چکیده: اگر خدا اين جهان را با بهترين نظام نيافريده باشد، به خاطر اين است كه علم به بهترين نظام نداشته، يا آن را دوست نمي‌داشته، يا قدرت بر ايجاد آن نداشته و يا از ايجاد آن بخل ورزيده است، در حالي كه هيچ كدام از اين فرض‌ها در مورد خداي حكيم فياض صحيح نمي‌باشد، پس ثابت مي‌شود كه عالم داراي بهترين نظام است.
رهروان ولایت ـ طبق آموزه‌های وحیانی، ما جهان را چه از حیث مادی و چه ماورائی بهترین نوع جهان، یا به اصطلاح فلاسفه، نظام احسن آفرینش می‌دانیم و اعتقاد داريم كه خداوند، آفريدگار بهترين جهان ممكن است که از این بهتر امکان ندارد.
اساساً ما برای رسیدن به چنین باوری و اينكه يقين کنيم خلقت جهان، بهترينِ از هر لحاظ است و بهتر از آن، قابل تصور و ممكن نيست، نياز به وجود جهان‌هاي ديگر و مقايسه بين آنها نداریم، چون با کمی اندیشه و تفکر عقلاني، به راحتی اين حقيقت را درک مي‌کنيم.
ابتدا برای رسیدن به مقصود، لازم است باورهای توحیدی خود را در قبال صفات خداوند متعال مرور کنیم؛ از جمله اینکه خداوند، قادر مطلق، فیاض علی‌الطلاق، عالم مطلق و... است.
اگر خالق، عالم مطلق نباشد، ممكن است در اثر جهل و احتياج به تجربه و آزمون و خطا، در خلقت اوّلش ايرادهايي داشته باشد و در خلقت‌هاي بعدي اين ايرادها را بر طرف كند و آن را كامل‌تر نمايد و رو به سوي بهتر شدن رود، امّا اگر خالق، عالم مطلق باشد، ديگر جهل در او راه ندارد و نياز به تجربه و آزمون و خطا نخواهد داشت.
و از آنجا كه خداوند خالقي است كه قادر مطلق است، پس در خلقتش هيچ كاستي، ناشي از عجز و ناتوانی وجود نخواهد داشت. به عبارت ديگر؛ اگر خداوند قادر مطلق نباشد، عاجز و نيازمند به تكميل است و اين مسئله با خداي بي‌نياز مطلق سازگار نيست.
کما اینکه اگر خالق، فیاض علی‌الطلاق نبوده و داراي بخل باشد، ممكن است بهترين خلقت هر چيز يا بعضي چيزها را به آنها ندهد، امّا اگر از بخل پيراسته بوده و بخشنده مطلق باشد، در اعطاي بهترين خلقت به هر مخلوقي، كوتاهي نكرده بلكه بهترين‌ها را به او خواهد داد.
بنابراين شایسته است در این زمینه به صفات توحیدی نگاه شود؛ وقتي به صفات حسناي خداوند توجه كنيم، يقين پيدا مي‌نماييم كه چون عالم مطلق، فياض مطلق و قادر مطلق است، بر آفريدن بهترين جهان ممكن، توانا بوده و به اقتضاي جود مطلقش، جز احسن نمي‌آفريند.
با توجه به همين استدلال، آيات فراواني خداوند را "احسن الخالقين" معرفي مي‌كند، از جمله:
«اللهُ الَّذِي... صَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ"[غافر، آيه 64]؛ خدا [همان] كسى است كه... شما را صورتگرى كرد و صورت‌هاى شما را نيكو نمود»؛
«تَبَاركَ اللهُ أحْسَنُ الْخَالِقِينَ[مؤمنون، آيه 14]؛ آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است»؛
«الَّذِي أحْسَنَ كلَّ شيءٍ خَلْقَه[ سجده ، آيه 7]؛ همان كسى كه هر چيزى را كه آفريده است نيكو آفريده»؛
«لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنسَانَ فِي أحْسَنِ تَقْوِيمِ[تين، آيه 4] که ما انسان را در بهترین صورت و نظام آفریدیم».
