حل بنیادی مسئله فرهنگی ازدواج و جمعیت، راه‌حل‌هایی فراتر از سیاست‌های تشویقی مبتنی بر رقم و ریال می‌طلبد که از جمله آن تلاش برای گسترش عفاف و حجاب در جامعه و حراست نمودن از حریم اجتماعی و دینی افراد است. شکی نیست که کیفیت پوشش در جامعه، رابطه مستقیم با تشکیل و استحکام خانواده دارد.
با پایان سوگواری‌ها و فرا رسیدن مناسبت‌های شاد همانند سالروز ازدواج پیامبر و حضرت خدیجه علیهماالسلام و میلاد پیامبر اعظم و امام صادق علیهماالسلام، برپایی جشن‌های ازدواج بار دیگر رونق پیدا کرده است و مسئله ازدواج جوانان دوباره در صدر برخی نگاه‌ها و بررسی‌ها قرار گرفته است.
در این راستا توجه به دو قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و قانون تسهیل ازدواج جوانان از جمله مباحث طرح شده در این حوزه است که قانون نخست با توجه به اینکه مدت زمان زیادی از تصویب آن نمی‌گذرد، در رسانه‌ها بیشتر بدان پرداخته شده است.
اما قانون تسهیل ازدواج جوانان که در سال 1384 در مجلس به تصویب رسیده است، آنچنان مطالبه‌ای برای اجرای آن وجود نداشته و با سکوت و بی‌تفاوتی رسانه‌ها مواجه شده است. درحالی‌که مقدمه‌ی داشتن جمعیتی جوان و استحکام خانواده، رونق گرفتن ازدواج و رشد میزان آن در کشور با کاهش سن ازدواج و برطرف کردن موانع ازدواج به هنگام است.
باید دانست که قوانین مصوب در کشور در این زمینه همواره دچار یک آفت بنیادین هستند و آن هم اتخاذ رویکرد اقتصادی و مادی در قبال مسئله فرهنگی ازدواج و فرزندآوری است. به عنوان نمونه از میان 13 ماده قانون تسهیل ازدواج جوانان، تنها ماده «پنج» رویکرد فرهنگی به مسئله ازدواج دارد و دستورالعمل‌هایی را در این زمینه مقرر کرده است.[1]
هرچند در نگاه کلان‌تری، جنس مسائل فرهنگی به‌گونه‌ای نیست که بتوان با ابزار قانون آن را گسترش داد؛ اما در صورت تلاش برای کمک گرفتن از ابزار قانون هم باید توجه داشت که اکتفا نمودن به رقم و ریال در قانون و غفلت از انگیزه‌های دینی و فرهنگی، می‌تواند یک آسیب بی‌اندازه برای قانون‌گذاری باشد.
در این میان بخش مهمی از عوامل فرهنگی در برپاساختن خانواده، به چالش پوشش و عفاف در جامعه ارتباط پیدا می‌کند. متأسفانه از سویی کشور عملاً در پوشش دچار ترک قانون شده است به‌طوری‌که در تابستان امسال صحنه‌های آزاردهنده از کشف حجاب موجب اعتراض طیف زیادی از مردم شد.
داشتن خلأ قانونی و رویگردانی به پاره قوانین موجود در حالی است که فرهنگ غرب هم ایستایی نداشته و پیوسته با جلوه‌های جدید، خود را به روز رسانی می‌کند و در نتیجه دگرگون کردن سبک زندگی در حوزه خانواده با دامنه بیشتری، دامن کشور و بنیاد خانواده را درگیر خود کرده است و بیم آن می‌رود که در آینده اگر این روند ادامه داشته باشد، نهاد خانواده به عنوان یک نماد فرهنگ ایرانی اسلامی، قربانی فردگرایی غربی شود.
ازاین‌رو نیاز است لایحه حجاب هرچه زودتر تعیین تکلیف شود و از سیاست‌زدگی در مورد آن از سوی مجلس و دولت پرهیز شود. چراکه حل بنیادی چالش زناشویی و فرزندآوری و به طورکلی جمعیت، در گرو پوشش و عفاف است.
پی‌نوشت:
[1]. سایت مرکز پژوهش‌های مجلس، https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97806