اگر انسان به دنبال حقیقت باشد و پرده‌های غفلت و لجاجت و تعصب را کنار بزند و با دیده فهمیدن و درس‌آموختن به قرآن کریم بنگرد، هر عقل سلیمی حکم خواهد کرد که این کتاب مقدس، هرگز بشری نبوده بلكه آسمانی و از ناحیه خداوند متعال است؛ چرا که هیچ بشری نمی‌تواند چنین کتابی را به عالمیان عرضه کند.
قرآن کریم از جنبه‌های مختلف فوق بشری بوده و اعجاز آن، تنها به یک جنبه خاص منحصر نمی‌شود؛ ما در این‌جا به صورت خلاصه به جنبه‌های مختلف اعجاز این کتاب مقدس میپردازیم:
1. قرآن و اعجاز ادبی: مهم‌ترین جنبه اعجاز قرآن برای معاصرین آن و هنگامه نزول، جنبه ادبی این کتاب گران‌سنگ بود، زیرا آنان در فن فصاحت و بلاغت از مهارت بسیار بالایی برخوردار بودند و تمام هم و غمّ آن‌ها سرودن شعری بود که دارای آرایه‌های ادبی بالایی باشد تا بتوانند بر دیگران غلبه کنند. اما زمانی که قرآن نازل شد، همه بزرگان شعر و ادب و فصاحت و بلاغت در مقابل آن زانو زدند و به غیر بشری بودن آن اعتراف کردند؛ در این‌جا به چند مورد آن‌ها اشاره میکنیم:
الف) «ولید بن مغیره» یکی از سه نفری بود که به گواه تاریخ در هنر بلاغت همتا نداشتند، او بعد از شنیدن قرآن از زبان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) راجع به قرآن گفت: «من کلامی شنیدم که بدنم از آن به لرزه در آمد! کلام محمد (صلی الله علیه و آله) از هم پراکنده است و به هم شباهتی ندارد، امّا بسیار شیرین و زیباست، کلام او سحر است و دل‌های مردم را مسحور خواهد کرد. کلام او از هر کلامی بالاتر است و هیچ کلامی برتر از آن نیست».[1]
ب) «عتبه بن ربیعه» از بزرگان قریش می‌گوید: «من سخنی شنیدم که تا کنون نظیر آن‌را نشنیده بودم، به خدا نه شعر است و نه سحر، نه کهانت است و نه جادوگری، این سخن، سخن بزرگی بود که آینده مهمی دارد».[2]
ج) «طفیل بن عمرو» از قبیله اوس، بعد از شنیدن قرآن گفت: «من هرگز سخنی به این شرینی نشنیده بودم، از این رو اسلام آوردم».[3] بنابراین آن اعرابی که خود به فن بلاغت آشنایی کامل داشتند، به غیر بشری بودن قرآن کریم اعتراف کردند و زیبایی و شیوایی و بلاغت آن‌را دلیلی بر غیر بشری بودن این کتاب مقدس دانستند.
2. قرآن و اعجاز آن در قلمرو معارف بلند معنوی و احکام: بخش عظیمی از قرآن کریم به بیان معارف دینی و اصول کلی نظام زندگی بشر اختصاص دارد که در بر دارنده عالی‌ترین معارف و جامع‌ترین قوانین است؛ اگر کسی کمترین اطلاع از این معارف داشته باشد، به بلند بودن این معارف اعتراف خواهد کرد. نکته جالب این است که این کتاب، در جامعه‌ای نازل شده که کمترین اطلاع از این معارف را نداشت.[4]
3. قرآن و خبرهای غیبی: یکی از مواردی که غیر بشری بودن قرآن را تایید می‌کند، همین اخباری بود که از آینده خبر می‌داد، در حالی‌که هیچ بشری نمی‌تواند از آینده خبر حتمی دهد؛ از جمله این اخبار آیات ابتدایی سوره روم بود که بیان کرد رومیانی که شکست خورده بودند، بعد از مدتی پیروز خواهند شد؛ این اتفاق 10 سال بعد به وقوع پیوست. هم‌چنین قرآن در سوره قمر آیات 44 و 45 خبر داد که مسلمین در جنگ بدر بر دشمن نیرومند خود غلبه خواهند کرد.
