دراسلام حجاب به اين معنا كه زن درمعاشرت بامردان نامحرم واجتماعاتي كه نامحرمان درآنها حضور دارند ، بدن خود را بپوشاند وازجلوه گري وخودنمايي ، خودداري كند لازم شمرده شده است. البته اين لزوم نه به منظور ايجاد محدوديت براي زن ، بلكه درراستاي پاسداري ازحقوق انساني وعفت وكرامت وشخصيت زن مي باشد .حجاب همچون دژي استوار ، ازشخصيت وارزش زن پاسدراي مي كند وازاين كه كرامت انساني او به وسيله رهزنان حيا و عفاف به تاراج رود ، جلوگيري مي نمايد . قرآن كريم درآيه 59 سوره احزاب مي فرمايد :« اي پيامبر ،به همسران ودخترانت وزنان مومنان بگو ، جلباب ها ( روسري هاي بلند ) خود را برخويش افكنند كه اين كار براي اين كه آنها ( به عفت وحريت ) شناخته شوند و موردآزار قرار نگيرند ، بهتر است وخداوند همواره غفور ورحيم است.»
آنچه كه ازظاهر آيه برمي آيد اين است كه افراد لاابالي واراذل واوباش كه درپي ارضاي اميال شهواني خويش هستند به دنبال زناني مي روند كه با پوشش خويش ، اين گونه افراد را جلب وبراي آزار وايجاد مزاحمت تشويق مي كنند ولذا خداوند با مقرر داشتن حجاب براي زنان ، خواسته است شرايطي فراهم گردد كه زنان ودختران مومنان ازشر آزار اوباش رهايي يابند .به بيان ديگر ، رعايت پوشش براي زن سبب وقار ومتانت و شخصيت است وحجاب،همين پيام را نيز به مزاحمين نواميس منتقل مي نمايد ودريافت اين پيام ازسوي آنان موجب مي شود رفتارشان تحت ثاثير قرارگرفته واز آزار واذيت زنان ودختران با ايمان وداراي حجاب خودداري كنند
استاد شهيد آيت الله مرتضي مطهري درارتباط با آيه مذكور مي فرمايد : « مطلبي كه ازاين آيه استفاده مي شود ويك حقيقت جاوداني است ، اين است كه زن مسلمان بايد چنان درميان مردم رفت وآمد كند كه علايم عفاف ووقار وسنگيني و پاكي ازآن هويدا باشد وبا اين صفت شناخته شود دراين وقت است كه بيماردلان كه دنبال شكارمي گردند ازآنها مايوس مي شوند.
اگر نقش حجاب درآرمش رواني اعضاي خانواده ، استحكام روابط زن و شوهر وافزايش مودت ومحبت دربين آنان ونيز تاثير مثبت آن درتربيت فرزندان را مد نظر قراردهيم ، بي ترديد رعايت حجاب رابه عنوان يكي از شاخصه هاي مهم خانواده سعادتمند ، محسوب خواهيم شد.
وفكر بهره كشي ازآنها درمخيله شان خطور نمي كند .(1)
قرآن ، دربخشي ازآيه 31 سوره نورنيز مي فرمايد : « وبه زنان با ايمان بگو چشم هاي خود را فرو گيرند و دامان خويش را حفظ كنند وزينت خود را جز آن مقدار كه ظاهر است ، آشكار ننمايند وروسري هاي خود را بر سينه خودافكنند وزينت خود را آشكار نسازند....»
كه براساس اين بخش ازآيه مذكور، زن مسلمان بايد :
1- ازچشم چراني ونظربازي ، اجتناب كند ؛
2- پاكدامن باشد ،
3- پوشش داشته باشد وآرايش وزيور خود را برديگران آشكار نسازد ودرصدد تحريك وجلب توجه مردان برنيايد
رعايت حجاب ازسوي زنان درروايات نيز مورد توجه قرارگرفته است.
اميرمومنان علي (عليه السلام) مي فرمايد : « به همراه فاطمه زهرا (سلام الله عليها) خدمت رسول اكرم (صلي الله عليه واله) مشرف شدم ، ديدم آن حضرت به شدت گريه مي كند .
