رهروان ولایت ـ خداوند متعال در آیه 52 سوره احزاب، می‌فرماید: «بعد از این، دیگر زنی بر تو حلال نیست و نمی‌توانی همسرانت را به همسر دیگری تبدیل کنی و بعضی را طلاق دهی و همسر دیگری را بجای آن برگزینی هر چند جمالش مورد توجه تو قرار گیرد مگر آنچه که به صورت کنیز داشته باشی»[1]
در اینکه پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) چند همسر داشته است، تاریخ مطالب گوناگون و مختلفی دارد. از این روی در میان اندیشمندان مورد اختلاف شدید و اساسی بوده است. لکن آنچه که مهم می‌نماید این است که اساسا ازدواج‌های حضرت(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) بعد از وفات حضرت خدیجه، بوده است؛ آنهم با زنانی سالخورده و بیوه، مگر در مورد عایشه که پيامبر به اصرار ابوبکر، با وی تن به ازدواج داد. (در مورد ازدواج حضرت با عایشه می‌توانید به اینجا مراجعه فرمایید).
در آیه فوق، خداوند از پیامبرش تکلیف جدیدی می‌خواهد که در نوع خود جالب و البته حائز نکته‌ای بس مهم و راه‌گشاست. در آیه فوق، خداوند از پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) می‌خواهد دیگر با زن دیگری ازدواج نکند. خواسته‌های پروردگار از بندگان خود به شرط وجود شرایط خاصی، حرمت و وجوب را در پی دارد. در آیه مزبور مطلب به گونه‌ای مطرح شده است که ازدواج مجدد برای حضرت(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم)، رنگ و بوی حرام دارد. روشن شدن این آیه، در مورد ازدواج‌های حضرت بسیار مشکل‌گشاست و جواب بسیاری از شبهات در مورد ازدواج ایشان را جواب می‌دهد.
وقتی افرادی که درصدد شبهه‌پراکنی در مورد سیره و زندگی حضرت پیامبر هستند به این آیه می‌رسند جسارت را به نهایت رسانده و به حضرت(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) خرده می‌گیرند که خدا مانع ازدواج پیامبرش شده است؛ و حال آنکه واقع مطلب چیز دیگری است.
محدودیت اعمال شده برای پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) به هیچ وجه نقص محسوب نمی‌شود. بهتر است در بررسی آیات، نگاهی جامع داشته و به پیش فرضهای ساختگی به قضاوت ننشینیم. طبق شواهد تاریخی موجود، حضرت رسول اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) از سوی افراد و قبایل مختلف تحت فشار بود که حضرت با ایشان نسبتی پیدا کند تا خود را به پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) نزدیک کنند. نمونه بارز آن خليفه اول و دوم بود که دخترانشان را به زور به عقد پیامبر درآوردند. در این زمینه قبایل افتخار می‌کردند که پیامبر از آنان همسری بگیرد؛ حتی بعضی از زنان حاضر بودند خود را بدون مهریه به عقد پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) درآورند. بعضی‌ها بودند که به صرف عقد هم راضی بودند گرچه عروسی درکار نباشد. با این اوصاف، حضرت در محذور عجیبی گرفتار بود که خداوند متعال با آیه 52 سوره احزاب ایشان را از آن گرفتاری درآورد.
خداوند متعال با انزال این آیه پیامبرش را از آن گرفتاری نجات داد و انتظارات را از ایشان، از بین برد.
شاید سوال شود پس چرا آیه به حضرت(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) اجازه اخذ کنیز داد؟ در جواب می‌گوییم: زیرا مشکلی که حضرت داشت مربوط به زنان آزاد(غیر کنیز) بود و آنها بودند که می‌خواستند با حضرت خویشاوندی داشته باشند؛ اما در مورد کنیزها کسی نبود که برای گرفتن امتیاز، خود را به حضرت تحمیل کند.
---------------------------------------
پی‌نوشت:
[1] «لَا يَحِلُّ لَكَ النِّسَاء مِن بَعْدُ وَلَا أَن تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ رَّقِيبًا»
نظرات
سلام
خیلی مفید بود
تشکر
خواهش میکنم. ممنون می شوم اگر اشکالات کار را متذکر شوید.