آیت الله مصباح یزدی در اين زمينه می‌فرماید: اگر خدا اين جهان را با بهترين نظام نيافريده باشد، به خاطر اين است كه علم به بهترين نظام نداشته، يا آن را دوست نمي‌داشته، يا قدرت بر ايجاد آن نداشته و يا از ايجاد آن بخل ورزيده است، در حالي كه هيچ كدام از اين فرض‌ها در مورد خداي حكيم فياض صحيح نمي‌باشد، پس ثابت مي‌شود كه عالم داراي بهترين نظام است.[1]
-------------------------------------------
1. آموزش فلسفه، محمدتقي مصباح يزدي، تهران، سازمان تبليغات اسلامي، چاپ اوّل، 1367ش، ج 2، ص 392.
نظرات
salam 100% hamintore
باسلام واحترام بسیارمتن زیبا وجامعی بود
سلام
جالب بود . خوندنی و عین حقیقت. اما نیاز به این همه تفسیر نیست. جهان زیبا و بی نقص است ، چون آفریده ی پروردگاری جمیل و بی نقص است. همین!!
«تَبَاركَ اللهُ أحْسَنُ الْخَالِقِينَ
سلام
[گل][گل]
ﺩﻟﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﮓِ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ
ﺧﻮﺩِ ﺧﺪﺍ ﻫﻢ ﺑﯿﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺧﻮﺵ ﺑﮕﺬﺭﺩ ﻭ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﯼ
ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﻨﯽ
ﻓﺎﯾﺪﻩ ﻧﺪﺍﺭﺩ...
ﺗﻮ ﺩﻟﺖ ﺗﻨﮓ ﺍﺳﺖ...
ﺩﻟﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﺎﻥ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺗﻨﮓ ﺍﺳﺖ [گل]
با سلام وتحیت
اسلام بذات خود ندارد عیبی ##### هر عیب که هست، از مسلمانی ماست
خداوند ارحم الراحمین است، مهربان و توبه پذیر است، و خلاصه اینکه؛
...
عاقل، به قوانین خرد، راه تو پوید
دیوانه، برون از همه، آیین تو جوید
تا غنچه‌ی بشکفته‌ی این باغ که بوید
هر کس به زبانی، صفت حمد تو گوید
بلبل به غزلخوانی و قمری به ترانه
مقصود من از کعبه و بتخانه تویی تو
مقصود تویی، کعبه و بتخانه بهانه...
"ما به دین واقعی و مطلق دسترسی نداریم و نمی توانیم با آن ارتباطی داشته باشیم. چیزی که در دسترس و در اختیار ماست معرفت و شناخت ما از دین است و آنچه را ما به عنوان دین به دیگران ارائه می دهیم، در واقع شناخت و برداشتی است که ما از دین داریم و ممکن است دیگران شناخت و برداشت دیگری از دین داشته باشند. گرچه ما اصل دین را ثابت ومطلق می دانیم، اما شناخت و معرفت خود را از دین تغییرپذیر و نسبی می دانیم و معتقدیم که کسی نباید شناخت و برداشت دینی خود را مطلق بداند و فکر خود را بر دیگران تحمیل کند!
بنده همان به كه زتقصیر خویش/ عذر به درگاه خدا آورد
ورنــه ســـزاوار خــداونــدیـــش/ كس نتواند كه بجا آورد
در زندگی چنان با سرعت حرکت نکنید که دیگران مجبور شوند برای جلب توجه شما پاره آجر به طرفتان پرتاب کنند !
خدا در روح ما زمزمه می کند و با قلب ما حرف می زند .
سلام
یادمان باشد
شایدشبی آنچنان آرام گرفتیم
که دیدار صبح فرداممکن نشود
پس…
به امید فردا…..
محبت هایمان را ذخیره نکنیم…….!!!
با سلام خدمت شما
اول اينكه من فكر مي كنم اون آياتي كه شما بعنوان مثال بيان كردين، حاكي از نظام احسن نيست و نميشه از اون آيات نظام احسن رو نتيجه گرفت.