عرض كردم :« پدرم ومادرم فدايت باد اي رسول خدا ، چه چيز موجب گريه شماشده است ؟ » فرمود : « يا علي آن شب كه مرا به آسمان ها عروج دادند (معراج ) برخي اززنان امتم را درعذاب شديد ديدم وازمشاهده حال آنها ناراحت شده وگريه كردم » و سپس حضرت رسول اكرم شروع كرد به توصيف عذاب هاي آنان تااين كه فاطمه زهرا (سلام الله عليها) عرض كرد : « عمل اين زنان چه بوده است ؟» رسول خدا فرمودند :« اما آن زن كه ازمويش آويخته شده بود ، زني بود كه موي خويش را ازمردان (نامحرم) نمي پوشانيد .... و آن زن كه گوشت بدن خويش را مي خورد، زني بود كه بدن خويش را براي مردم آرايش مي نمود .» (2)
بنابراين ، هيچ ترديدي باقي نيست دراين كه زن مسلمان بايد درجهت مراعات حجاب همت گمارد و خود را ازمردان نامحرم بپوشاند . چنان كه فقهاي بزرگوار شيعه نيزبراين امر تصريح كرده وآن رامورد تاكيد قرار داده اند .براي نمونه صاحب كتاب عروه الوثقي مي فرمايد :
« برزن واجب است كه تمامي بدن خود را ( به جز دست ها تا مچ وگردي صورت ) ازمرد نامحرم بپوشاند واين درصورتي است كه به قصد تلذذ وريبه نگاه نكنند والا درصورت نگاه كردن به قصد تلذذ وربيه پوشيدن حتي ازمحارم نيزلازم است .(3)
وبه اين ترتيب ، هيچ يك اززنان مسلمان مجاز نيستند بدون رعايت پوشش اسلامي درمقابل چشمان مردان نامحرم حتي درمحيط هاي خانوادگي .ظاهرشوند .علاوه براين هيچ زن مسلماني نبايد درمعاشرت بانامحرمان كاري بكند كه موجب تحريك وجلب توجه آنان گردد ، وبرهمين اساس است كه استعمال عطرهاي تند وآرايش هايي درچهره كه نظر نامحرمان را جلب نمايد براي زنان ممنوع است.همچنين برهمه زنان لازم است همواره حريم خود با مردان نامحرم مورد توجه قرارداده وآن را رعايت كنند .زيرا عدم رعايت حريم ميان زنان ومردان نامحرم ، مفاسد جبران ناپذيري درپي دارد كه اگروضعيت اسف بارفعلي جوامع غربي را كه به علت بي بندو باري زنان و مردان شهوت پرست به وجود آمده مورد توجه قرار دهيم به اين مفاسد آگاه خواهيم شد.
واما درمورد اينكه حدود پوشش زنان چيست ، استاد شهيد مرتضي مطهري مي فرمايد : « دراين كه پوشانيدن غيروجه وكفين برزن واجب است ازلحاظ فقه اسلام هيچگونه ترديدي وجود ندارد .اين قسمت جزء ضروريات ومسلمات است وازنظر قرآن وحديث وفتاوي ، در اين باره اختلاف وتشكيكي وجود ندارد.»(4)
نكته ديگري كه دراين جا بايد به آن توجه شود ، وضعيت پوشش افراد اناث دردرون خانه ودرمقابل ديدگان افراد ذكوري است كه جزء محارم محسوب مي شوند .( مانند فرزندان ذكورويا برادران )
سئوال اين است كه اگر دردرون خانه ، افراد مذكري كه محرم محسوب مي شوند ، ازروي تلذذ وريبه نگاه كنند آيا زناني كه محارم آنها محسوب مي شوند، مي توانند بدون پوشش درمقابل ديدگان ايشان ظاهرشوند ؟ در پاسخ بايد گفت چنان كه مردان محرم به قصد لذت بردن ازروي ريبه به زناني كه محارم آنها محسوب مي شوند ، نظركنند برزنان لازم خواهد بود كه بدن خود راازآنان هم بپوشانند . اين مطلب را درفتواي صاحب عروه الوثقي ملاحظه نموديم .
« تلذذ ؛ يعني لذت بردن، ونگاه ازروي تلذذ، يعني نگاه به قصد لذت بردن باشد. واما ريبه يعني نظر به خاطر تلذذ وچشم چراني نيست ولي خصوصيت ناظر ومنظور اليه مجموعاً طوري است كه خطرناك است و اين خوف وجود دارد كه لغزشي به دنبال نگاه كردن ايجاد شود .(5)
به هرحال دراسلام، حجاب براي جلوگيري ازمفاسدي تشريع شده كه بي حجابي درپي دارد . به اين لحاظ چنانچه عدم رعايت پوشش درنزد محارم نيزمفسده به دنبال داشته باشد ، رعايت آن درنزد آنان نيز لازم خواهد بود.
آيت الله ابراهيم اميني مي نويسد: « مادري كه فرزندان پسرودختر درخانه دارد ، نمي تواند بابدن نيمه عريان وصورت كاملاً آرايش كرده درمنزل زندگي كند ، پدران ومادران وظيفه دارند به منظور تربيت صحيح فرزندان وجلوگيري ازانحراف آنها ، حيا وعفت را در منزل رعايت كرده وازانجام كارهايي كه امكان دارد موجب تحريك وبيدارشدن غريزه جنسي كودكان گردد، جداً خودداري نمايند .» (6)
پي نوشتها :
1- مطهري ، مرتضي ،مسئله حجاب ، انتشارات صدرا ، بي تا ، قم ، ص 160
2- مدني بجستاني، سيدمحمود. فساد ، سلاح تهاجم فرهنگي ، قم، دفتر انتشارات اسلامي ، 1374 ، ص 250
3- همان ، ص 270
4- مطهري ، مرتضي ، مسئله حجاب ، قم انتشارات صدراء بي تا ، ص 164
5- همان ، ص 165
6- اميني ، ابراهيم . اسلام وتعليم وتربيت، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، 1384 ، ص 257
منبع: حجاب ایران