رهروان ولایت ـ رهروان ولایت ـ برخی از سوال و جوابهایی که در این جلسه مطرح شد:
ســوال : آیا به هدیه خمس تعلق می‌گیرد؟
اگر هدیه تا سر سال خمسی صرف در مؤونه زندگی نشده است، در تعلق خمس به آن 4 قول می‌باشد:
قول اول: خمس آن واجب است. (آیات عظام اراکی، خوئی، صافی، گلپایگانی و سیستانی)
قول دوم: بنا بر احتیاط واجب باید خمس بدهد. (آیات عظام بهجت، فاضل و مکارم)
قول سوم: بنا بر احتیاط مستحب، خمس بدهد. (آیات عظام امام، خامنه‌ای و نوری)
قول چهارم: در صورتی که قیمت معتنابهی داشته باشد باید خمس بدهد. (آیات عظام تبریزی، وحید و زنجانی)
تذکر: آیت الله زنجانی در مال کم ارزش نیز فرموده‌اند: بنا بر احتیاز واجب باید خمس آن را بدهد.
ســوال : قضای روزه سال قبل را نتوانستم جبران كنم لطف بفرمائید مبلغ كفاره چقدر است و اینكه آیا بعد از پرداخت كفاره بازهم باید قضای روزه‌ها را بگیریم یا فقط كفاره كفایت میكند؟
خیر کفایت نمی‌کند و باید در آینده قضای آن گرفته شود و هم چنین برای هر روز باید یك مد طعام ( 750 گرم) نان و … به فقیر به عنوان كفاره تاخیر بپردازید.
ســوال : 1-اگر در سجده شک کنیم این سجده اول است یا دوم چه باید کرد؟ 2- اگر به رکعت دوم نماز جماعت رسیدیم و اقتدا کردیم آیا با امام قنوت بخوانیم یا نه؟
ج 1 . باید بنا را بر سجده اول گذاشت و یک سجده دیگر نیز بجا آورد .
ج 2 . بله ، باید از جماعت در قنوت نیز تبعیت نمایید .
ســوال : در نزدیکی محل کار بنده دانشگاه آزاد قرار داشت و روزی بدلیل قطع اینترنت در محل کارم، دنبال شبکه های بی‌سیم گشتم و دیدم که اینترنت دانشگاه نیاز به رمز ندارد یعنی آزاد است (چون اگر شبکه آزاد نبود قاعدتا رمز می‌داشت) بنده هم به دلیل نیازی که به اینترنت داشتم حدود نیم ساعت از آن استفاده کردمآیا با توجه به اینکه شبکه رمز نداشته و آزاد بوده بنده باید از لحاظ شرعی مبلغی پرداخت کنم؟
رمز نداشتن دلیل بر اجازه استفاده نیست. لذا به همان میزان که استفاده کرده اید، به آن دانشگاه بدهکار هستید. پس یا باید رضایت بگیرید و یا هزینه مقداری که استفاده کرده‌اید را بپردازید.
ســوال : آیا باید برای ارث هم خمس پرداخت کرد؟
در مورد تعلّق خمس به ارث سه نظر وجود دارد:
1-آیات عظام امام خمینی(ره) ، اراکی، بهجت، خامنه‌ای، زنجانی، صافی، گلپایگانی، فاضل، مکارم، وحید خراسانی: ارث خمس ندارد، مگر این که وارث بداند هنگامی که در دست میّت بوده، متعلق خمس شده و میّت خمس آن را نداده یا این که بداند بر ذمه او بدهی خمس بوده و نپرداخته است. در این دو صورت پرداخت خمس بر وارث واجب است.
2- حضرت آیت الله سیستانی (مدظله العالی): به نظر ایشان مسئله سه صورت دارد:
صورت اول: میت اعتقادی به پرداخت خمس نداشته است.
صورت دوم: میت اعتقاد به دادن خمس داشته، ولی عملاً خمس نمی‌داده است.
در این دو صورت هر چند پرداخت خمس بر او واجب بوده، ولی پرداخت خمس بر ورّاث واجب نیست، چه نسبت به صورتی که خمس متعلق به عین ارث موجود بوده و نداده و چه به ذمه او تعلق گرفته و نداده است. در هر دو حال چیزی بر ورّاث نیست.
