هرچند فرزندآوری به‌‌ظاهر با مشکلات و سختی‌های اقتصادی روبروست؛ ولی انسان مؤمن با اعتماد به ضمانت خدا می‌تواند همه مشکلات را به‌‌آسانی حل کند.
ازآنجاکه جامعه امروزی به‌سرعت در حال پیر شدن است، مسئله فرزندآوری از مسائل مورد توجه و مهم امروزین است. قرآن کریم و روایات به بهانه‌های مختلف به داشتن فرزندان تشویق می‌کند؛ ولی زمانی که بین عموم مردم، سخن از فرزند به میان می‌آید، به‌طور غالب، مشکلات اقتصادی را پیش می‌کشند؛ هرچند برخی نیز به مشکلات تربیتی و... نیز اشاره می‌کنند.
اعتماد به ضمانت خدا در تنگدستی
بدون شک همه می‌دانیم خداوند، آفریننده انسان می‌باشد و رزق و روزی همه آنها را تضمین کرده است.[1] بااین‌حال قرآن کریم، علت کشتن فرزندان را ترس از نداری معرفی کرده و از آن به‌شدت نهی می‌کند: «وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبيراً»؛[2] «هرگز فرزندان خود را از ترس فقر به قتل نرسانید؛ زیرا ما رازق آنها و شما هستیم؛ به تحقیق کشتن آنها بسیار گناه بزرگی است». بی‌تردید سقط جنین نیز از مصادیق فرزندکشی به حساب می‌آید.[3]
نخستین عاملی که از این آیه فهمیده می‌شود، مسائل اقتصادی و مشکلات مالی است که عامل کشته شدن فرزندان شده است. خداوند این ترس را با جمله: «نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ»؛[4] «ما آنها و شما را رزق می‌دهیم» جواب می‌دهد؛ پس انسان باید با اعتماد بر خدا هرگز به چنین کاری دست نزند.
ترس‌های روحی و روانی
هر چند ظاهر آیه مربوط به مسائل اقتصادی و فقر است؛ ولی از آنجا که کلمه «إِمْلاق» به معنای نرمی و ذلت نیز آمده است،[5] می‌توان یک معنای عام‌تری از آن استخراج کرد؛ یعنی خداوند از هر چیزی که باعث احساس ذلت در انسان می‌شود، جلوگیری می‌کند و ضامن عزت و سربلندی در آن است؛ زیرا برخی از کسانی که به یک یا دو فرزند بسنده می‌کنند، به‌طور معمول مشکل اقتصادی ندارد؛ بلکه به دلیل‌های واهی دیگری که ریشه در مسائل روحی و روانی دارد از داشتن فرزند جلوگیری می‌کنند. خداوند با این آیه هرگونه دلیلی را برای جلوگیری از فرزندآوری، مردود می‌داند.
بنابراین خداوند در این آیه علاوه بر تضمین رزق و روزی فرزندان، از کشتن آنان و سقط جنین، نهی می‌کند که مبادا به خاطر مسائل روحی و روانی واهی مانند ذلت و حقارت در نگاه دیگران، از داشتن فرزند جلوگیری کنید؛ زیرا «إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبيرا»؛[6] «همانا کشتن فرزندان، گناه بزرگی است».
بنابراین خداوند با این آیه، هم مسائل اقتصادی را تضمین کرده و هم خیال انسان را از ذلت و خواری در نگاه دیگران، آسوده کرده است؛ بنابراین اعتماد بر ضمانت خدای مهربان، بهترین آرامش دهنده انسان در فرزندآوری خواهد بود.
پی‌نوشت:
[1]. هود: 6.
[2]. اسراء: 31.
[3]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، 1374ش، چاپ سی و دوم، ج12، ص102.
[4]. اسراء: 31.
[5]. قرشی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیه، 1412ق، چاپ ششم، ص272.
[6]. اسراء: 31.