ضعف بینش نخبگان یک جامعه از عوامل مهمی است که در انحطاط کوفیان و شکلگیری جریان کربلا نقش داشت و کماکان امروز هم وجود دارد؛ از دلایل این عامل، سست بودن و عدم تقویت باورهای دینی است که با تکنیک جنگ روانی، خود را نشان میدهد.
قیام عاشورا تا قیامت درسآموز و انسانساز است؛ به خصوص اگر عوامل و زمینههای انحطاط جامعه در زمان سیدالشهدا بررسی و ریشهیابی شود، نقاط ضعف فراوانی به چشم میآید که تأمل و عبرتگیری از آن باعث میشود بتوانیم از گردنههای ایجادشده با نقشههای شوم دشمن عبور کنیم.
یکی از عوامل مهمی که در انحطاط کوفیان و رویارویی با حضرت اباعبداللهالحسین و شکلگیری جریان کربلا نقش داشت و کماکان امروز هم وجود دارد، ضعف بینش و عدم فهم صحیح نخبگانی بود که به جامعه نیز سرایت کرد؛ جامعهای که قطعاً نگاه خود را به عالمانی می دوزد که در صفوف اول جبهه اسلام هستند.
عدم فهم صحیح به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی از آنها سست بودن و عدم تقویت باورهای دینی است.
با وجود تقویت و پیچیدگی روزافزون شیوههای دشمن، باید ضعفهای ایمانی، برطرف و باورهای دینی، تقویت و راسختر شود؛ چراکه اگر باور و یقین به حدّ معینی که دارای بازدارندگی دشمن است نرسد، با پیچیده شدن روشهای رسانهای، تبلیغ، تحریف و تطمیع، در نهایت ممکن است رخنهای در باور بهوجود آید که به سرعت گسترش یافته و حتی فرد را به سرحد ارتداد برساند!
به عنوان مثال در جنگ احزاب، دشمنان اسلام براى خالى كردن دل مسلمانان و مرعوب ساختن آنان، از تكنیك جنگ روانى استفاده كردند و شایعهای ایجاد شد كه روزهاى آخر عمر پیامبر(صلىاللهعلیهوآله) است و دشمن تجهیزاتی بسیار قوی دارد و شكست اسلام قطعى است؛ این شایعه افراد سستایمان را كاملاً مرعوب کرد تا جایی که پیشاپیش شكست خود و اسلام را پذیرفته بودند؛ اما در مؤمنان نه تنها سستى ایجاد نكرد، بلكه روحیه آنان نیز تقویت شد و با شوقی بیشتر، آماده نبرد و رویارویى با دشمن شدند.[1]
قرآن کریم در اینباره میفرماید:
الَّذِینَ قالَ لَهُمُ النّاسُ إِنَّ النّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزادَهُمْ إِیماناً وَ قالُوا حَسْبُنَا اللّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِیلُ؛ کسانی که مردم به آنان مىگفتند همه دشمنان با هم جمع شده و بر علیه شما متحد گردیدهاند (و شما قطعاً نمیتوانید برابر آنان مقاومت كنید)؛ پس بترسید؛ اما آنها نه تنها نترسیدند، بلكه بر ایمانشان افزوده شد و نتیجه این مقاومت چنین شد: فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَة مِنَ اللّهِ وَ فَضْل لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ اللّهِ وَ اللّهُ ذُو فَضْل عَظِیم؛[2] پس با نعمت و بخششى از جانب خدا، [از میدان نبرد] بازگشتند، در حالى كه هیچ آسیبى به آنان نرسیده بود، و همچنان خشنودى خدا را پیروى كردند، و خداوند داراى بخششى عظیم است.
جنگ روانی ازجمله تکنیکهایی بود که عبیدالله بن زیاد در کوفه به کار گرفت و نتیجه داد. وقتی عبیدالله به صورت ناشناس به کوفه رسید، برای تغییر فضای کوفه که با مسلم بیعت کرده بود، با تهدید و ارعاب و بیان اینکه لشگر شام در مسیر کوفه است و تمام خاطیان را از دم تیغ خواهد گذراند و من نیز همه خاطیان را به شدت مجازات خواهم کرد، فضای رعب را برای مردم کوفه به وجود آورد؛ در حالی که در وهله اول، عبیدالله در کوفه جز تعدادی همراهیان خود، یاری نداشت.
اقدام بعدی، مورد تهدید و شکنجه قرار دادن طرفداران خاص مسلم بن عقیل بود؛ لذا «هانىبنعروه» را با حیله به دارالاماره کشاند و به ضرب و شتم او پرداخت و تجمع گروهى از مردم در اعتراض به رفتار خود را با توسّل به دروغ و نیرنگ و توسط شریح قاضی، متفرق کرد.
اقدام نهایی او، ترساندن مردم از قدرت و تجهیزات بنیامیه و البته وعده پول و ثروت به عدهای از خواص بود، به طوری که مسلم بن عقیل، وقت نماز عشا، هیچ کس را همراه نداشت![2]
جنگ روانی برای سست کردن باورها اکنون نیز مصداق دارد؛ دشمنان بعد از جنگ و ترور و تهاجم فرهنگی و محاصره اقتصادی و... با تبلیغات و شایعهپراکنی رسانهای دائم در صدد ایجاد رعب برای دست کشیدن نخبگان و مردم از حمایت از ولی فقیه و انقلاب هستند؛ از شایعه کسالت شدید و فوت رهبر انقلاب، سقوط چندباره نظام اسلامی در رسانهها تا عقبنشینی نظام در مسألهای مثل حجاب و... همه و همه، در دایره جنگ روانی دشمن جای میگیرد.
این ارعاب و مانورهای مختلف با وجود ابهت پوشالی، گاهی افرادی را در سِمَت مسئول در کشور به نحوی مرعوب میکند که پیشاپیش با خودتحقیری بیان میکنند: آیا شما فکر کردهاید آمریکا که با یک بمبش میتواند تمام سیستمهای نظامی ما را از کار بیندازد، از سیستم نظامی ما میترسد؟[3] و یا حتی به جای تلاش برای حل مشکلات مردم، چاره مشکل آبِ خوردن مردم در بعضی مناطق را منوط به مذاکره با آمریکا برای رفع تحریم میدانند؛[4] اما ملت ایران در سایه هدایت کشتیبان شجاع و بصیر انقلاب و زعیم عالم اسلام، رهبر معظم انقلاب اسلامی امام خامنهای، از این تهدیدات نهراسیده و همچنان در مقابل همه ظالمان ایستاده است.
در این کشتی درآ، پا در رکاب ماست دریاها
مترس از موج، بسم الله مجراها و مُرساها[5]
ادامه دارد...
پینوشت:
[1]. پایگاه اطلاعرسانی آثار آیتالله مصباح یزدی، https://b2n.ir/mesbahyazdi1.
[2]. آلعمران،173 و 174.
[3]. مشرق نیوز، جواد ظریف، 12/09/92، دیدار با دانشجویان، mshrgh.ir/1001942.
[4]. خبرگزاری دانشجو، حسن روحانی، 17/03/94، مراسم دهمین دوره جایزه ملی محیط زیست، snn.ir/001kRf.
[5]. محمدمهدی سیار، https://b2n.ir/mmsayyar.