عواقب سخت تاخیر در ازدواج

بسم الله الرحمن الرحیم

عواقب سخت تاخیر در ازدواج

دیدگاه جوامع مختلف به مقوله ازدواج متفاوت است، در واقع اختلاف دیدگاه به تفاوت در اصول جهان بینی جوامع و گرایشات عملی برمی گردد. اگر اصول فکری در یک جامعه ای بر دیدگاه الحاد و انسان گرایی به عنوان محور لذت گرایی و اصالت حقیقت باشد و مادی گرایی در کلیه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی ظهور داشته باشد، چنین جامعه ای با نگاه جنسی به مسئله ازدواج آن را صرفا در جهت ارضاء شهوات تعریف و هیچ قداستی از لحاظ جنبه های دیگر برای آن قائل نمی باشد. اما در جوامع توحیدی علی الخصوص اسلام، بر مسئله ی ازدواج به عنوان راهکاری برای رشد و تکامل انسانی و بستری برای شکوفایی جامعه ی انسانی تاکید می شود.چنانچه خدای متعال در قرآن کریم می فرماید:((وَ مِنْ آیاتِهِ أنْ خَلَقَ لَکُم مِنْ أنْفُسِکُم أزْواجا لِتَسْکُنُوا إلَیها وَ جَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً إنَّ فِی ذلِکَ لاَیاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ)).(۱)و از نشانه‌های او این است که برای شما از خودتان جفتهایی آفرید، تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستی و مهربانی نهاد. همانا در اینها نشانه‌هایی است برای مردمی که می‌اندیشند. از محتوای آیه ی شریفه مذکور ، دیدگاه عمیق اسلام به مسئله ازدواج بدست می آید، در اینکه ازدواج صرفا برای ارضاء شهوات نبوده بلکه بستری برای تکامل زندگی فردی و اجتماعی بواسطه ی ایجاد مناسبات و ارتباطات عمیق عاطفی در قالب ازدواج می باشد.

عوامل و دلائل مختلفی نظیر؛ فکری، فرهنگی و اقتصادی در تاخیر و یا عدم ازدواج افراد تاثیر گذار می باشد، اما مهمترین عامل در میان علتهای مختلف عدم ازدواج، عامل اقتصادی می باشد، در اینکه افراد بخاطرعدم وجود نقدینگی و سرمایه لازم و عدم حامی مالی از قصد ازدواج خودداری می کنند، زیرا که از نظر این گروه، دوران زندگی پس از ازدواج و تشکیل خانواده هزینه های فراوانی بهمراه خواهد داشت از این رو، از ازدواج منصرف می شوند، در حالیکه این تفکر از عدم شناخت و معرفت ضعیف نسبت به خدای متعال خالق روزی دهنده سرچشمه می گیرد در اینکه افراد چنین می پندارند که فقط خویشتن سبب اصلی در بدست آوردن روزی و مخارج زندگی می باشند در حالیکه خدای متعال آفریننده مخلوقات رزق بندگان را تمام و کمال محیا می سازد انسانها با ارا ه خدای متعال به سوی متاع و روزی دنیوی حرکتدمیکنند و خدای متعال نیز آنان را از روزی خویش محروم نمی فرماید؛((إِنَّ رَبَّکَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن یَشَاءُ وَیَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ کَانَ بِعِبَادِهِ خَبِیرًا بَصِیرًا)).(۲)به یقین، پروردگارت روزی را برای هرکس بخواهد، گشاده یا محدود می دارد. به یقین او نسبت به بندگانش، آگاه و بیناست.خدای متعال به حال کلیه مخلوقات آگاه است از این رو، اموری را که برای انسان مضر و موجب تنگی معیشت را ذکر و از امور موجب وسعت معیشت نظیر؛ عبادات، تقوا و ازدواج یاد فرموده است، در واقع ازدواج بستری برای وسعت معیشت انسان و دوری از فقر می‌باشد، چنانچه خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید:((وَأنْکِحُوا الْأَیامَی مِنْکُمْ و الصّالِحِینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إمائکُمْ إن یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَ اللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ)).(۳)بی همسران خود و غلامان و کنیزان شایسته تان را همسر دهید. اگر تهیدست باشند خدا از فضل و کرم خود توانگرشان کند که خدا گشایشگر داناست.

