مورخان اتفاقنظر دارند که امام زمان(عج) در خانه پدرش امام عسکری(ع) در سامرا به دنیا آمد.
مکان ولادت امام زمان علیهالسلام و مخفی بودن آن
مورخان اتفاقنظر دارند که امام زمان(عج) در خانه پدرش امام عسکری(ع) در سامرا به دنیا آمد[1] که هماکنون حرم امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) است.[2]
بنابر منابع تاریخی، امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) سالها پیش از تولد امام زمان(عج)، به سامرا، مرکز خلافت عباسی خوانده شدند[3] و تا پایان عمر در همانجا سکونت داشتند.[4]
به گفته شیخ مفید، امام عسکری(ع) به دلیل شرایط دشوار آن زمان و جستجوی شدید خلیفه عباسی، و به سبب آنکه مشهور شده بود شیعیان منتظر آمدن مهدی(عج) هستند، ولادت فرزندش را مخفی نگه داشت.[5] بنابر روایاتی که شیخ طوسی و شیخ مفید نقل کردهاند، حکیمه دختر امام جواد(ع) و دو تن از کنیزان امام حسن عسکری، شاهد ولادت امام زمان بودهاند.[6] بنابر گفته شیخ مفید، برخی از شیعیان خاص و مورد اعتماد امام حسن عسکری(ع) نیز امام زمان(عج) را در کودکی دیدهاند؛ از جمله عثمان بن سعید و پسرش محمد بن عثمان.[7]
روایات ولادت فرزند امام حسن عسکری(ع) در پارهای از آثار اهلسنت نیز آمده است: تاریخ ابناثیر (درگذشته ۶۳۰ق)،[8] وفیات الاعیان ابنخلکان (درگذشته ۶۸۱ق).[9] همچنین ابنطلحه شافعی (درگذشته ۶۵۲ق) در مطالب السؤول[10] و ابنصباغ مالکی (درگذشته ۸۵۵ق) در الفصول المهمه، روایاتی درباره موعود بودن فرزند امام حسن عسکری(ع) نقل کردهاند.[11]
پینوشت:
[1] صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۴، ح۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۸.
[2] مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۶۰۵.
[3] محلاتی، مأثر الکبراء فی تاریخ سامرا، ج۱، ص۳۱؛ موسوعة العتبات، ج۱۲، ص۸۰.
[4] جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۳۷-۵۳۸؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۶؛ ابنخلکان، وفیات الاعیان، ج۲، الشریف الرضی، ص۹۴-۹۵؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۱۳۴؛ ابنطولون، الائمه الاثنی عشر، الشریف الرضی، ص۱۱۳.
[5] جعفریان، حیات سیاسی و فکری امامان شیعه(ع)، ۱۳۸۱ش، ص۵۶۷؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۶.
[6] طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۴۴، ح۲۱۱؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۳۰، ح۵؛ راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۷۵، ح۲.
[7] مفید، الفصول العشرة، (کتابخانه اهل بیت، ص۸۰.
[8] ابناثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۷۴.
[9] ابنخلکان، وفیات الاعیان، الشریف الرضی، ج۴، ص۱۷۶.
[10] شافعی، مطالب السؤول، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۷۹، باب ۱۲.
[11] مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۳۲ق، ص۴۵۱.