اجرای حکم سه مجرم، توسط امیرالمومنین علیه‌السلام

مرحوم کلینی یکی از قضاوت‌های امیرالمومنین علیه‌السلام را اینچنین نقل می‌کند: سه نفر را نزد اميرالمؤمنین، عليه‌السلام بردند كه يكى از آنان، شخصى را گرفته[تا فرار نکند] و ديگرى او را كشته بود و شخص سوم [به عنوان دیده‌بان] آنان را نگاه مى‌كرد. به عبارت دیگر: مواظب اطراف بود، تا کسی آنها را نبیند.[1]

امیرالمومنین علیه‌السلام، درباره شخصى كه منظره قتل را دیده‌بانی می‌کرد، حكم نمود كه چشمش را كور كنند و درباره شخصى كه مقتول را نگه داشته بود، حكم فرمود كه زندانى شود تا بميرد، همان‌طور كه مقتول را نگه داشته بود (تا بميرد) و درباره قاتل حكم فرمود كه كشته شود.[2]

بررسی روایت 
در مورد سند این روایت، ابتدا باید گفت که برخی از بزرگان فرموده‌اند: «این روایت، بنابر قول مشهور، ضعیف است».[3]

بر فرض چشم پوشی از سند روایت، نیز باید به چند نکته توجه داشت:
یک. هر چند برخی از احکام الهی به ظاهر خشن، به نظر می‌رسد، ولی از آنجا که اجرای آن، حالت بازدارندگی داشته و با جلوگیری از تکرار شدنش، جامعه را از هرج و مرج نجات می‌دهد، غیر انسانی نخواهد بود.  

دو. این حکم توسط، شخصیتی مانند امیرالمومنین علیه‌السلام اجرا شد، کسی که همانند پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، معصوم از هر گونه خطا و اشتباه است، پس حکم او همان حکم الهی است.

سه. برخی احکام به ظاهر با عقل بشری و در دایره فهم انسان‌های عادی نمی‌گنجد و این دلیل بر اشتباه و غیر انسانی بودن حکم نخواهد بود، هر چند این حکم، با عقل بشری نیز سازگاری دارد.[4]

چهار. در بسیاری از کشورهای غیرمسلمان، قوانینی به مراتب خشن‌تر و وحشتناک‌تر از این، وجود دارد، که به هیچ وجه با انسانیت سازگار نیست، ولی کسی به آنها اشکال نمی‌گیرد.  

بنابراین اجرای اینگونه احکام الهی، علاوه بر امنیت شخصی و اجتماعی، از هرج و مرج و بی‌قانونی نیز جلوگیری می‌کند.

پی نوشت:
[1]. مجلسی، محمدتقی، روضة المتقين، موسسه کوشانبور، 1406ق، چاپ دوم، ج‏6، ص: 89.
[2]. کلینی، محمدبن یعقوب، کافی، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق، چاپ چهارم، ج7، ص288. «...أَنَّ ثَلَاثَةَ نَفَرٍ رُفِعُوا إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه‌السلام، وَاحِدٌ مِنْهُمْ‏ أَمْسَكَ‏ رَجُلًا...»
[3]. مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول، دارالکتب الاسلامیه، 1404ق، چاپ دوم، ج24، ص41.
[4]. به دلیل جلوگیری از تکرار قتل و هرج و مرج در جامعه.