رهروان ولایت ـ بدون هیچ تردیدی نيروي جوان و کارآمد و برخورداري از نيروي انساني کافي و مناسب، در هر حکومتي از بزرگترين نقاط قوتي است که دولتها بايستي از يک طرف در جهت تامين آن و از طرف ديگر در برآوردن نيازهاي اين نيروي انساني جوان تلاش کنند.
در شرايطی که کمي جمعيت جامعه و قلّت فرزندان خانواده به ضرر جامعه اسلامي باشد، بايد به تشويق مواليد و افزايش جمعيت اقدام شود و احیاناً در شرايط خاص اجتماعي و اقتصادي که جمعيّت فراوان و فزوني ابعاد خانواده مانع توسعه و پيشرفت جامعه و سعادت خانواده باشد، در آن صورت است که با محاسبات دقیق و تدبیر، به تحديد جمعيّت اقدام میشود.
خانواده رکن اساسی و طبیعی جامعه انسانی و اسلامی را تشکیل میدهد و با توجه به وضعيت بيولوژيک دو جنس زن و مرد، هدفي جز توليد مثل و باقي گذاشتن نوع انسان با تشکیل خانواده منظور نبوده است. ساير احکام مربوط به روابط زن و مرد از قبيل احکام رعايت عفت، زناشويي، اختصاص داشتن زوجه به زوج، احکام طلاق، عدّه، اولاد، ارث و... هم بر اساس همين واقعيت یعنی بقاء نسل بشر وضع شده است.
دين مبين اسلام در آيات و احاديثي که به ازدواج تشويق کرده موافقت خود را با افزايش مواليد مطرح کرده زيرا يکي از نتايج ازدواج، علاوه بر حفظ عفاف و ايجاد آرامش و آسايش، داشتن فرزند است که در آيات و روايات فراوان به آن اشاره و ترغيب شده است و از آن جمله اين حديث معروف رسول خدا(صلياللهعليهوآله) است که ميفرمايد: «تَنَاکَحُوا تَکَثَّرُوا (يا تَنَاسَلُوا) فَاِنِّي اُبَاهِي بِکُمُ الْاُمَمَ؛ ازدواج کنيد تا فراوان شويد زيرا من به وسيله شما بر ساير امتها مباهات ميکنم».[1]
از سوي ديگر پيامبر اکرم(صلياللهعليهوآله) در مورد زنان پراولاد فرمودهاند: «بهترين زنان شما زني است که بچه آور، مهربان و پاک دامن باشد»[2] که اين نيز در راستاي موافقت با مواليد است و در قرآن نيز در آيه 31 سوره اسرا آمده است: «وَلا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاکُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ کَانَ خِطْئًا کَبِيراً؛ از ترس روزي، اولاد خود را نکشيد ما آنها را و شما را روزي ميدهيم اگر آنان را بکشيد، خطاي بزرگي مرتکب شدهايد» اين امر به گونهاي ديگر و از زاويهاي متفاوت مطرح شده است.
و بنا بر همین واقعیت انکار ناپذیر است که امام صادق (عليهالسلام) ميفرمايد: «إنَّ الْوَلَدَ الصَّالِحَ، رَيْحَانَةٌ مِنْ رَيَاحِينِ الْجَنَّهِ» فرزند صالح، گلي ازگلهاي بهشت است.[3]
وجود اين مقدار تأکيد و ترغيب، کافي است تا انگيزه توليد نسل و داشتن فرزند را در انسان تقويت کند.
از سوي ديگر، در پارهاي از روايات، داشتن اموال و اولاد، در حدّ کفاف مورد تأکيد قرار گرفته و در پارهاي ديگر به محدوديتها و شرايط ويژه در توليد نسل اشاره شده است. از اين رو ميتوان گفت توجه به برخي تنگناها و ضرورتهاي فردي و اجتماعي در توليد مثل منافاتي با ديدگاه ديني ندارد و تشويق به فرزند آوري به معناي عدم توجه به برخي شرايط و موقعيتهاي خاص نيست.
-----------------------
پينوشت:
.1 نمازي، حسن بن علي، مستدرك سفينه البحار، قم، جامعه مدرسين، سال 1419، ج4، ص340.
2. الكافي: ج 6، ص 3، ح 10
3. فروع کافي، ج 6، ص 3، ح 10.