران، و فراموشی آخرت را در پی دارد. برای رهایی از چنین دنیایی، شناخت آن (دنیا) و تکیه به رفیق خوب تأثیر بسزایی دارد.
امیر بیان علی علیه‌السلام درباره شناخت دنیا می‌فرماید: «مَن عَرَفَ الدُّنیا لَم یَحزَن علی ما أَصابَه»؛[1] «هرکس دنیا را بشناسد، بر آنچه به او برسد، اندوهناک نگردد». همچنین می‌فرماید: «چگونه خانه‌ای را توصیف کنم که اولش مشقت و پایانش نیستی است، در حلالش حساب و در حرامش عقاب است. هرکس در آن بی‌نیاز شود، طغیان می‌کند و هرکس محتاج شود، غمگین گردد. هرکس که دنبالش رود، آن را از دست می‌دهد و هرکه ترکش گوید، به دنبال او آید. هرکس به آن بینایی جوید، بینایی گیرد و هرکس به آن چشم بدوزد، کور گردد».[2]
این سخنان و ده‌ها گفتار زیبای دیگر از امیر بیان و ائمه علیهم‌السلام نشان می‌دهد ماهیت دنیا بسیار مسموم و کشنده است. ازاین‌رو شناخت چنین ماهیتی تا حدود زیادی انسان را از ناگواری‌ها و مصائب آن رهایی داده و در مسیر زندگی پاک توحیدی که عاری از هویت دنیایی است، رهنمون می‌سازد. نگرش توحیدی به زندگی، فرد را به سوی انتخاب ارزش‌های الهی و انتخاب دوستان خوب سوق می‌دهد. در این میان، بهترین، ماندگارترین، خیرخواه‌ترین و غنی‌ترین رفیق، خداوند متعال است. هرکس با خداوند رفیق شد و برای رفیق خود وقت گذاشت و دوستی خود را با او مستحکم کرد، نه تنها هیچ نگرانی‌ای به او راه نیافت، بلکه حیات او را پاک و سرخوش و سرحال نمود.
بنابراین انسان عاقل وقتی در اول و آخر دنیا اندیشه می‌کند، پی می‌برد که دنیا پیچیده به بلاها و مشقت‌های فراوان است که غرق شدن در آن نتیجه‌ای جز انحراف، سقوط و غصه کشنده به دنبال ندارد. چنین انسانی رهایی خود را در تغییر نگرش‌ها و انتخاب ارزش‌های الهی و انتخاب دوست خوب جستجو می‌کند و در این میان بهترین رفیق را خداوند می‌داند که می‌شود به او تکیه کرد و با توکل به او از سم مهلک دنیا و موج‌های سهمگین کشنده آن رهایی یافت.
پی‌نوشت:
[1]. عیون الحکم، ص435.
[2]. «ما اصف داراً اَوَّلُها عَناءٌ و آخِرُها فَناءٌ فِی حَلالِها حِسابٌ ...». (نهج‌البلاغه، خطبه 82)