صورت‌هاى شما را نيكو نمود، چه ارتباطي با نظام احسن داره. نظام احسن يعني اينكه دنياي موجود بهترين نظامي است كه مي تونسته بوجود بياد و بهتر از اين متصور نبود. اولا شايد حكمت خدا اقتضا كرده باشه كه نظامي اينچنيني كه پر از شرور هست خلق بشه. شما چرا حكمت رو توي محاسبات نمياري؟
دوم اينكه اگر در اين جهان، هيتلر نمي بود، جهان بهتر نمي بود؟ پس لااقل جهان بدون هيتلر بهتر از اين جهان با هيتلر هست.
سوم اينكه وقتي شما مي گين نظام احسن،يعني بهترين نظام. يعني ديگه بهتر از اين متصور نيست. نه تنها متصور نيست بلكه اصلا امكان بوجود آمدن ندراه چون خدا نظام بهترين رو ايجاد كرده..
خب جهان ما جهاني است كه هر لحظه در حال تغيير هست. يعني جهان ما در لحظه الف با جهان ما در يك ثانيه بعدش فرق كرده و تغيير كرده. اگر بهترين بوده كه ديگه نبايد چيزي ديگه بوجود مي اومد. تغيير در جهان، با اين تئوري در تضاده.
شما نمي توني بگي اين جهان هر لحظه فرق مي كنه،و اونوقت بگي اين جهان، بهترين هم هست. بالاخره بهترين كدوم بود؟ جهان اكنوني يا جهان يك ثانيه بعد؟ بهمين ترتيب زمان هاي ديگر.
اگر بگين اصلا همين جهان با همين تغيير كردنش بهترين هست؛ سوال اينه كه اگر اينطوره، اونوقت اگر اين جهان چطور مي بود بدتر ميشد؟ بايد راه ابطال ادعاتون رو نشون بدين تا ما اون رو چك كنيم. نميشه گفت اگر جهان ثابت باشه، بهترينه اگر هم حالا كه متغيره بازم بهترينه. لحظه بعدش هم بهترينه. وقتي مي گيم بهترين يعني ديگه بهترش معنا نداره. پس بايد يه لحظه اي بوده باشه كه بهترين نبوده.
اينه كه من فكر مي كنم ادعاي نظام احسن، يه ادعايي است كه عرفا به اسلام چسبوندند والا فكر نمي كنم خود اسلام و پيامبر چنين ادعايي رو كرده باشند.
اون آيات هم ابدا معناي نظام احسن نميده. نيكو آفريدن با اينكه بهترين رو آفريده باشه و بهتر از اون متصور نباشه خيلي فرق ميكنه. في احسن تقويم ابدا معناي بهترين نظام رو نميده. فكر مي كنم بايد خيلي مراقب بود كه يه ادعاهايي رو به آيات قرآن نچسبونيم كه مصداق تاويل و تفسير به راي باشه.
موفق باشيد
با سلام و تحیت
جناب عمران شما فکر می کنید آیاتی نظیر «تَبَاركَ اللهُ أحْسَنُ الْخَالِقِينَ[مؤمنون، آيه 14]؛ و «الَّذِي أحْسَنَ كلَّ شيءٍ خَلْقَه[ سجده ، آيه 7]؛ ارتباطی با نظام احسن آفرینش ندارد؟!
دوم اینکه شرور در عالم امور عدمی هستند همون طور که تاریکی از عدم نور ناشی می شود.
سوما شما در قبال افرادی مثل هیلتر معتقد به قصاص قبل از جنایت هستید یا اینکه باید فرصتی به این افراد داده می شد تا خود مانع راه یابی شان به بهشت برین شوند.
در نظام احسن آفرینش، علاوه بر فرشتگان که انگیزه‌ای جز طاعت الهی ندارند و در این مسیر، خستگی و کسالت هم بر آنها مستولی نمی‌شود سطح بالاتری از قابلیت نیز وجود داشت و آن هم آفرینش ویژه‌ای است که می‌تواند در بین کشش‌های متعدد و نیرومند، با قدرت و اختیارش، مسیر طاعت الهی را بپیماید.
طبیعی است که فیاض مطلق، این آفرینش ویژه را درقالب اشرف مخلوقات متجلّی ساخت، بنابراين شگفتی‌های زیبایي همچون پاکی حضرت یوسف حتی در دام زلیخا، اطاعت حضرت ابراهیم ولو با عشق به فرزند و... محقق شد.
