![آیا زرتشتیان اهل کتاب هستند؟ آیا زرتشتیان اهل کتاب هستند؟](https://btid.org/sites/default/files/media/image/1619_26254.jpg)
عبدالله مبلغي، نویسنده کتاب "تاريخ اديان و مذاهب در جهان" میگوید: به رغم اين كه درباره دين زرتشت اختلاف وجود دارد كه از اديان الهي است يا نه، در منابع اسلامي تأكيد شده است كه اين دين، يكي از اديان الهي بوده و زرتشتيان از اهل كتاب هستند.[1]
در ادامه دلايلي ارائه ميشود كه اين ادّعا را تاييد ميكند:
علامه طباطبایی نیز ذیل تفسیر آيه 17سوره حج میفرماید: قرآن به اصالت مذهبي زرتشتيان تصريح ميكند و پيروان اين دين را به عنوان صاحب كتاب به رسميت ميشناسد. [2]
کما اینکه در فقه اسلامي نیز زرتشتيان در كنار يهوديان و مسيحيان قرار گرفتهاند. در سيره و سنت پيامبر اسلام و ائمه(علیهمالسلام) نيز رهنمودهايي درباره برخورد با زرتشتيان وجود دارد كه بيانگر اهل كتاب بودن آنها است. ابن عباس ميگويد: پيامبر اكرم دستور داد از زرتشتيان مقيم يمن جزيه بگيرند. زرتشتيان جزيه دادند و بر آيين خود باقي ماندند.[3] و دلیلش در روایت این چنین بیان شده که، مجوسيان چون داراي كتاب آسماني بودند، مانند اهل كتاب جزيه ميدادند".[4]
در تائید این مطالب میتوان از متون و منابع ديني استفاده نمود كه براي زرتشتيان كتاب آسماني نيز بوده است. در روايتي از امام علي(علیهالسلام) آمدهاست كه براي مجوسيان كتاب وجود دارد.[5]
مرحوم شيخ طوسي هم در کتاب المبسوط میفرماید: براي زرتشتيان كتاب آسماني وجود دارد.[6]
سخن پیشین که از علامه طباطبايي نقل شد، همین مطلب را تأيید مینماید. البته به این نکته هم باید توجه نمود که در خصوص عدم ذكر مستقل نام ادیان دیگر، مثل زرتشت در قرآن به این معنا نيست كه پيامبران و اديان ديگر وجود ندارد. چون احادیث تصريح دارند كه تعداد پيامبران 124 هزار بوده است.[7]
قرآن کتاب هدایت است لذا بيان اسامي همه پيامبران با اهداف آن كه بيان مسائل مهم و كليات معارف است، همسويي ندارد. کما اینکه آیت الله ناصر مكارم شيرازي میفرماید: در برخي آيات به طور كلي از پيامبران سخن به ميان آمده است و در برخي ديگر از بعضي پيامبران با اشاره سخن گفته شده است. بيان سرگذشت پيامبران با شيوههاي مذكور كفايت ميكند. [8]
در قرآن آمدهاست: "وَ لَقَدْ أرْسَلْنَا رُسُلاً مِنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَنْ لَمْ نُقْصُص؛[مؤمن، آيه 78] پيش از تو، رسولاني فرستاديم. سرگذشت گروهي از آنان را براي تو بازگو كرديم و گروهي را براي تو بازگو نكردهايم".
آیت الله مكارم شيرازي، از اين آيه استفاده ميکنند كه نام گروهي از انبيا و رسولان الهي در قرآن مجيد نيامده، و عدد آنها بيش از آن است كه در قرآن ذكر شدهاست".[9]
ولی اين كه زرتشت، همين زرتشتي است كه برخي ادعا ميكنند؛ مطلب محكمي نميتوان يافت.
در مورد زرتشت از نگاه تاريخي هم اختلاف بسيار است و در مورد زمان و مكان زندگي و بعثت او و... اختلاف بسيار است.
در هر حال ما مسلمین زرتشت را اگر پيامبر بوده، تصديق ميكنيم و اگر نبوده او را تاييد نميكنيم؛ چون ما همه پيامبران را قبول داريم چه آنان كه با نام و رسم شناخته شده و اثبات شدهاند و چه آنان كه اثبات شده نيستند.
مطلب مهم اين كه زرتشت چه پيامبر باشد یا نباشد، تفاوتي ندارد. چون امروز ميراث قطعي از او وجود ندارد و خود او هم معتقد نبوده كه پيامبر آخرين است. بلكه پيروان خود را به ايمان آوردن به پيامبراني كه بعد از او ميآيند، دعوت كرده و بعد از او حضرات موسي و عيسي و پيامبر اكرم (عليهمصلواتالله) آمدهاند كه تنها رسول اكرم (صلياللهعليهوآله) مدعي شده كه پيامبر آخرين است و زرتشتيان هم مانند ديگر اصحاب اديان، بايد راجع به پيامبر اكرم (صلياللهعليهوآله) تحقيق كنند و در صورت اثبات نبوت وي، به او ايمان آورند و گرنه زرتشتي واقعي نبوده و در قيامت از جانب زرتشت، توبيخ خواهند شد كه چرا به پيامبر بعد از او ايمان نياوردهاند.
---------------------------------------------
1. عبدالله مبلغي، تاريخ اديان و مذاهب در جهان، ص 365 به بعد.
2. ؛ الميزان، ج 4، ص 358.
3. مروج الذهب، ج 1، ص 225.
4. وسائل الشيعه، ج 11، ص 96.
5. همان، ص 98.
6. المبسوط، ج 4، ص 210.
7. بحارالانوار، ج 11، ص 30.
8. پيام قرآن، ج 7، ص 357.
9. ناصر مكارم شيرازي، پيام قرآن، ج 7، ص 356.