بارداری یک دوره بسیار شیرین و پر از فراز و نشیب است. سه ماه نخست فرآیند بارداری شامل بیشترین و مهم‌ترین تغییرات فیزیکی و روحی است که آشنایی مادر با آن موجب برخورداری از آرامش و اعتمادبهنفس در لحظه مواجهه با این تغییرات می‌گردد.
بارداری برای یک مادر هدیه بسیار شیرینی است. دوره‌ای ۹ ماهه و با فراز و نشیب که پایان آن لحظه ملاقات مادر با فرزند است. با این وجود، به دلیل تغییرات شگفتانگیزی که به سرعت در بدن به وجود می‌آید، لزوم شناخت مادر از این فرایند؛ بخصوص در سه‌ماهه اولِ بارداری لازم و ضروری است. دانستن اینکه باید در انتظار چه تغییرات فیزیکی و عاطفی باشید می‌تواند به شما کمک کند تا ماه‌های آینده را با آرامش و اعتمادبهنفس بیشتری سپری کنید.
اولین علامت بارداری ممکن است عقب افتادن قاعدگی باشد، اما می‌توانید در هفته‌های آینده در انتظار تغییرات فیزیکی دیگری نیز باشید؛ از جمله این تغییرات عبارت‌اند از:
۱. سینه‌های حساس و متورم:
بلافاصله پس از باردار شدن، ممکن است تغییرات هورمونی سینه‌های شما را حساس یا دردناک کند. احتمالاً پس از چند هفته که بدن با تغییرات هورمونی تطبیق پیدا کرد، ناراحتی کمتری خواهید داشت.
۲. ناراحتی معده همراه با استفراغ یا بدون آن:
احساس استفراغ در دوران بارداری و بیشتر به‌عنوان حالت تهوعِ صبحگاهی، امری شناخته‌شده و شایع است، اما در هر زمانی از شبانه‌روز نیز می‌تواند اتفاق بیفتد. تهوع صبحگاهی اغلب بین هفته‌های ۴ تا ۹ بارداری شروع می‌شود که می‌تواند به دلیل افزایش سطح هورمون ها باشد.
برای کمک به رفع ناراحتی معده، این نکات را امتحان کنید:
. از خالی بودن معده خودداری کنید و هر ۱ تا ۲ ساعت به آرامی و به مقدار کم غذا بخورید.
. غذاها، میوه‌ها و پروتئین‌های ملایم و کم‌چرب؛ مانند موز، برنج، سیب، نان تست، لبنیات کم‌چرب و... را انتخاب کنید. البته غذاهای حاوی زنجبیل ممکن است به آرامش معده شما کمک کند.
. از غذاها یا بوهایی که ناراحتی معده شما را بدتر می‌کنند دوری کنید.
. مقدار زیادی مایعات سرد بنوشید.
۳. تکرر ادرار:
در دوران بارداری، میزان خون در بدن افزایش می‌یابد و این باعث می‌شود که کلیه‌ها مایع اضافی که به مثانه ختم می‌شود را پردازش کنند.
۴. خستگی با افزایش سطح هورمون پروژسترون:
احساس خستگی در اوایل بارداری معمول است، اما بهتر است تا جایی که می‌توانید استراحت کنید و اگر می‌توانید در طول روز ۱۵ دقیقه چرت بزنید. البته یک رژیم غذایی سالم و ورزش نیز می‌تواند انرژی شما را افزایش دهد.
۵. هوس یا بیزاری از غذا:
زمانی که باردار هستید، حس چشایی شما ممکن است تغییر کند. برخی از بوها نیز ممکن است قوی‌تر به نظر برسند. برای کمک به بهبود این وضعیت سعی کنید هنگام آشپزی از پنکه استفاده کنید. باید گفت ترجیحات غذایی مانند سایر علائم بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی است.
۶. سوزش سر دل:
هورمون‌های بارداری هضم غذا را کُند و دریچه بین معده و مری را شل می‌کنند، که این می‌تواند باعث نشت اسید معده به مری شده و باعث سوزش سر دل شود.
برای جلوگیری از سوزش سر دل:
. وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بخورید.
. در بین غذا نوشیدنی را میل کنید.
. غذاهای سرخ شده، مرکبات، شکلات یا غذاهای تند نخورید.
. بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید.
. سعی کنید تا چند ساعت پس از رفتن به رختخواب غذا و نوشیدنی نخورید. البته داروهای بی‌خطری برای بهبود سوزش سر دل موجود است.
۷. یبوست:
سطوح بالای هورمون پروژسترون می‌تواند حرکت غذا را از طریق سیستم گوارش کُند نماید که این مسئله می‌تواند باعث دفع کمتر یا دفع دردناک شود. همچنین رحمِ در حال رشد نیز می‌تواند به روده‌ها فشار وارد کند.
برای پیشگیری یا رفع یبوست:
. غذاهای حاوی فیبر زیاد؛ شامل میوه‌های تازه یا خشک، سبزیجات خام، غلات کامل و نان مصرف کنید.
. مایعات زیاد بنوشید؛ بخصوص آب و آب‌آلو یا سایر آب‌میوه‌ها.
. مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین را کاهش دهید.
. فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
۸. تغییر احساسات:
حتی اگر از باردار شدن هیجان‌زده هستید؛ اما تغییر یک‌باره احساسات به‌صورت احساس شادی، اضطراب، هیجان، خستگی و نوسانات خلقی در این دوره، امری شایع است و جای نگرانی نیست، اما اگر تغییرات خلقی شما جدی یا شدید شد، یا بیش از دو هفته احساس بدخلقی، غمگینی یا گیجی کردید به یک متخصص مراجعه کنید.
متخصص در دوران بارداری می‌تواند شامل یک پزشک خانواده، متخصص زنان و زایمان، پرستار و یا ماما باشد که ضمن آموزش و اطمینان‌بخشی در طول بارداری، شما را درمان کند.
اولین چکاپ بارداری شما بر موارد زیر تمرکز دارد:
. بررسی سلامت کلی.
. یافتن هرگونه عامل خطر تهدیدکننده سلامتِ شما یا کودک شما.
. تعیین سن بارداری به‌وسیله سونوگرافی و....
گاهی نیز ممکن است کم‌وبیش نیاز به معاینه داشته باشید که این مسئله به سلامتی و سابقه پزشکی شما بستگی دارد.
در پایان باید گفت: اگر هرکدام از راهکارها در تغییرات بارداری، برای تسکین مؤثر نبود، با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید.
پی‌نوشت:
. Pregnancy week by week، https://B2n.ir/mayoclinic2