آفرینش الهی در تمام ابعاد، کامل و بی عیب است حتی یک دانه ریز، از کمال همین دانه اینکه استعداد رشد و تبدیل شدن به یک درخت تنومند را داراست.
انسان گناه کار نیز با توبه قابلیت رسیدن به مقامات عالی را کسب می‌کند. در این بین اگر دانه به رشد تعالی نرسد مقصر نیست چون شرایط برایش فراهم نشد امّا در مورد انسان گناه کار چنین نیست؛ چون شرط رشد و تعالی انسان منوط به تکالیف الهی است و خدواند هیچ انسانی ولو گناه کار و عاصی را بیشتر از توان و اختیارش تکلیف نمی‌کند "لا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْساً إِلّا وُسْعَها..."[بقره، 286] لذا هرکه سستی و تنبلی نماید، مقصر است.
در عين حال تکالیفي که براي ما تعيين کرده، موجب تعالی وجودي ماست؛ او نيازي به عبادات و اطاعات ما ندارد، اينها در واقع کلاس‌هاي تربيتي ما هستند؛ به عنوان مثال، در بسياري از کشورها سوادآموزي الزامي است و اين سوال پيش مي‌آيد که چه لزومي دارد افراد را وادار به تحصيل علم و دانش کنند؟ هر کس در جواب مي‌گويد اين کاري است که مي‌بايست بشود و نتيجه‌اش عايد خود اين افراد مي‌گردد.
اندیشمندان با اینکه قادر به تشخیص و تفکیک دانش آموزان درس خوان از تنبل می‌باشند ولیکن قائل به محروم کردن دانش آموزان ضعیف نیستند و قرار گرفتن در محیط رشد تحصیلی را برای همگان لازم و اجباری می‌دانند.
خدواند نیز با علم به گناه‌کار بودن بعضی از انسان‌ها، آنها را از فرصت استثنایی رشد و تعالی در دنیا محروم نکرد؛ شاید که بهره برند.
سلام گرامی
متن کامل و خوبی بود بهتون خسته نباشید میگم
ممنونم از حضور خوبتون در نوگل باغ
دو قطره آب كه به هم نزديك شوند ، تشكيل يك قطره بزرگتر ميدهند
اما دوتكه سنگ هيچگاه با هم يكی نمی شوند
پس هر چه سخت تر و قالبی تر باشيم ، فهم ديگران برايمان مشكل تر و در نتيجه امکان بزرگتر شدنمان نيز كاهش می یابد
آب در عين نرمی و لطافت در مقايسه با سنگ به مراتب سر سخت تر و در رسيدن به هدف خود لجوجتر و مصمم تر است سنگ ، پشت اولين مانع جدی می ايستد
اما آب راه خود را به سمت دريا می يابد
انسانی که :به صفات توحیدی وبه صفات حسناي خداوند توجه می کند ، يقين راه را پيدا مي‌نمايد.
از حضور ولطفتان سپاسگزارم
سلام
لبخند بزن به نسیمی که مدام نوازشت می کند
و به بلبلانی که با حس وشوقی وصف ناپذیر برایت
ترانه ای عاشقانه سر می دهند.
لبخند بزن به دیروزی که خوش بود و به امروزی که زیباست و به فردایی که رویایی خواهد بود.
لبخند بزن به آسمانی که برای لطافت زمین زیر پایش، اشک شوق جاری می سازد.
لبخند بزن به شقایق ها، نیلوفر های آبی و نرگس ها…..
لبخند بزن به تمام گلهای عالم که از زمینی سخت می رویند و جهان را زیبا می سازند.
لبخند بزن به خدایی که با نعمتهایش، لبخند را میهمان لبهایت می کند.
با درود به شما دوست قديمي
گفتين كه "«تَبَاركَ اللهُ أحْسَنُ الْخَالِقِينَ[مؤمنون، آيه 14]؛ و «الَّذِي أحْسَنَ كلَّ شيءٍ خَلْقَه[ سجده ، آيه 7]؛ ارتباطی با نظام احسن آفرینش ندارد؟!"
