غیرت، اکسیر گران‌بهایی است که اگر از جامعه انسانی و اسلامی گرفته شود، مفاسد و مشکلات بسیاری به وجود می‌آید. دشمنان ما این مسئله را به خوبی متوجه شده‌اند و با تمام قوا برای گرفتن غیرت از جامعه و ریختن گرد غربت بر آن می‌کوشند.
در دورانی که هرازچندی، خبر شهادت جوانان پاک و غیورمان در دفاع از نوامیس به گوش می‌رسد و دل‌هایمان را داغدار می‌کند، جا دارد بررسی کنیم این اکسیر «غیرت» چیست که این‌گونه جوانانی پاک و مدافع ناموس می‌سازد که تا بذل جان بر آن مقاومت می‌کند.
تاریخ انقلاب اسلامی پر از غیورمردانی است که درخت غیرت را با خون خود آبیاری کردند؛ از تقدیم سه شهید برای حفظ حرمت جسد بی‌جان و عریان دختر خرمشهری در دفاع مقدس، تا شهادت شهید علی خلیلی، آرمان علی‌وردی، روح‌الله عجمیان و شهادت دیگر شهدای مدافع امنیت و نوامیس مانند حمیدرضا الداغی که در دفاع از دختران سبزوار به شهادت رسید و واژه «غیرت» را دوباره در جامعه طنین‌انداز کرد.
غیرت، از فضایل اخلاقی است که موجب می‌شود انسان دین، آبرو، مال، ناموس و هر آنچه که مورد علاقه اوست یا برایش مقدس و ارزشمند است را از دستبرد و تجاوز دیگران محافظت نماید.[۱] همچنین بی‌غیرتی عبارت است از کوتاهی در محافظت از دین و آبرو و اولاد و اموال، و این مرض از مهلکات عظیم و صفات خبیثه است.[2]
امام صادق عليه‌السلام مى‌فرمايد: «اِنَّ اللّهَ غَيُورٌ يُحِبُّ كُلَ غَيُور وَ لِغيرَتِهِ حَرَّمَ الْفَواحِشَ ظاهِرَها وَ باطِنَها»؛[3] «خداوند غيور است و هر غيورى را دوست دارد و به خاطر غيرتش تمام كارهاى زشت را اعم از آشكار و پنهان تحريم فرموده است».
ترویج بی‌غیرتی در جامعه آثار و مفاسدی دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1. زندگی همراه با ذلت و خواری
بی‌غیرتی نسبت به دین، ناموس و وطن، جامعه را در معرض آسیب و ذلت و خواری قرار می‌دهد و افراد جامعه را بی‌مصرف و بی‌هدف می‌کند.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام به عده‌ای از مردم بی‌غیرت و سست‌عنصر آن زمان فرمود: «من گرفتار مردمی هستم که هرگاه به آن‌ها فرمان می‌دهم، اطاعت نمی‌کنند و هر زمان که آنان را فرا می‌خوانم، اجابت نمی‌کنند. ای بی‌‌اصل‌ها! برای یاری آیین پروردگارتان منتظر چه هستید؟! آیا دینی ندارید که شما را دور خود جمع کند و یا غیرتی که شما را به خشم آورد؟! نه با شما انتقام خون بی‌گناهی گرفته می‌شود و نه با کمک شما هدف مطلوب به دست می‌آید».[4]
2. تعرض به ناموس در جامعه
در قضایای اخیر، غیرت حلقه گمشده‌ای است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بدحجابی و بی‌حجابی، با فقدان یا ضعف غیرت، رابطه‌ای مستقیم و دوسویه دارد؛ یعنی از سویی، دوری زنان از حیا، به غیرت مردان ضربه می‌زند و از سوی دیگر، از علت‌ها و ریشه‌های عمده آن، ضعف غیرت پدران یا شوهران است که در گناهانی که دختران و همسرانِ خودنمای آن‌ها در این باره مرتکب می‌شوند و فاجعه‌هایی که از این طریق در جامعه و جوانان ایجاد می‌کنند، شریک خواهند بود.
امیر بیان علی علیه‌السلام خطاب به مردم عراق می‌فرماید: «يَا أَهْلَ الْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَكُمْ يُوَافِقْنَ الرِّجَالَ فِي الطَّرِيقِ أَمَا تَسْتَحْيُونَ وَ قَالَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ لَا يَغَار»؛[5] «اى مردم عراق! به من خبر رسیده است كه زنان شما در بین راه به مردان تنه می‌زنند. آیا شرم نمىكنید؟! و فرمود: خدا لعنت كند كسى را كه غیرت ندارد».
3. دوری از رحمت الهی
انسان بی‌غیرت مورد لعن خداوند بوده و از رحمت الهی به دور است و در قیامت، حتی بوی بهشت را هم استشمام نمی‌کند؛ چنان‌که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید: «إنَّ الجَنَّةَ لَتُوجَدُ ريحُها مِن مَسيرَةِ خَمسِمائةِ عامٍ، و لا يَجِدُها عاقٌّ و لا دَيُّوثٌ؛ قيلَ: يارسولَ اللّه، و ما الدَّيُّوثُ؟ قالَ: الذي تَزنِي امرأتُهُ و هُو يَعلَمُ بها».[6] «بوى بهشت از فاصله پانصد سال راه به مشام مى‌رسد، اما فرزند ناخلف و شخص ديّوث آن را استشمام نمى‌كنند. عرض شد: اى پيامبر خدا! ديّوث كيست؟ فرمود: مردى كه زنش زنا دهد و او از آن مطلع باشد».
از دیگر پیامدهای بی‌غیرتی، رواج ضد ارزش‌ها و فساد اجتماعی، تزلزل در نظام خانواده، آسیب دیدن ارزش‌ها، مزاحمت‌های خیابانی و صدها پیامد دیگر است که هرکدام از آن‌ها باید به‌طور جداگانه مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.
پی‌نوشت:
[1]. نراقی، معراج السعاده، ص۴۶۱.
[2]. همان، ص۱۶۳.
[3]. كلينى، فروع کافى، ج5، ص535.
[4]. نهج البلاغه (للصبحي صالح)، ص81.
[5]. برقی، المحاسن، ج1، ص115.
[6]. شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج3، ص444.