عفاف و حجاب، یک اصل شرعی و عقلائی است که رعایت آن بر همگان لازم و ضروری است. نبود برنامه جامع آموزشی و تربیتی در کشور و سهلانگاری و بیتوجهی برخی از مسئولان و مدیران، سبب شده تا مسائل ارزشی نظیر حجاب و عفاف بهتدریج به حاشیه رود و تحتالشعاع مسائل اقتصادی و سیاسی قرار گیرد.
حجاب و عفاف، یک اصل و ضرورت شرعی و عقلائی است که همگان موظف به رعایت آن هستند. با شکلگیری پروژه جریان مهسا امینی، دشمن از آن به عنوان پیراهن عثمان علیه حاکمیت استفاده، و کشور را وارد یک التهاب سیاسی - فرهنگی کرد؛ التهابی که با شعار «زن، زندگی، آزادی» آغاز شد و با کشف حجاب و ولنگاری اجتماعی ادامه و گسترش یافت و امروزه به ویروس مسری تبدیل شده و در حال انتشار است. این فتنه سبب شد تا حاکمیت نسبت به این پدیده احساس خطر کند و همگان -اعم از مردم و مسئولان- را به تلاش و برنامهریزی برای جلوگیری از این ویروس مخرب رهنمون سازد.
همگان به خوبی میدانیم که عکسالعمل نهادهای دولتی در مقابل این پدیده، بیشتر پدافندی بوده است. هرچند این عکسالعملها تا حدودی توانست از سرعت گسترش این ویروس جلوگیری کند، اما کافی نیست و نیاز به یک برنامهی جامع و درازمدت تربیتی دارد؛ برنامهای که در یک فرایند تدریجی باید پیاده و عملیاتی شود.
اصلاح نظام آموزشی - تربیتی در مدارس و دانشگاهها، برگزاری کارگاههای آموزشی برای خانواده، جلسات ترغیبی و تشویقی، ارائه خدمات رفاهی و تسهیلاتی در حوزه عفاف و حجاب، نظارت بر اماکن پوشاکفروش، ساخت مراکز فرهنگی - ورزشی، تشویق و حمایت از تولیدکنندگان البسه اسلامی، برخورد با هنجارشکنان حوزه عفاف و حجاب، بهکارگیری رسانه ملی برای تولید سریالها و فیلمهای فاخر در زمینه حجاب و... از جمله برنامهها و راهکارهای راهبردی است که حاکمیت میتواند برای ساماندهی این پدیده مورد استفاده قرار دهد.
در این مقال به پنج راهکار کاربردی اشاره میشود:
1. اصلاح نظام آموزشی - تربیتی
از بهترین برنامههایی که میشود در این زمینه استفاده کرد، اصلاح نظام آموزشی - تربیتی است. بهکارگیری کارشناسان و مشاوران متخصص در حوزه خانواده و جامعه میتواند محیط آموزشی را به محیطی تربیتی تبدیل، و ارزشها (مانند حجاب و عفاف) را نهادینهسازی کند.
2. ترغیب جریانها و مراکز تأثیرگذار
گروهها و جریانها نقش بسزایی بر افکار و اندیشهها دارند. شعرا، عالمان، اساتید، نویسندگان، طراحان کتاب و بازیگران سینما از جمله گروههایی هستند که در نهادینهسازی ارزشها مانند حجاب و عفاف تأثیرگذارند. برگزاری جلسات توجیهی در قالب اردوی فرهنگی - تفریحی برای طراحان البسه و طراحان نقش روی البسه، کیف مدرسه و بستهبندی کالاها و نظایر آن و ترغیب مراکز تولید اسباب بازی به ساخت اسباببازیهایی که به نوعی مروج حجاب و عفاف هستند، از دیگر راهبردهایی که حاکمیت میتواند از آن در حوزه عفاف و حجاب بهرهبرداری کند.
3. برگزاری کارگاهها و اردوهای آموزشی
برگزاری کارگاهها و اردوهای تفریحی و تربیتی با محوریت حجاب و عفاف برای اقشار و اصناف مختلف با همفکری کارشناسان روانشناسی، جامعهشناسی و حوزوی، و نیز برگزاری دورههای آموزشی تخصصی در این زمینه برای معلمان زن مدارس و تربیت تخصصی بانوان مربی تا حدود زیادی میتواند به این پدیده نابسامان سامان دهد و جامعه را به سوی جامعهای عفیف رهنمون سازد.
4. انجام کارهای علمی - پژوهشی
پژوهشهای تربیتمحور، کاربرد زیادی در نهادینهسازی ارزشهای الهی بهویژه در مسئله حجاب و عفاف دارد. پژوهشها اگر تربیتمحور و هدفدار سامان یابد میتواند بسیاری از معضلات فرهنگی و اجتماعی در زمینه حجاب و عفاف را از بین ببرد. امروزه بخشی از این پژوهشها میتواند میدانی و با مصاحبه از زنان محجبه ایرانی و خارجی شکل گیرد. بهیقین پژوهش در حوزه حجاب تأثیر بسزایی در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی و برقراری امنیت روانی و اخلاقی جامعه دارد. وقتی افراد از فواید حجاب و مضرات بدحجابی بدانند میکوشند تا پوشش خود را در جامعه رعایت کنند.
5. ایجاد زیرساختهای فرهنگی - تفریحی
جامعهای موفق و پیشرو است که در کنار اقتصاد و سیاست، برای فرهنگ خود نیز برنامه داشته باشد. از کارهایی که باید در زمینه فرهنگ عفاف و پوشش انجام داد، ساخت مراکز ورزشی، تفریحی و فراهم آوردن خدماتی ویژه برای بانوان محجبه است. بهیقین اختصاص دادن امتیازات ویژه به بانوان محجبه در تمام بخشها و دستگاههای دولتی و خصوصی، دیگران را نیز به سوی این صدف زیبای انسانی تشویق و رهنمود میسازد.
رهیافت
مسئله حجاب و عفاف، یک اصل و ضرورت شرعی، سیاسی و عقلائی است. حاکمیت برای ساماندهی به این امر مقدس باید از راهبرد فرهنگسازی در قالب یک برنامه جامع و در یک فرایند تدریجی درازمدت استفاده کند. استفاده از کارگاههای آموزشی و تربیتی، بهرهگیری از متخصصان حوزه عفاف در نهادهای آموزشی، ساخت انیمیشن، سریال و فیلمهای آموزشی، انجام پژوهشهای زیربنایی و... در حوزه عفاف و حجاب از جمله این برنامهها و راهکارهاست.