پاسخ اينه كه خير. الا اينكه كسي بخواد بزور اينا رو به قرآن تحميل كنه. كه مصداق تفسير به راي خواهد بود.
نظام احسن به چه معناست؟ يعني اينكه نظام موجود، بهترين نظام متصور است. يعني خدا نشسته و فكر كرده و بهترين چيزي كه ممكن بوده رو بوجود آورده و اصلا بهتر از اين متصور نيست. چون اگر متصور بوده، خدا اون رو بوجودمي اورده.
حالا تبارك الله احسن الخالقين يعني چي؟ تبريك ميگه به خودش بعنوان بهترين خالق و بهترين خلق كننده.
خب اين گه من بهترين خلق كننده هستم نه اينكه بگه من بهترين رو خلق كردم. من ممكنه بهترين نقاش باشم اما بهترين نقاشي خودم رو نكشيده باشم. در اون صورت هم من بين نقاش هاي ديگه، بهترين هستم اما معنيش اين نيست كه من بهترين كارم رو هم كشيده باشم.
اين بيت حافظ، تعبير گويايي است كه ميگه" شيخ ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت//آفرين بر نفس پاك خطا پوشش باد"
خطا بر قلم صنع نرفت يعني چي؟ يعني خدا، قلم صنع رو اشتباهي نكشيد بلكه اون چيزي كه مي خواسته بكشه رو بدرستي كشيد. ولي معنيش اين نيست كه اين چيزي كه كشيده، بهترين چيز متصور هم هست. اون اصلا نخواسته بهترين چيز متصور رو بكشه. بلكه خواسته همين چيز پر از درد و بلا رو بكشه كه بخوبي هم كشيد. مثل اينه كه من بگم ميخوام حسابي بهت سختي بدم تا آدم بشي و بعد بگم به بهترين وجه ممكن بهت سختي دادم. و من بهترينم. اين بهترين بودن معنيش اين نيست كه خيلي باهات مهربان بودم و بهت حال دادم.
جاي تعجب داره كه اين آيه رو به نظام احسن تعبير مي كنين.
يا الذي احسن كل شي خلقه.
اين آيه هم دقيقا مثل آيه قبلي است و حاكي از آفرينش بهترين شي متصور نيست. بلكه حاكي از آفرينش چيزي كه مد نظر خدا بوده است بهترين شكل ممكن است. يعني همين سيستمي كه ميگه "في كبد" آفريده شده ايد، خيلي خوب درستش كرده.
2-
گفتيم كه: شرور در عالم امور عدمی هستند همون طور که تاریکی از عدم نور ناشی می شود.
اگر عدمي اند، پس آثاري هم نبايد داشته باشه. لااقل آثار درد و رنج زايي نبايدداشته باشه چون هنوز به وجود نرسيده اند كه منشا اثر باشند. در حاليكه شرور، بدترين اثرها رو داره مي ذاره. سرطان عدمي است؟ زلزله عدمي است؟ اين عدمي بودن، يه بازي با كلماته كه افراد براي توجيه و تحميل افكار خودشون به گزاره هاي ديني بهش متوسل ميشن. يعني دوست دارند كه بگن اين دردو رنج ها خيلي هم خوبن و اتفاقا زيبايي جهان به وجود همين زلزله و سرطان و .. است و براي اثبات افكار خودشون، به هر چيزي متوسل ميشن. و من فكر مي كنم اين حرف، قابل دفاع نيست.
3-
گفتين : شما در قبال افرادی مثل هیلتر معتقد به قصاص قبل از جنایت هستید یا اینکه باید فرصتی به این افراد داده می شد تا خود مانع راه یابی شان به بهشت برین شوند."
