تشبیه ازدواج و تشکیل خانواده مناسب به ساختمان از این روست که افراد را از آسیبهای محیط و جامعه در امان نگه میدارد. در روانشناسی نیز برای یک خانواده سالم، حدومرز ترسیم میشود. حد و مرز خانواده است که افرادش را از آسیبها به دور میکند.

ساختمان خانه، اشخاص درونش را از بلاها و خطرات بیرون از خود در امان نگه میدارد. در روایات اسلامی تشکیل خانواده به ساختن یک بنا و ساختمان تشبیه شده است. ساختمانی که نزد خدا محبوبترین است. پیامبر گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله میفرماید: «مَا بُنِيَ بِنَاءٌ فِي اَلْإِسْلاَمِ أَحَبُّ إِلَى اَللَّهِ تَعَالَى مِنَ اَلتَّزْوِيجِ»؛[1] «در اسلام هيچ بنايى ساخته نشد كه نزد خداوند عزوجل محبوبتر و ارجمندتر از ازدواج باشد». تشبیه ازدواج و تشکیل خانواده مناسب به ساختمان ازاینروست که افراد را از آسیبهای محیط و جامعه در امان نگه میدارد.
در روانشناسی نیز برای یک خانواده سالم، حدومرز ترسیم میشود. حدومرز خانواده است که افرادش را از آسیبها به دور میکند. اگر خانوادهای حدومرز نداشته باشد، یکی از ارکانش را از دست داده است و مانند خانهای میماند که درب و پنجرهی آن به روی همگان باز است.
مدیریت خانواده
علاوه بر رعایت حدومرز خانواده، خانه و پناهگاه نیاز به یک نگهبان و مراقب دارد؛ زیرا گاهی گرگان درنده برای رسیدن به طعمههای خود سعی بر نفوذ در پناهگاه دارند. بهویژه زمانی که پناهگاه را بدون نگهبان ببینند تا حصول نتیجه و آسیب به طعمهها، دست از خواستهی خویش برنخواهند داشت.
خداوند در آیه 34 سوره نساء، برای خانه و خانواده نگهبان معرفی نموده است: «ٱلرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى ٱلنِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بَعضَهُم عَلَى بَعض وَبِمَا أَنفَقُواْ مِن أَموَالِهِم فالصَّـلِحَتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلغَيبِ بِمَا حَفِظَ ٱللَّهُ»؛ «مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهایی که از اموالشان (در مورد زنان) میکنند. و زنان صالح، زنانی هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ میکنند».
غیرت
از دیگر وظایفی که انجامش برای نگهبان خانه لازم است، مراقبت از اعضای خانواده در بیرون از خانه است؛ زیرا در محیطهایی که حیوانات درنده وجود دارند، ادامهی حیات برای آهوهای زیبا سخت است. حس و قدرت مراقبت از اعضای خانواده، در روایات اسلامی به غیرت تعبیر شده است.
امام باقر علیهالسلام میفرماید: پیامبر گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله، اسیری را آزاد کرد. آن مرد از دلیل این رفتار پیامبر پرسید. ایشان جواب داد: «فَقَالَ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ أَنَّ فِيكَ خَمْسَ خِصَالٍ يُحِبُّهَااَللَّهُ وَ رَسُولُهُ اَلْغَيْرَةُ اَلشَّدِيدَةُ عَلَى حَرَمِكَ وَ اَلسَّخَاءُ وَ حُسْنُ اَلْخُلُقِ وَ صِدْقُ اَللِّسَانِ وَ اَلشَّجَاعَةُ فَلَمَّا سَمِعَهَا اَلرَّجُلُ أَسْلَمَ وَ أَحْسَنَ إِسْلاَمَهُ وَ قَاتَلَ مَعَ رَسُولِاَللَّهِ قِتَالا شَدِيدا حَتَّى اُسْتُشْهِدَ»؛[1] « فرمود: جبرئيل از طرف خدا به من خبر داد كه در تو پنج خصلت است كه خدا و رسولش آن را دوست دارند: تعصب شديد و غیرت در مورد خانوادهات، سخاوت، خوشاخلاقی، راستگویی، شجاعت، آن مرد چون اين صفات را شنيد مسلمان شد، و مسلمانى نيكو شد، و به همراه رسول خدا صلّىاللّهعليهوآله به جهاد رفت و خوب مبارزه كرد تا شهيد شد».
رهیافت: غیرت شهید حمیدرضا الداغی بهعنوان نگهبانی شجاع که از افراد ضعیفتر خانواده و جامعه در برابر موجودات لگامگسیخته به قیمت جان شیرینش، دفاع میکند، نمونهای کامل برای مردانی است که وظیفهی شرعی، عرفی و روانشناختی خویش که همان مراقبت از اعضای خانواده و جامعهی است را فراموش کردهاند.
پینوشت:
[1]. مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربي، 1368 ش، ج۶۶، ص۳۸۳.
[2]. الأمالی (للصدوق)، ابنبابویه، محمد، کتابچی، ج۱، ص۲۷۱.