رهروان ولایت ـ نافرمانی شدید کودکان یا همان لجبازی کودکان به دو دسته ازعوامل برمی‌گردد. دسته اول از عوامل لجبازی کودکان، عوامل بیولوژیکی مانند اختلال در عمل‌کرد غدد و اعصاب است. و دسته دوم به نوع رفتار والدین با فرزند خودشان برمی‌گردد. اگر بخواهیم دقیق مسئله را مورد بررسی قرار دهیم متوجه خواهیم شد که عمده مشکل فرزندان، در لج‌بازی‌هایی که آنها دارند، به رفتار نامناسب والدین برمی‌گردد و عوامل بیولوژیکی درصد کم‌تری از علل این‌گونه ناهنجاری‌ها را در کودکان تشکیل می‌دهد.
آن‌چه ما در مرتبه اول به آن نیازمندیم شناخت لجاجت است و آثار مخربی که لجبازی در زندگی کودکان می‌گذارد. گاهی اوقات به دلیل شناخت نادرست ما از نیازهای فرزندان، هر نوع اصرار بر خواسته‌ها، از جانب فرزندان را، توصیف به لجاجت و لجبازی می‌کنیم؛ در حالی که در بعضی مواقع اصلا این نوع اصرار فرزندان بر خواسته‌هاشان، لجاجت و لجبازی به حساب نمی‌آید.در حدیث شریفی از امام سجاد علیه‌السلام آمده است که:«اللَّجاجَةُ مَقرونَةٌ بِالجَهالَة. لجاجت، با نادانى همراه است.[1] اصلی‌ترین نشانه لجاجت و لجبازی همراه بودن آن با نوعی بی‌منطق و نادانی است و بی‌منطقی آنجایی است که خواسته فرزند، برخواسته از نیاز واقعی او نباشد؛ پس برای این‌که والدین مرزهای لجبازی فرزندان خود را به خوبی بشناسند، باید به نیازهای فرزندشان در سنین مختلف، آگاه باشند؛ نیازهایی مانند روحیه استقلال‌طلبی در نوجوانان و....
نباید گذاشت که فرزندان لج‌باز بار بیایند یا اگر نشانه‌هایی از لجبازی در آنها مشاهده شد باید سریع به فکر راه چاره افتاد؛ چرا که عادت کردن آنها به لجاجت در آینده به آنها آسیب‌های فراوانی می‌رساند. بچه لج‌باز، معمولا موقعیت اجتماعیش به خطر افتاده و محبت کم‌تری از اطرافیان خود می‌بیند.
عوامل لجبازی کودکان می‌تواند متعدد باشد که از جمله آن می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد:
1.بخشی از لج‌بازی‌های کودکان به طبیعت استقلال طلب آنها برمی‌گردد و والدین به جای برخورد تند با آن، باید به فکر مدیریت کردن آن باشند.
2.محدودیت بیش از حد فرزند، به گونه‌‌ایی که اصلا به فرزند اجازه ابراز وجود داده نشود هم، گاهی اوقات سبب لجبازی فرزند می‌شود.
3.دخالت‌های بی جای والدین در اموراتی که فرزند به تنهایی می‌تواند از عهده آن برآید، در بعضی مواقع به لجاجت فرزندان منتهی می‌شود.
4.ایجاد اضطراب و توقع سرعت دادن در کارها از فرزندان، به نحوی که آنها در امورات خود درمانده شوند و موجبات عصبانیت آنها را فراهم کند، یکی از عواملی است که به تدریج سبب لجبازی آنها می‌شود .
5.مشکلات جسمی و روحی از دیگر عوامل لجبازی در کودکان می‌باشد. کودکی که گرسنه است و خواب کمی داشته یا ناراحتی خاصی بر او عارض شده است، برای نافرمانی کردن از دستورات والدین، مستعد است.
6.یک نواختی زندگی روزمره و کسل کننده بودن محیط اطراف کودکان، به دلیل تخلیه نشدن احساسات و نیروها نهفته درونی آنها، ممکن است به لج‌باز شدن‌شان منجر شود.
در اینجا با توجه به هر کدام از عوامل لجبازی در کودکان، راه‌حل مناسب با آن باید پیش گرفته شود. چون عوامل مختلفند راه‌های پیشگیری و درمان این عوامل هم به التبع متفاوت می‌باشد و این هنرمندی والدین را می‌طلب که در هر جا با دقت و شناخت علت، راهی را پیش بگیرند که سریع‌تر مشکل حل شود.
حال به برخی راه‌های درمان لجبازی در کودکان در زیر اشاره می‌کینم:
1.با کودک مدارا کنید و به دنبال حل مشکل او باشید.
2.در مواجهه با لجبازی کودکان از خود ضعف نشان ندهید تا او را ترغیب به ادامه لجبازی کند.
3.برای او فرصت‌هایی برای تخلیه احساسات و انرژی‌های نهفته قرار دهید.بهترین کار در این رابطه بازی با همسالان و در برخی مواقع بازی با والدین می‌باشد.
4.خیلی اهل ملامت کردن و سرزنش کردن کودک نباشد. امام على عليهالسلام در این باره می‌فرمایند:«الإفراطُ في المَلامَةِ يَشُبُّ نِيرانَ اللَّجاجَةِ . زيادهروى در سرزنش كردن ، آتش لجاجت را شعلهور مىكند.»[2]
5.استفاده از روش‌های تشویقی در صورت بهبود رفتار کودک.
6. استفاده از روش‌های تنبیهی که بهترین روش آن توجه نکردن به کودک در مواقعی که لجبازی می‌کند، می‌باشد.
7.آزادی دادن به کودک البته به صورت کنترل شده.[3]
-----------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها:
1.نزهة الناظر، ص91، ح14
2.بحار الأنوار : جلد77، ص 212 و منتخب ميزان الحكمة : 502
3.با استفاده از مقاله "لجبازی کودکان"، نویسنده: حیدری،مریم، ماهنامه پیوند، اسفند 1374، شماره 197
نظرات
مطالبتون جالبه . خسته نباشيد.
با سلام و عرض تشکر
ان شاءالله که مطالب قابل استفاده باشه و ما هم خوشحال میشیم با دقت نظرهاتون ما رو در تکمیل و تقویت مطالب یاری رسانی کنید
شايد بيشترين علت لجبازي كودكان اين باشه كه بزرگتر ها كمتر به نياز هاي عاطفي اونها اهميت مي دهند .مثلا وقتي او ميخواد باهاش بازي كنند از درخواستش استقبال نمي كنند و در نهايت منجر به لجبازي اون ميشه .