اصلا اين خودش يكي از مصاديق شرور هست كه دنيا بگونه اي هست كه توي اون هيتلر بوجود مياد. اين كه ديگه قصاص قبل از جنايت نيست. آيااگر انسان ها بجاي اينكه پتانسيل هيتلر شدن رو داشته باشند پتانسيل متوقف كردن هيتلرها رو مي داشتند دنياي بهتري نبود؟ آيا انسان ها توان اين رو دارندكه از بروز هيتلر در جهان جلوگيري كنند؟ انسان هايي كه همه عمرشون بزور مي تونن خودشون رو زنده نگه بدارند،توان اينو دارند كه جلوي حكومت هاي جائر رو بگيرند؟ معلومه كه نميتونن. صدام يه حيواني بود كه هيچكس نمي تونست جلوي آمدنش رو بگيرند و دنياي ما بگونه اي است كه صدام ها مي تونن بوجود بيان و اين مصداق شرور هست.
4-
اگر از قرآن مي شنويد، انسان،اشرف مخلوقات نيست. قرآن ميگه انسان رو بر بسياري از مخلوقات برتري داديم. نميگه اون رو بهترين و اشراف اونها قرار داديم. اگر آدرسي بر اين اشرف بودن دارين بيان كنين لطفا.
5-
من منكر عظمت اين آفرينش نيستم. اينو هر عاقلي مي فهمه كه جهان موجود، شگفت انگيز است. منتها عرض من اينه كه اين جهان شگفت انگيز، بهترين جهان متصور نيست. و هيچ جاي قرآن هم نگفته كه ما بهترين جهان متصور رو بوجود آورديم. همش ميگه به بهترين صورت خلق كرديم. و اين بهترين صورت، معناش بهترين صورتي است كه خدا مي خواسته نه بهترين صورتي كه براي من و شما و يا براي خدا متصور هست.
در نتيجه خدا مي خواسته دردو رنج باشه، بيماري باشه، زلزله باشه، بيرون آمدن درخت از دانه و تولد انسان از نطفه و رويش فصلي گياهان و چرخش كائنات و ......... هم باشه و اين ها رو به بهترين شكل ممكن آفريده است. پس من و شما بعتوان انسان حق داريم از درد و رنج ها شكوه كنيم و از زلزله خودمون رو ايمن كنيم و .....
با سلام وتحیت
جناب عمران گذشته از استدلا ل های مربوط به اثبات نظام احسن خلقت که در پست امده انکار برترین جهان نیاز مند اثبات جهل عجز و بخل برای پرودگار است
معاذ الله خداوند متعال نه عاجز بوده ونه اینکه عملش را نداشته ونه اینکه بخلی در ساحتش راه دارد که نتواند بهترین جهان را بیافریند.
با درود به شما دوست عزیز
ببینید من در نظر قبل، به تفصیل توضیح دادم که چنین ملازمتی که شما می فرمایید وجود نداره. بهیچ روی انگار برترین جهان، منافاتی با عمل و قدرت و خیرخواهی خدا نداره. دلایلش هم به تفصیل گفتم. تکرارشون نمیکنم چون ملال آور خواهد بود ولی اجمالا گفتم که کاملا متصور هست که من بعنوان بهترین نقاش، یک چهره بسیار زشت را به زیباترین شکل ممکنه به تصویر بگشم طوریکه دیگران بگن چقدر خوب تونسته زشت بودن اون چهره رو روی کاغذ نشون بده.
حالا آیا اینکه نقاش، یه قیافه زشت رو می کشه،معنیش اینه که کارش هم بده؟ اینها که ملازمتی نداره. خداوند جهانی خلق کرده که توی اون جهان، زشتی های فراوان قرار داده و این جاسازی های زشت و زیبا در کنار هم رو به بهترین نحو ممکنه انجام داده و به خودش بابت این هنرمندیش تبریک گفته.
