رهروان ولایت ـ «نامی نكو گزین كه بدان چون بخوانمت
در دلت شادی آید و در جانت خرمی»[1]
«روز هفتم فرا رسید. «عبدالمطلب»، براى عرض سپاس‌گزارى به‌درگاه الهى گوسفندى کشت و گروهى را دعوت نمود و در آن جشن باشکوه، که از عموم قریش دعوت شده بود، نام فرزند خود را «محمد»گذارد. وقتى از او پرسیدند: چرا نام فرزند خود را محمد انتخاب کردید، در صورتى‌که این نام در میان اعراب کم سابقه است؟ گفت:خواستم که در آسمان و زمین ستوده باشد.
در این باره «حسان بن ثابت» شاعر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم چنین مىگوید:
«فشق له من اسمه لیجله/ فذو العرش محمود و هذا محمد»
آفریدگار، نامى از اسم خود براى پیامبر خود مشتق نمود.
از این جهت (خدا) «محمود» (پسندیده) و پیامبر او «محمد» (ستوده) است و هر دو کلمه از یک ماده مشتقند و یک معنى را مىرسانند.»[2]
اسم انتخاب کردن برای فرزند، یکی از وظایف و جذاب‌ترین تصمیماتی است‌که پدر و مادر قبل از تولد نوزادشان انجام می‌دهند. که به‌طور قطع، باید در انتخاب آن دقت لازم را لحاظ کنند. زیرا نوع اسم، شخصیت فردی و اجتماعی و سلامت روانی و عزت نفس، بچه را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
امروزه متأسفانه برخی از پدران و مادران به‌جای اندیشیدن به بار ارزشی و تأثیر روانی اسم، توجه اصلی‌اشان به کمیاب بودن و جدید و استثنایی بودن نام، معطوف می‌گردد. و حتی در این امر از انتخاب نام‌های غربی و اسامی الهه‌ها و خدایان فرهنگ‌های شرک آلود باستانی، از جمله الهه فرهنگ‌های یونانی و هندی که قطعا با باورهای توحیدی ما در تعارض و البته موجب بروز شرک پنهان و ترویج خرافات فرهنگ‌های جاهلی کفرآلود می‌شود، دریغ نمی‌ورزند. انتخاب نامهاى غربى و ناسازگار با فرهنگ اسلامی، نشانه خودكمبینى و در واقع براى پر كردن چالههاى شخصیتى است. گر‌چه خودباختگان، این‌گونه نام‌ها را بیشتر مىپسندند.
اسلام به عنوان یک دین جامع و کامل، با توجه به این‌که اسامی درتكوین شخصیت انسان، تأثیری شگرف و انكار ناپذیر دارند، در این زمینه نیز بیاناتی دارد:
الف: پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم می‌فرمایند: «حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ يُحَسِّنَ اسْمَهُ، وَ يُحَسِّنَ أَدَبَهُ»،[3]؛ «حق فرزند بر پدر آن است‌که نام خوبی بر او بنهد و به‌بهترین شکل تربیتش نماید.»
ب: حضرت در بیانی دیگر می‌فرمایند: «إِنَّ أَوَّلَ مَا يَنْحَلُ أَحَدُكُمْ وَلَدَهُ الِاسْمُ الْحَسَنُ فَلْيُحْسِنْ أَحَدُكُمْ اسْمَ وَلَدِهِ»،[4]؛ « اولین هدیه‌ای که هر یک از شما به فرزندش می‌بخشد نام خوب است. پس بهترین نام را برای فرزند خود انتخاب کنید.»
اسلام برای تشویق مؤمنین جهت انتخاب نام نیکو برای فرزندانشان اهمیت آن را تنها به دنیا محدود نکرده بلکه افق دید انسان مسلمان را بالاتر از دنیا قرارمی‌دهد.
ج: رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم در این زمینه می‌فرمانید: «اسْتَحْسِنُوا أَسْمَاءَكُمْ؛ فَإِنَّكُمْ تُدْعَوْنَ بِهَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ: قُمْ يَا فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ إِلى نُورِكَ، وَ قُمْ يَا فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ لَانُورَ لَكَ»،[5]؛ « نام نیکو بر خود نهید، زیرا در قیامت به این نام‌ها خوانده می‌شوید، فلانی پسر فلانی بر خیز به‌سوی نور خود برو و فلانی پسر فلانی برخیز که نوری نداری.»
و البته در روایاتی مصادیق این‌نام‌های نیکو ذکر شده است:
الف: امام باقرعلیه السلام می‌فرماید: «راست‌ترین نام‌ها، نامی است‌که گویای عبودیت و بندگی باشد، بهترین نام‌ها، نام‌های پیامبران است.»[6]
ب: «قِيلَ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّا نُسَمِّي بِأَسْمَائِكُمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِكُمْ فَيَنْفَعُنَا ذَلِكَ فَقَالَ إِي وَ اللَّهِ وَ هَلِ الدِّينُ إِلَّا الْحُبُّ قَالَ اللَّهُ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ.»،[7]
«به امام صادق علیه السلام عرض شد: فدایت شوم ما فرزندان خود را به نام شما و پدران شما می‌نامیم. آیا این عمل به حال ما سودمند است؟ حضرت فرمودند: آری به‌خدا قسم! مگر دین، چیزی جز مهر ورزیدن و بغض و تنفر است؟ خداوند متعال می‌فرماید: «اگر خدا را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا او نیز شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد، که او آمرزنده و مهربان است.»
ج: امام باقر علیه السلام در رابطه با نام‌گذاری فرزند می‌فرمایند : «...إِنَّ الشَّيْطَانَ إِذَا سَمِعَ مُنَادِياً يُنَادِي يَا مُحَمَّدُ يَا عَلِيُّ ذَابَ كَمَا يَذُوبُ الرَّصَاص...»،[8]؛ «شیطان از شنیدن اسم محمد و علی مانند قلع ذوب می‌شود.»
بنابراین لازم است در انتخاب نام، برای فرزندان دل‌بندمان، با بصیرت و بینش و آگاهی بیشتری برخورد کنیم چرا که نام و معنا و محتوای اسم، جزئی از شخصیت فرزندمان می‌شود. و مبادا اسامی‌ای را انتخاب کنیم که با اعتقادات ما فاصله و ریشه در افسانه‌های فرهنگ‌های مختلف داشته باشد.
----------------------------------
پی‌نوشت:
[1]. ناصر خسرو
[2]. فروغ ابدیت،ج1،ص155،«سیره حلبى»، ج 1/93.
[3].من لا یحضره الفقیه،ج4،ص372
[4]. بحار الانوار،ج101،ص130
[5].کافی، ج11،ص370
[6]. میزان الحکمه حدیث 8911
[7].بحارالانوار،ج27،ص95
[8].کافی،ج6،ص20
نظرات
یا محمد یاعلی یا علی یامحمد اکفیانی فان کما کافیان وانصرانی فان کما ناصران .
انا اعطینک الکوثر.......
ارميك دوست گلم از بچه هاي گل و مومن روزگارر...........