4. اعجاز علمی قرآن کریم: قرآن کریم در جامعه و در زمانی نازل شد که مردم، هیچ بویی از مسائل علمی کشف شده در سال‌های اخیر نبرده بودند، قرآن کریم حدود 1400 سال پیش، پرده از مسائلی برداشت که به ذهن هیچ بشری تا سال‌ها خطور نمی‌کرد. در این‌جا تنها به چند نمونه آن‌ها اشاره میکنیم:
الف) قانون زوجیت گیاهان: قرآن کریم در زمانی که بشریت هیچ بویی از مسائل علمی نبرده است، فرمود تمام گیاهان و اشجار مانند حیوانات زوج هستند و نیاز به تلقیح دو جنس مخالف دارند، یعنی گیاهان هم نر و ماده دارند و این مطلب، در سال‌های اخیر توسط دانشمندان گیاه‌شناسی کشف شد. قرآن در این باره می‌فرماید: «أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ (شعرا -7): آيا آن‌ها به زمين نگاه نكردند، چه اندازه در آن از انواع گياهان به صورت زوج آفريديم».
ب) قانون جاذبه زمین: قرآن کریم سالیان قبل بیان می‌کند که زمین دارای این نیرو است، لذا می‌فرماید: «اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها (رعد-2) خدا همان كسى است كه آسمان را برافراشت، بدون ستونى كه قابل رؤيت باشد». امام رضا (علیه السلام) نیز در شرح این آیه فرمودند: «ستون‌هایی هست ولی شما آن‌ها را نمی‌بینید».[5]
ج) کرویت زمین: قرآن کریم راجع به مشرق و مغرب زمین می‌فرماید: «فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ إِنَّا لَقادِرُونَ (معارج -40): سوگند به پروردگار مشرق‌ها و مغرب‌ها كه ما قادر هستیم». این در حالی است که اگر زمین مسطح باشد جز یک مشرق و یک مغرب ندارد، اما اگر کروی باشد، مشارق و مغارب معنی پیدا می‌کند.
در نتیجه: با توجه به این موارد، یعنی جنبه ادبی قرآن، جنبه معارف قرآن، اخبار غیبی آن و بیان قوانین علمی در آن، می‌توان به یقین گفت: این کتاب، آسمانی بوده و از ناحیه خداوند متعال است و هیچ بشری با نیروی بشری خود نمی‌تواند چنین کتاب ارزش‌مندی را به ارمغان بیاورد.
----------------------------------------------------
پی‌نوشت:
[1]. سیره ابن هشام، ج1، ص 289
[2]. همان، ج2، ص 23
[3]. همان، ج1، ص313
[4]. عقاید استدلالی، ج2، ص 55
[5]. الإلهيات على هدى الكتاب و السنة و العقل، ج3، ص: 421
نظرات
سلام
مطلب خوب و كاملي بود.
و من الله التوفيق
سلام
خداخیرتون بده انشاالله سعی میکنیم از نظر با ارزشتون استفاده کنیم.
یاعلی
اجرتون شهادت
سلام..
ممنون از حضور و نظر خیلی خوبتون ..
چشم انشاالله مطالب پربار تری رو ارائه میدم..
واقعا ازتون ممنونم..اجرتون با آقا امام زمان..
فقط اینکه اجازه است از مطلبتون کپی بگیرم؟
حتما به نظر خوب شما فکر میکنم.
واقعا حرفاتون صحیح بود.
ممنون که راهنمایی ام کردید
سلام
بی نهایت سپاسگزارم از حضورتون.
انشاءالله از این به بعد وبلاگم رو در جهتی که شما عرض کردید سوق خواهم داد.
موفق و سربلند باشید.
یاعلی.
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
ممنون برادر از نظر ارزشمند شما
ممنون که انتقاد به جایی کردید. چشم. حتما از احادیث معصومین(ع) هم استفاده می کنیم.
هدف ما هم در کنار مباحث قرآنی،سیره ائمه معصومین(ع) هم هست
باشد که راهنمای خوبی برای جوانان خودمان باشیم
بازهم سر بزنید خوشحال می شوم
از نظر و انتقاد ارزشمند شما خیلی خوشحال شدم
التماس دعای فرج
اللهم عجل لولیک الفرج
سلام
چشم، ما تمام سعی خودمون رو می کنیم که وبمون پربارتر بشه، پیشنهاد خیلی خوبی بود، خودمون چند وقتی هست که به این فکر هستیم به خاطر همین قراره از اساتید حوزه علمیه کمک بگیریم
سلام برتو ای مطلع فجر! ای سپیده سحر، ای انفجار نور، خوشآمدی. دهه فجرمبارک
سلام علیکم خداوند شما را از مقربین درگاهش گرداند انشاالله.
سلام همسنگر. سپاس از حضورتان. لطف دارید. انتقاد بجایی بود. ان شاالله در پست های بعدی از پیشنهاداتون استفاده خواهیم کرد. ممنون.
التماس دعای فرج + بصیرت + شهادت
سلام و خدا قوت...
منتظر حضور گرمتان هستم...