یکی از معضلات بزرگ اخلاقی، که از گناهان کبیره نیز شمرده شده است، ناامیدی از درگاه الهی است. در بسیاری از موارد، دیده می‌شود، ناامیدی از خداوند به عنوان شکسته‌نفسی، توجیه می‌شود، و با این توجیه، فرد احساس می‌کند که با این حالت به خداوند نزدیک‌تر می‌شود، در حالی که گناه بزرگی را مرتکب می‌شود که باعث دوری از عنایات الهی می‌گردد.
شیطان، خود، ناامید از رحمت الهی است، و می‌خواهد، انسان‌ها نیز این‌گونه باشند، و با هر حیله‌ای دوست دارد، این حالت را نیکو جلوه دهد. عباراتی نظیر؛ ما کجا و عنایات الهی کجا، دست ما کوتاه و خرما بر نخیل، من تا معرفت پیدا نکنم و لایق صحبت با خدا نشوم، نماز نخواهم خواند، من با این گناهی که مرتکب شده‌ام، لیاقت ارتباط با خدا را ندارم، آب که از سر گذشت، چه یک وجب چه صد وجب، من از خودم ناامید هستم نه از خدا(در حالی که از رحمت خدا ناامید است)، با پای خود نمی‌توان به قرب الهی رسید، مگر خدا نظری بکند و حال ما عوض شود...
همه این عبارت‌ها، روح ناامیدی را در انسان ایجاد می‌کند، اگرچه بعضی از این عبارت‌ها معانی صحیح هم دارد، که اولیای الهی گاه، این جمله‌ها را بکار برده و آن معنای صحیح را اراده می‌کنند، اما در بسیاری از موارد، این جمله‌ها باعث، سستی، ناامیدی، عدم تحرک، اضطراب، دوری از معنویت و عبادت و...، می‌گردد.
عن ابى الحسن الرّضا عليه السّلام قال: «احسنوا الظّنّ باللَّه فانّ اللَّه عزّ و جلّ يقول انا عند ظنّ عبدى المؤمن بى ان خيرا فخيرا و ان شرّا فشرّا.[1]
حضرت رضا عليه‌السّلام فرموده است: «گمان خود را به خدا نيكوسازيد و برحمتش اميدوار باشيد كه خداوند مىگويد: عمل من با بنده مؤمن، طبق گمانى است كه او به من دارد. اگر گمانش نسبت به من عفو و رحمت است از عفو و رحمتم برخوردار مىشود و اگر گمانش مؤاخذه و مجازات است، دچار مؤاخذه و كيفرم خواهد شد».
«قال رسول اللَّه صلّى‌اللَّه‌عليه‌و‌آله: لا يموتنّ احدكم الّا و هو يحسن الظّنّ باللَّه فانّ حسن الظّنّ باللَّه ثمن الجنّة.[2]، رسول اكرم صلّى‌اللَّه‌عليه‌و‌آله فرموده است: هيچ يك از شما نميرد، مگر آنكه ظنش به خداوند خوب باشد، چه آنكه حسن ظن به خدا، قيمت بهشت جاودان است».
--------------------------------------------
پی نوشت:
[1] كافى، ج 2، ص 72
[2] مشكاة الانوار، ص 36
برای توضیح بیشتر درباره گناهان کبیره، رجوع کنید به کتاب جهاد النفس وسائل الشيعة،ترجمه صحت، ص 193