صورت سوم: میت معتقد به دادن خمس بوده و خمس هم می‌داده، ولی نسبت به برخی از اموال، موفق به پرداخت خمس نشده است، در این صورت بر ورّاث واجب است قبل از تقسیم ارث، خمس را بپردازند؛ هم خمسی که به عین اموال موجود تعلق گرفته و هم خمسی که بر ذمه میت بوده است.
ســوال : حکم شک در بین وضو و بعد از آن چیست؟
اگر در بین وضو شک شود که عضوی از اعضای از وضو شسته یا مسح شده است؟ باید برگشته و جزء مشکوک را انجام دهد، سپس به ترتیب وضو تمام گردد. ولی اگر بعد از پایان وضو، شک شود که عضوی از اعضای وضو را شسته یا مسح کرده، به شک اعتنا نمی‌کند.
ســوال : اگه کسی در زمان سن بلوغ متوجه غسل واجب نبوده مثلا نمی‌دانسته اگه عادت ماهیانه شد باید غسل کند و چندین سال را بدون غسل حیض نماز و روزه گرفته ولی در این بین غسل های مستحبی مثل جمعه انجام داده باشد اولا تکلیف نماز و روزه‌هایش چگونه است ثانیا آیا غسل جمعه یا غسل های مستحبی دیگه کفایت میکند؟
آیت الله خامنه‌ای: ج1) نمازهایی را كه در حال حدث اكبر (جنابت، حیض و...) خوانده باید قضا نماید و روزه‌ها در صورتی كه جاهل به اصل حدث اكبر بوده و اصلاً نمی‌فهمیده حدث اكبر چیست، صحیح است ولی اگر جنابت را می‌دانسته و جاهل به وجوب غسل بوده باید قضای روزه‌ها را به‌جا آورد و اگر در یاد گرفتن مسأله كوتاهی نكرده باشد، كفّاره ندارد والا بنابر احتیاط واجب كفّاره هم دارد.
ج2) کافی نیست.
آیت الله مکارم شیرازی: هرگاه به واسطه بیاطّلاعی و ندانستن مسأله، كاری را انجام دهد كه میداند حرام است، ولی نمی‌دانسته كه روزه را باطل میكند، قضا دارد ولی کفاره ندارد. همچنین اگر کسی نمی‌دانسته غسل بر او واجب شده باید نمازهایی که از زمان وجوب غسل تا انجام اوّلین غسل واجب و یا اوّلین غسل مستحبّی که با دلیل معتبر ثابت شده (مثل غسل جمعه، غسل احرام، غسل شبهای قدر و مانند آن) انجام داده، را قضا کند. اگر نمی‌دانسته جنب یا حائض شده است روزه صحیح است و اگر جنب یا حائض بودن را می دانسته ولی حکم را نمی دانسته (که باید غسل کند) باید روزه را قضا کند ولی کفاره ندارد.
ســوال : آیا ریختن قطره دارو به چشم (مانند قطره چشمی) روزه را باطل میکند؟
همه مراجع: اگر دارو به حلق نرسد یا به حلق برسد و فرو نبرد، روزه‌اش باطل نمی‌شود.
تبصره: به طور کلی ریختن قطره به چشم در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، کراهت دارد. یعنی بهتر است ترک شود ولی مبطل روزه نیست.
ســوال : فرد روزه دار اگر چیزی به صورت کاملاً ناخواسته بخورد آیا روزه‌اش باطل است؟
اگر بی‌اختیار چیزی وارد حلق و فرو داده شود، روزه اشکالی ندارد و صحیح است
ســوال : هنگام افطار باید اذان مغرب تمام شود تا افطار کنیم یا همین که الله‌اکبر گفت می‌توانیم افطارکنیم؟
اگر شخص، با شروع اذان از داخل شدن وقت اطمینان دارد می‌تواند شروع به نماز و یا افطار کند.
-------------------------------------------------
خلاصه ای از بیانات استاد زلال احکام در حلقه معرفت، مربوط به تاریخ 93/04/29
خلاصه سایر جلسات ایشان : www.jonbeshnet.ir/category/429