بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در قرآن کریم از حضرت رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بسیار با عظمت یاد میکند. در هیچ جای قرآن ایشان را با اسم مخاطب قرار نداده است؛ بلکه با القاب، ایشان را یاد کرده است.
مانند: «يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ»[مدثّر/1] [1]، «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ»[مائده/41]، «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ»[تحریم/1] و...؛ لکن در مورد دیگر انبیاء میفرماید: «یا نوح»، «یا داود»، «یا موسی» و مانند این تعبیرات.
البته در موارد اندکی قرآن کریم به نام پیامبر اکرم "محمد" و "احمد" (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) تصریح کرده است که آن هم به علت رساندن مطلبی بوده است که بایستی به نام ایشان تصریح میکرد؛ و الّا مبنای قرآن بر تکریم بی حدّ و حصر رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بوده است.
قرآن با این توجه بینظیرش به پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)، ادب در برابر ایشان را به آدمی میآموزد و رعایت آن را از بشر میستاند: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَن تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ»[نور/63][2]
در روایت آمده است[3] که پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) ابوسعید خدری را که در نماز بود صدا کرد؛ ابو سعید به گمان اینکه اگر دعوت پیامبر خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) را اجابت کند نمازش اشکال پیدا میکند، جواب حضرت را نداد. بعد از نماز رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) وی را نکوهش کرد و آیه 24 سوره مبارکه انفال را تلاوت فرمود: «يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ»[4]
احترام گذاردن به نبی اكرم(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در نزد خداوند متعال چنان مهم بوده است که حتی در نماز که بایستی توجه تامّ به خداوند باشد، سلام به نبی مکرم خود را در تشهد و سلام آخر نماز واجب کرده است. تکریم حضرت رسول اکرم(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) حتی به عنوان مقدمه ورود به نماز، در اذان و اقامه قرار داده شده است تا مومنین بدانند نماز بدون ارادت به پيامبر(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نماز نیست. تمام اینها همان رفعتی است که خداوند متعال در آیه 4 سوره مبارکه انشراح به حبیب خود حضرت محمد مصطفی(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بیان میدارد: «وَ رَفَعْنَا لَك ذِكْرَک»[5]
با این اوصاف جواب بسیاری از سوالات در مورد "چرایی تکریم نبی و خاندان رسول خدا" و نیز "چرایی تکریم سادات" مشخص میشود. تمامی این تکریمها و ترفیعها به خواست بوده است و لا غیر.
------------------------------------------------------
پینوشتها:
[1] اى كشيده رداى شب بر سر.
[2] ای کسانی که ایمان آوردهاید، صدای خود را بلندتر از صدای رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) برنیاورید و با او به صوت بلند سخن مگوئید، آنچنان که خودتان با یکدیگر سخن میگویید، تا مبادا اعمالتان نادانسته، بینتیجه و باطل شود.
[3] فقه القرآن، ج 1، ص 121.
[4] ای کسانی که ايمان آوردهايد، چون خدا و پيامبرش شما را به چيزی فرا خوانند که زندگيتان میبخشد دعوتشان را اجابت کنيد.
[5] و آوازهات را برای تو بلند ساختیم.