یکی از مهمترین تناسبها در ازدواج، کفویت سیاسی است. البته افراد از نظر میزان گرایشهای سیاسی و تعصب بر آن متفاوت هستند که این تفاوت، تأثیر زیادی بر میزان اهمیت این تناسب دارد.
یکی از سوالاتی که در مشاورههای پیش از ازدواج، خصوصاً در ازدواجهای دانشجویی، با آن مواجه میشویم، این است که آیا اختلاف نظر در مسائل سیاسی میتواند باعث مشکل در زندگی آینده شود و آیا اصلاً ازدواج با کسی که باورهای سیاسیاش با ما متفاوت است، اشکالی دارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم: اگر به دنبال زندگی مشترک آرام و دور از تنش و اختلاف هستید، لازم است در هنگام انتخاب همسر، به مسایلی مانند مشابه بودن عقاید و افکارتان توجه بیشتری داشته باشید؛ مخصوصاً اگر خود را یک فرد سیاسی میدانید، لازم است تا همسرتان خط فکری سیاسیاش به شما نزدیک باشد؛ در غیر این صورت، میتواند زمینهساز اختلاف زناشویی شود.
بدون تردید، تناسب و کفویت زن و شوهر، یکی از معیارهای اصلی در مرحله انتخاب همسر است. این همطراز بودن، گستره و دامنۀ وسیعی دارد که یکی از آنها، همفکر بودن در مسائل سیاسی است. این مسئله اگرچه در گذشته، چندان مورد توجه نبوده است، اما امروزه با توجه به بالا رفتن سطح آگاهی مردم نسبت به مسائل سیاسی، و به دلیل عجین شدن مباحث سیاسی-اجتماعی با زندگی مردم، اگر زن و شوهر از نظر فکری و سیاسی با هم تفاهم داشته باشند، با آرامش بیشتری در کنار هم زندگی میکنند، و وجود عقاید سیاسی متفاوت در ازدواج، ممکن است به بخشهای دیگر زندگی سرایت کند و زندگی خانوادگی را دچار مشکل و بحران کند.
منظور از بینش و عقیده سیاسی، طرز فکر فرد، هم در مورد مسائل کلان سیاسی، مانند حاکمیت دین و اصل بودن دستورات دینی و اصول سیاسی مانند اصل ولایت فقیه و همچنین در مورد مصادیق مانند دولت، مسئولان اجرایی و نظام سیاسی کشور است. اختلاف نظر در امور سیاسی به دلیل وجود زیر بنای عقیدتی، حتی ممکن است بین پدر و مادر، فرزندان و خویشاوندان جدایی بیندازد. دیده شده است که پدر و مادری به علت اختلاف عقیده سیاسی با همه علاقه و محبتی که نسبت به فرزندشان داشتهاند، او را از خانه طرد کردهاند.
برای بررسی این مسئله در مشاوره پیش از ازداوج، باید به ابعاد مختلف آن توجه شود:
افراد از نظر میزان علاقمندی و تعصب به مسایل سیاسی متفاوت هستند و این تفاوت، تأثیر عقاید سیاسی متفاوت در ازدواج را کم و زیاد میکند. زن و مردی که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند، ممکن است خود، پیرو مکتب یا خط سیاسی خاصی باشد و برعکس، احتمال دارد اصولاً فردی سیاسی نباشد. همچنین طرف مقابل ممکن است سیاسی باشد یا نباشد؛ بنابراین چند حالت اتفاق میافتد:
1. حالتی که مرد یا زن دارای خط سیاسی است و طرف مقابل خط سیاسی ویژهای ندارد و مخالفتی با عقاید وی نیز ندارد.
2. حالتی که هیچکدام از دو طرف، سیاسی نیستند؛ یعنی هیچیک (نه زن و نه مرد) از نظر سیاسی، خط ویژهای ندارند.
در دو حالت بالا، ازدواج مشکلی نخواهند داشت.
3. حالتی که هم مرد و هم زن دارای خط سیاسی هستند؛ این امر خود دو حالت دارد:
الف) خط سیاسی آنان مشترک است.
ب) خط سیاسی مخالفی دارند.
چنانچه دختر و پسر دارای خط سیاسی مشترک باشند، مسئلهای از نظر ازدواج وجود نخواهد داشت؛ ولی در حالتی که هر دو دارای خط سیاسی باشند، ولی عقاید سیاسی و حزب یا دسته مرتبط به آنها مخالف یکدیگرباشد؛ دو حالت اتفاق میافتد:
1. زمانی که عقاید سیاسی آنان در جهت خلاف یکدیگر و در حدی است که آشتی عقیدتی غیرممکن است، و هر دو تعصب نشان میدهند، پیوند زناشویی بین آنان احتمالاً به ناسازگاری میانجامد. در این مورد مشاور باید مُراجع را از وضعیت آینده آگاه سازد و اطلاعات لازم را در جهت عدم سازگاری احتمالی در اختیار آنان قرار دهد.
عقاید سیاسی متفاوت در ازدواج، در میان افراد تحصیل کرده و معقول با توجه به اشتراکات دیگر زن و مرد، ممکن است تأثیر چندانی در روند زندگی خانوادگیشان نداشته باشد؛ با این حال، به کسانی که ممکن است در دو خط سیاسی متفاوت فعال باشند، توصیه میشود که قبل از ازدواج، برای مشاوره پیش از ازدواج مراجعه نمایند تا با اثرات داشتن عقاید سیاسی متفاوت در ازدواج آشنا شده و با آگاهی و درایت بیشتری تصمیم بگیرند.
2. در حالت دیگری که اختلاف عقیدتی زیاد نباشد و هر دو نیز تعصّبی نشان ندهند، احتمال دارد با بحث و مذاکره، رفع اختلاف بشود و یا مسائل عقیدتی سیاسی را در زندگی وارد ننمایند؛ در چنین وضعیتی چنانچه زن و مرد در سایر موارد دارای تفاهم باشند، میتوانند با مراجعه به مشاور و بالا بردن آگاهی خود در این زمینه و چگونه کنار آمدن ازدواج موفقی داشته باشند.
جمعبندی
هرچه دختر و پسر، از نظر فکری، اعتقادی و سیاسی به هم نزدیکتر باشند، ریسک ازدواج آنها کمتر میشود. اختلافات سیاسی خصوصاً در افراد متعصب، میتواند روابط زناشویی آنها را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و در صورتی که بر ازدواج با وجود اختلافات سیاسی اصرار داشته باشند، باید نسبت به آسیبها و راهکارهای مقابله با آن آموزشهای لازم را ببینند.