جامعه ایمانی از یک پیکره هستند و افراد آن باید در هنگام سختی‌ها و کمبودها، یار و غمخوار یکدیگر باشند.
دین اسلام برای تمام بخش‌های زندگی انسان برنامه دارد؛ از اعماق قلب او تا مسائل اجتماعی، سیاسی، بین‌المللی و حتی مسائلی که به همه بشریّت ارتباط دارد.[1]
از جمله مسائل اجتماعی، مواسات و تلاش برای رفع حاجات نیازمندان در دین اسلام است. از آنجایی که این موضوع دامنه‌ای گسترده دارد، در این یادداشت، تنها به ساحت ایمانی این مسئله پرداخته می‌شود.
در نگاه آیات و روایات اسلامی، تلاش برای دستگیری و رفع نیازهای برادر ایمانی نه‌تنها یک ارزش و فضیلت انسانی شمرده شده، بلکه از آن به عنوان محوکننده گناه و بالابرنده رتبه ایمانی کمک‌کننده یاد گردیده است؛ محوکننده‌ای که با برداشت اولین گام‌ها محقق می‌شود. امام صادق علیه‌السلام در این باره می‌فرماید: «مشْيُ اَلرَّجُلِ فِي حَاجَةِ أَخِيهِ اَلْمُؤْمِنِ يُكْتَبُ لَهُ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ يُمْحَى عَنْهُ عَشْرُ سَيِّئَاتٍ وَ يُرْفَعُ لَهُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ»؛[2] «هر كس در راه برآوردن نياز برادر مؤمنش گام بردارد، خداوند برای او ده حسنه می‌نویسد و ده گناه از او پاک می‌کند و ده درجه مقام او را بالا می‌برد».
نهادینه شدن چنین اندیشه‌ای در جوامع ایمانی نه‌تنها موجب نزول برکات مادی و معنوی می‌شود، بلکه سرور و شادی را بر چهره ملت می‌نشاند و از بروز معضلات اجتماعی زیادی که ریشه آن در مسائل مالی است، جلوگیری می‌کند. بر همین اساس است که امام کاظم علیه‌السلام بی‌توجهی به رفع نیاز برادر ایمانی را زشت، و از نشانه‌های پذیرفته نشدن سایر اعمال شمرده است: «إنّ خَواتِيمَ أعْمالِكُم قَضاءُ حَوائجِ إخْوانِكُم و الإحْسانُ إلَيهِم ما قَدَرْتُم، و إلاّ لَم يُقْبَلْ مِنكُم عَمَلٌ»؛[3] «همانا مُهرهاى [تأييد] اعمال شما، برآوردن نيازهاى برادرانتان و نيكى كردن به آنان در حدّ توانتان است. اگر چنين نباشد، هيچ عملى از شما پذيرفته نشود».
پی‌نوشت:
[1]. دیدار مقام معظم رهبری با میهمانان کنفرانس وحدت اسلامى، 1400/8/2.
[2]. کلینی، الکافی، كتاب الإيمان و الكفر، بَابُ اَلسَّعْيِ فِي حَاجَةِ اَلْمُؤْمِنِ، ج2، ص96.
[3]. مجلسی، بحارالانوار، ج40، ص379.