عاشقانه با معبود

رهروان ولایت ـ عاشقانه با معبود

در مباحث گذشته، برخي از فرازهای زيبا و درس آموز مناجات شعبانيه را مرور كرديم، در اين جلسه به فرازي ديگر مي پردازيم:

«اِلهی اِنْ کُنْتُ غَیْرَ مُسْتَأْهِلٍ لِرَحْمَتِکَ فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجُودَ عَلَیَّ بِفَضْلِ سَعَتِکَ؛اِلهی کَاَنّی بِنَفْسی واقِفَةٌ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ قَدْ اَظَلَّها حُسْنُ تَوَکُّلی عَلَیْکَ فَقُلْتَ ما اَنْتَاَهْلُهُ وَ تَغَّمَدْتَنی بِعَفْوِک.»[1]

معبود من! اگر من شایستگی دریافت رحمت تو را ندارم، از تو سزاوار است که با گشایش پهناورت بر من ببخشایی؛ معبود من! می بینم که نزدیک است نفس من در محضرت و رو در روی تو قرار گیرد، در حالی که بر نفس من نیکویی توکلم بر تو، سایه افکنده است. تو هر آنچه که سزاوار است می گویی و مرا در عفو و چشم پوشی خود غرق می کنی.

ما بندگان عاجزتر و ناتوان تر از آنيم كه شايسته رحمت الهي باشيم، رحمت بي نهايت الهي را بايد بندگي بي نهايت كرد و ما در بندگي نقائصي زياد داريم و كوتاهي ها بسيار، لكن اگر ما لياقت نداريم تو بزرگوارتر و كريم تر از آني كه ما را دست خالي از خود براني، اهل بيت به ما آموزش مي دهند كه بر عمل خود اتكاء نكنيم تنها و تنها نظرمان به لطف و رحمت پرودگار باشد و بس.

در ادامه درس توكل به خدا داده مي شود، قرآن كريم مي فرمايد:«و مَنْ یَتَوَکَّلُ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ؛ هر که به خداوند توکّل کند،خدا او را کفایت می کند.» (طلاق/ 3) اين وعده اي حتمي است و خدا دوستدار توكل كنندگان است، بايد بر كسي تكيه كرد كه بي نياز مطلق است و غير او همه فقيرند و محتاج.

قرآن كريم مي فرمايد:«یا أَیُّهَا النّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَی اللّهِ وَ اللّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمیدُ؛ ای مردم! همه شما فقیر و محتاجیدبه خدا، و خدا بی نیاز و ستوده صفات می باشد». (فاطر/ 15) البته بايد به اين نكته هم توجه داشت كه توکل کردن بر خدا به معنای رها نمودن اسباب و ترک تلاش نیست، بلکه منظور این است که انسان هر کاری را از راه اسبابش انجام دهد و در حدّ توان، بکوشد، ولی نتیجه را به مسبّب الاسباب یعنی خداوند واگذارد و از او خواهان باشد و به اصطلاح از تو حركت از خدا بركت.

چنانكه پيامبر اكرم (ص) به مردی به همراهِ شترش، نزد ايشان آمد وگفت: یا رسول اللّه! می خواهم شترم را رها کنم و بر خدا توکل کنم که از آن محافظت کند تا من برگردم. فرمودند: «این سخن ناصحیح است، بلکه تو باید ابتدا شتر را ببندی و آن گاه بر خدا توکل کنی» [2] گفت پيغمبر به آواز بلند/ با توكل زانوي اشتر ببند.

از آثار و پيامدهاي توكل مي توان به اعتماد به نفس و ايستادگى و مقاومت در برابر مشكلات و نيز دور شدن بسيارى از صفات زشت و رذيله مانند حرص، حسد، دنياپرستى، بخل و تنگ‏ نظرى از انسان اشاره كرد علاوه بر اينكه توكل به انسان اميد و آرامش مي دهد.

-----------------------

پی نوشت:

1. مناجات شعبانیه
2. (المحجة البيضاء، جلد7، صفحه‏426)

خلاصه سخنرانی استاد لبیک در کنفرانس آیه های انتظار در تاریخ 93/3/24

لینک سخنرانی های قبلی: http://www.jonbeshnet.ir/category/442