امام صادق علیه السلام، توجیه برخی از افراد را در ازدواج نکردن بواسطه ی تهیدستی را دال بر بد گمانی آنان به خدای متعال دانسته و می فرماید:((مَن تَرَکَ التَّزویجَ مَخافَةَ الفَقرِ فقد أساءَ الظَّنَّ باللّهِ عزّ و جلّ، إنَّ اللّهَ عزّ و جلّ یقولُ: «إنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ)).(۴)هرکه از ترس تهی دستی ازدواج نکند، به خداوند عزّ و جلّ گمان بد برده است. خداوند عزّ و جلّ می‌فرماید: «اگر تهیدست باشند، خداوند از فضل خود توانگرشان می‌سازد.

خطرات و مضرات فراوانی از جمله ارتکاب گناه و در نتیجه هلاکت انسان در روایات نبوی و ائمه معصومین علیهم السلام ذکر شده است،پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به مردی به نام عکّاف فرمود:((أ لَکَ زَوجَةٌ؟ قالَ: لا یا رسولَ اللّهِ، قالَ: أ لَکَ جارِیَةٌ؟ قالَ: لا یا رسولَ اللّهِ، قالَ: أ فَأنتَ مُوسِرٌ؟ قالَ: نَعَم، قالَ: تَزَوَّجْ، و إلاّ فَأنتَ مِنَ المُذنِبِینَ.)).(۵)آیا همسری داری؟ عرض کرد: خیر ای رسول خدا. پرسید: آیا کنیزی داری؟ عرض کرد: نه، یا رسول اللّه. پرسید: آیا توان مالی داری؟ عرض کرد: آری. پیامبر فرمود: ازدواج کن، و گر نه از گنهکاران هستی!

امام رضا علیه السلام فرمودند:((إنَّ امرأةً سَألَتْ أبا جعفرٍ علیه السلام فقالت: أصلَحَکَ اللّهُ، إنّی مُتَبَتِّلَةٌ، فقالَ لَها: و ما التَبَتُّلُ عِندَکِ؟ قالَت: لا اُرِیدُ التَّزویجَ أبدا. قالَ: و لِمَ؟ قالَت: ألتَمِسُ فی ذلکَ الفَضلَ، فقالَ: انصَرِفی فلَو کانَ فی ذلکِ فَضلٌ لکانَت فاطمةُ علیها السلام أحَقَّ بهِ مِنکِ، إنّه لَیسَ أحَدٌ یَسبِقُها إلی الفَضلِ.)).(۷)زنی به امام باقر علیه السلام عرض کرد: خدایت نیکو گرداند، من زنی تارک دنیا هستم. حضرت فرمود: منظورت از ترک دنیا چیست؟ عرض کرد: نمی خواهم هرگز ازدواج کنم. حضرت پرسید: چرا؟ عرض کرد: در ترک ازدواج، به دنبال کسب فضیلت هستم. حضرت فرمود: دست بردار ؛ اگر در این کار فضیلتی بود، فاطمه علیها السلام از تو سزاوارتر به آن بود. هیچ کس نیست که در فضیلت بر او سبقت گیرد.

منابع

۱.سوره روم: ۲۱.

۲.سوره اسراء: ٣٠.

۳.سوره نور: ۳۲.

۴.صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه،ج۳، ص۳۸۵/ ۴۳۵۳.

۵.مجلسی، محمد باقر،بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۲۲۱/ ۲۷.

۶.همان، ج۱۰۳، ص۲۱۹/ ۱۳.