جامعه کنونی ما به شدت از نظر فرهنگی، نیاز به تولید نماهنگ‌هایی برای ترویج معارف دینی دارد. ازاین‌رو به بررسی ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازیم.
در عرصه بین‌الملل و نظام‌های فرهنگی جهانی، از راه‌کارهای اعمال قدرت، نمایش قدرت نرم فرهنگی است که بسیار بُرنده و تأثیرگذار می‌باشد. دقیقاً از همان راهی که آمریکا در حال نفوذ به ایران است، «کی‌پاپ»[1] و «کی‌استایل» نیز با رویکرد فرهنگی توانسته‌اند در عمق فکر مردم آمریکا و اروپا نفوذ کنند. به همین علت، دادگاه آمریکا نرم‌افزار «تیک‌تاک» [2] را فیلتر و برای رفع فیلتر آن دادگاه برگزار می‌کند. سؤالات درون دادگاه نیز برای اهل مطالعه، نکات بسیار قابل‌توجهی به همراه دارد. تمام مطالب فوق، نشان‌دهنده سطح و میزان تأثیرگذاری مسائل فرهنگی، در عمق تفکرات مردم یک جامعه است.
هشدار جدی ما به مسئولین فرهنگی و خانواده‌ها این است که علاوه بر نفوذ غرب، اکنون باید مراقب نفوذ فرهنگ‌های شرقی در ظاهری آراسته نیز بود. ستارگان کی‌پاپ و سریال‌های کره‌ای خطری جدی، برای آینده فرهنگی کشورمان هستند.
در زمان نگارش این متن، چند سالی است نماهنگ‌هایی در عنوان‌های مختلف از مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام و برخی خواننده‌ها ساخته و پخش می‌شود. فارغ از هر بحث دیگری، وجود این دست نماهنگ‌ها به شدت مفید و در هر سطح کیفی، قابل تقدیر است. در این نوشتار به بررسی کیفی این دسته نماهنگ‌های ارزشی می‌پردازیم تا زوایای پنهان این کار خطیر فرهنگی تا حدودی به درستی نمایان شود.
شعر و شعار
ازآنجاکه نماهنگ‌ها از دو عنصر صدا و تصویر ساخته می‌شوند، باید به صورت جداگانه مورد بررسی قرار بگیرند. در بررسی بخش محتوایی صدا، باید برای شعر، اهمیت ویژه قائل شد. اشعار در واقع کلمات کنار هم نشسته‌ی موزونی، برای ماندگاری اندیشه‌ها و درونیات شاعر در ذهن مخاطب هستند. شاعر هر اندیشه و درونیاتی داشته باشد، ناخودآگاه در اثر هنری او تأثیر می‌گذارد و پیام صادر شده از جانب او، متفاوت از دیگران خواهد بود.
شاید پررنگ‌ترین بخش از هر نماهنگ که توسط مخاطب عام و خاص مورد بررسی قرار می‌گیرد، شعر باشد؛ اگر شعر از وزن و قافیه درستی برخوردار نباشد، در همان ابتدای امر گوش شنونده آن را خواهد فهمید. در ساخت چنین آثاری، باید علاوه بر محتوای شعر، بر وزن و قافیه نیز اهتمام ورزید. البته رسیدن به شعرهای دارای این دو مؤلفه، مستلزم تربیت شاعران نسل آینده و تأمین آنها است.
کیفیت نما
برای بیان اهمیت کیفیت تصویر، باید توجه شما را به تفاوت‌های بین گوش و چشم جلب کنم. گوش نمی‌تواند خیلی از صداها را بشنود و قادر به تحلیل دقیق تمام آنچه که می‌شنود نیز نیست، ولی مغز هر آنچه چشم ببیند، ثبت می‌کند. چشم همانند دوربینی است که در 180 درجه افقی و عمودی، تصاویر را با نور و رنگ خودشان دریافت می‌کند؛ هر چند توجه انسان فقط بر روی یک نقطه باشد.[3] شما همان‌طور که توانایی مشاهده مجدد عکس‌های چندین سال پیش، بر روی صفحه نمایشگر را دارید، دقیقاً به همان شیوه می‌توانید هر صحنه و منظری را که قبلاً دیده باشید، بازیابی کنید. همان‌طور که متخصصین فناوری می‌گویند هیچ‌چیزی از روی هاردها به‌طور کامل پاک نمی‌شود؛ همین اتفاق برای ذهن و حافظه انسان نیز ثابت است و با قدرتِ تمرکزذهنی و اموری نظیر هیپنوتیزم، می‌توان آن تصاویر را بازیابی کرد. همه این تصاویر همیشه همراه شما هست و همراهتان خواهد ماند. به همین علت در هنگام احتضار، شخص تمام زندگی خود را قبل از مرگ می‌بیند. علاوه بر اینکه ذهن انسان با قابلیت قدرت تخیل، توانایی تغییر در حقیقت تصاویر و بازسازی دلخواه آنها را دارد.
با این توضیحات دیگر نیازی به توضیح اضافی پیرامون اهمیت نما و کیفیت تصویرپردازی وجود ندارد.
ادامه دارد...
پی نوشت:
[1]. کی-پاپ یا پاپ کره‌ای (K-pop) کوتاه‌شده Korean popular music، یک ژانر از موسیقی عامه‌پسند با خاستگاه کرهاست.
[2]. تیک‌تاک (TikTok): یک رسانه اجتماعی-چینی است که از طریق سیستم‌عامل‌های آی‌آواس و اندروید قابل دسترس است.
[3]. ر.ک: جان آهارت، چشم کارگردان؛ درس‌نامه‌ای جامع برای کارگردانان و بازیگران، ترجمه صمد چینی فروشان، انتشارات سمت، 1398.