بعد از پیروزی عملیات ثامن‌الائمه، فرماندهان برای ارائه گزارش توصیفی به امام خمینی (ره)، عازم تهران شدند. متاسفانه حادثه سقوط هواپیما آنها را از رسیدن به امام بازداشت، اما گزارش تبیینی آنها ماندگار شده و به گوش همگان رسید.
دستور امام خمینی رحمة‌الله‌علیه در آبان 59 که «حصر آبادان باید شکسته شود» تا خرداد 60 به خاطر کارشکنی و تعلل بنی‌صدر، معطل مانده بود، اما بعد از کنار گذاشتن بنی‌صدر، فرماندهان نظامی عملیات «ثامن‌الائمه» را طراحی کردند که با آغاز آن فقط 42 ساعت طول کشید تا حصر آبادان شکسته شد، اما متأسفانه پس از این رویداد شیرین، مردم شاهد سقوط هواپیمای نظامی و شهادت تلخ جمعی از فرماندهان در هفت مهرماه بودند.
برای تحلیل و بررسی این عملیات و حوادث پس از آن، رهبری انقلاب به یک قاعده و روش دقیق اشاره کردند، ایشان طی روزهای گذشته در دیدار پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس و مقاومت با تحلیل عمیق از جنگ به دو نوع گزارش توصیفی و تبیینی از آن اشاره کردند. آیت‌الله خامنه‌ای ضمن بایسته دانستن هر دو، بر گزارش تبیینی تأکید بیشتری فرمودند. از نقطه نظر رهبری، گزارش توصیفی یعنی ارائه شکلی و ظاهری جنگ، اما گزارش تبیینی استخراج محتوا و باطن جنگ است.[1]
بر مبنای این شیوه ارائه‌شده از سوی رهبری، عملیات ثامن‌الائمه را به دو صورت می‌توان ارزیابی کرد:
نخست: گزارش توصیفی عملیات
- موقعیت: شرق کارون و تصرف و این منطقه.
- زمان: در ساعت یک بامداد پنجم مهرماه سال 1360
- رمز: با رمز مقدس «نصرمن‌الله و فتح قریب» شروع شد.
- نیروهای عمل‌کننده: «لشکر ۷۷ خراسان» ،«تیپ ۳۷ زرهی شیراز»، «گردان ۲۵۱ تانک» از «لشکر ۱۶ زرهی»، «گردان ۱۰۷ ژاندارمری»، «گروه رزمی ۲۹۱ تانک».
- نتایج عملیات: خروج دشمن از شهر آبادان، آزاد شدن دو جاده مهم اهواز-آبادان و ماهشهر-آبادان و آزادسازی کامل شرق کارون به وسعت ۱۳۰ کیلومتر مربع.
دوم: گزارش تبیینی عملیات
در گزارش تبیینی در واقع سخن از یک باور دینی است که خاستگاه عملیات شد، یعنی فرمان امام خمینی رحمة‌الله‌علیه به عنوان ولی‌فقیه و رهبر جامعه که باید به آن عمل شود. باور عمیقی که اهمیتش به مراتب از موفقیت در شکستن حصر آبادان بیشتر بود. باور و نگاهی که به تغییر استراتژی دفاع مقدس منتهی شد و راهبرد «زمین می‌دهیم تا زمان بخریم» جای خود را به مواجهه سخت و بدون وقفه با دشمن داد.
از این‌رو عملیات مشترک ثامن‌الائمه (ع) حاصل نگاه تازه‌ای بود که ریل و مسیر جنگ را تغییر داد، برای نخستین بار برای عمل به آن باور، نیروهای عمل‌کننده یعنی سپاه و ژاندارمری در کنار هم قرار گرفتند و توانستند با هماهنگی میدان و ستاد جنگ، پیروزی مهمی را به دست آورند. همین پیروزی باعث شد الگوی مناسبی برای ادامه همکاری ارتش و سپاه شکل بگیرد.
بنابراین گزارش توصیفی عملیات ثامن‌الائمه، ناظر به مشخصات آماری و جغرافیایی شکستن حصر آبادان است و گزارش تبیینی آن مربوط به روح و فضای حاکم بر آن، یعنی عمق اندیشه فرماندهان و رزمندگان اسلام که کلام امام خمینی رحمة‌الله‌علیه نباید روی زمین بماند، چون حرف او حرف اسلام است و این جنگ، جنگ کفر با اسلام است.
پی‌نوشت:
[1]. پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری، https://khl.ink/f/57665