خب این کجاش مستلزم عجز و بخل خداست نعوذبالله؟
چرا در اون سه تا صفت خدا، حکمت رو قرار نمی دین؟ چرا نمی گین حکمت خدا اقتضا کرده که اون زشتی ها هم باشه؟
پس این همه ظلم و بی عدالتی در جهان چیست؟ چرا شهاب سنگها باید دایناسورها را نابود کنند چرا موجودات ناقص الخلقه به دنیا بیایند؟ چرا انسان هایی باید سیاه به دنیا آیند تا قرنها استثمار شوند؟
با سلام- بسیاری از دانشمندان بزرگ مثل بوعلی سینا معتقدند که شر، امر عدمی است که ذاتی ندارد. یعنی خداوند متعال، اصلا چیزی به عنوان شر را خلق نکرده است.(الهیات شفا، مقاله هشتم، فصل ششم). عالمی که ما در آن قرار داریم، عالم ماده است و دارای خصوصیاتی است که در دیگر عوالم مثل عالم مثال، وجود ندارد. یکی از خصوصیات عالم ماده، وجود تضاد و تزاحم واین پدیده های رنج آور است. فارابی؛ فیلسوف بزرگ، در این زمینه می گوید:«خدا در قدرت و حکمت و علم خود، تام است و تمامی افعال او، کامل و بدون نقص و عیب است. آفات و شروری که عارض اشیای طبیعی می شود، ضروری عالم ماده و طبیعی است. عالم ماده نمی تواند خیر محض را بپذیرد، چون در غیر این صورت، دیگر ماده نخواهد بود.(تعلیقات فارابی، ص46) گاهی این شر ها ناشی از اختیار انسان است و نمی توان اشکال کرد که خدا نباید انسان را مختار خلق می کرد تا این جنایت ها صورت نگیرد، چون اگر انسان را مجبور خلق می کرد، اعمال و رفتار او هیچ ارزشی نداشت و هدف از خلقت انسان که رسیدن به کمال است، محقق نمی شد. انسان می تواند با این اختیار خود، راه خیری را که خدا به او نشان داده است طی کند و از طرفی می تواند با همین اختیار، راه شر را طی کند و رو به گمراهی برود. به عنوان مثال هرگز نمی توان چاقو را شر محض دانست آن هم به آن دلیل که انسانی با اختیار خود، با این وسیله، کار شری را انجام داده است. طبیعت چاقو، بریدن است و این بستگی به انسان مختار دارد که از آن چگونه استفاده می کند. گاهی برای بریدن اشیاء سخت و بریدن میوه و ...استفاده می کند و گاهی برای کشتن انسانی بی گناه، پس نمی توان چاقو را یک شر محض دانست. وقتی که اتفاقات جهان به صورت جزئی دیده شود، به شر بودن آن ها حکم می شود. خداوند متعال، جهان را با علم کامل خود، بدون هیچ نقصی خلق کرده است ولی انسان با علم ناقص خود گاهی پی به حکمت آن نمی برد و در نتیجه آن را شر می پندارد. مثل سیل که اگر به صورت جزئی دیده شود، جز خرابی و مرگ و ... نیست که شر محض است ولی اگر به صورت کلی مورد بررسی قرار گیرد، وجودش خیر و برای طبیعت لازم است. وجود شر، ظلم و بدبختی های موجود در جهان و عدم عدالت در بین مخلوقات، زمانی قابل اشکال است که انسان منحصر در این دنیا باشد و حال آنکه وجود آخرت و اجرای عدالت تام در آن و همچنین جبران این سختی ها و... جای هیچ اشکالی را باقی نمی گذارد. امام صادق علیه السلام می فرمایند:« لَوْ یَعْلَمُ الْمُؤْمِنُ مَا لَهُ مِنَ الْأَجْرِ فِی الْمَصَائِبِ لَتَمَنَّی أَنَّهُ قُرِّضَ بِالْمَقَارِیضِ؛ اگر مؤمن می دانست که در برابر مصائب چه پاداشی دارد، آرزو می کرد بدنش با قیچی قطعه قطعه شود.»(مستدرک الوسائل، ج2، ص434). برای مطالعه بیشتر به آدرس های ذیل مراجعه کنید.
https://btid.org/fa/news/160445
https://btid.org/fa/news/6803
https://btid.org/fa/news/56750
https://btid.org/fa/news/103110
«تَبَاركَ اللهُ أحْسَنُ الْخَالِقِينَ[مؤمنون، آيه 14]؛ آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است»؛
«الَّذِي أحْسَنَ كلَّ شيءٍ خَلْقَه[ سجده ، آيه 7]؛ همان كسى كه هر چيزى را كه آفريده است نيكو آفريده»؛
«لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنسَانَ فِي أحْسَنِ تَقْوِيمِ[تين، آيه 4] که ما انسان را در بهترین صورت و نظام آفریدیم».
عالی بود آفرین