رهروان ولایت ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ازجمله پیامبران جلیل شأنی که که نام آنها در قرآن شریف بیان شده حضرت هود (علیه السلام) است. خداوند متعال ایشان را در سرزمین احقاف به پیامبری قوم عاد برگزید. هرچند حضرت هود (علیه السلام) در مسیر هدایت امت خود هیچ گونه کوتاهی و سستی به خرج نداد؛ ولی با این حال این قوم لجوج وشهوت پرست حاضر به قبول رهنمودهای نجابت بخش این پیامبرعظیم شأن نبودند، به همین دلیل زمینه‌ی عذاب الهی را برای خود فراهم کردند. خداوند متعال در معرفی حضرت هود(علیه السلام) ایشان را با گوهرهای اخلاقی بزرگی معرفی می‌نماید گوهرهای اخلاقی ارزشمندی که لازمه‌ی هر زندگی قرآنی می‌باشد.
1-دعوت به یگانه پرستی و توحید
دعوت به توحید ویگانه پرستی مهمترین محور اصلی دعوت و رسالت تمام انبیاء و اولیای الهی بوده است. خداوند متعال در آیه 65 سوره‌ی مبارکه اعراف این شاخص ارزشمندی زندگانی حضرت هود(علیه السلام) را این چنین بیان می فرماید:« وَ إِلى عادٍ أَخاهُمْ هُوداً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ أَ فَلا تَتَّقُونَ؛[اعراف/65] و به سوى عاد، برادرشان هود را [فرستاديم] گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد كه براى شما معبودى جز او نيست، پس آيا پرهيزگارى نمىكنيد؟».
از آنجایی که هر فردی در قبال هدایت و شقاوت نزدیکان و اطرافیان خود مسئولیت و وظایف مشخصی را برعهده دارد، و از طرفی سعادت همه‌ی انسانها در مرتبه اول در گرو میزان گرایش آنها به توحید ویگانه پرستی می‌باشد. از این رویکی از مهمترین محورهای تبلیغی اورگانهای فرهنگی می‌تواند توجه و اهمیت دارن به مباحث توحیدی باشد، چرا که اگر این موضوع آنچنان که شایسته است مورد توجه قرار گیرد ریشه بسیاری از گرفتاری ها ومشکلات فرهنگی و اخلاقی از بین خواهد رفت.
2-ناصح امین
خداوند متعال دومین ویژگی حضرت هود(علیه السلام) را نصیحت کننده‌ی امین معرفی می‌نماید:«قالَ يا قَوْمِ لَيْسَ بي سَفاهَةٌ وَ لكِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمينَ أُبَلِّغُكُمْ رِسالاتِ رَبِّي وَ أَنَا لَكُمْ ناصِحٌ أَمينٌ؛[اعراف/67] گفت:«اى قوم من، در من سفاهتى نيست، ولى من فرستادهاى از جانب پروردگار جهانيانم پيامهاى پروردگارم را به شما مىرسانم و براى شما خيرخواهى امينم»
ناصح امین گویای این است که این پیامبربزرگ در مسیرهدایت امت نصیحت کننده‌ای خیرخواه بودند. خیرخواهی که لازمه زندگی قرآنی ناصحان و آمران به معروف وناهیان ازمنکر است. هرچند بعضی از افراد گویا با برخورد با واژه نصیحت واکنش منفی از خود نشان می‌دهند ولی آنچه مسلم وقطعی به نظر می‌رسد با توجه به این که هر انسانی در هر مقطعی از معرفت وشناخت نیازمند موعظه و نصیحت نیکوست، اگراین موضوع در چارچوب درست خود به کار گرفته شود یقیناً مورد توجه واستقبال دیگران واقع خواهد شد.
3- رعایت اخلاص درتمام امور
خداوند متعال در خصوص این شاخص ارزشمند زندگانی حضرت هود می‌فرماید: يا قَوْمِ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى الَّذي فَطَرَني أَفَلا تَعْقِلُونَ؛[هود/51] «اى قوم من، براى اين [رسالت] پاداشى از شما درخواست نمىكنم. پاداش من جز بر عهده كسى كه مرا آفريده است، نيست. پس آيا نمىانديشيد»
همه پیامبران در انجام رسالت وبرنامه‌های تبلیغی خود تنها طالب رضایت و خشنودی الهی بوده‌اند و در این مسیر هیچ گونه چشم داشتی از افراد نداشته اند این موضوع به عنوان یکی از شاخص ارزشمند درزندگانی تمام انبیاء و اولیایی الهی ازجایگاه خاصی برخورداربوده است رعایت این موضوع نه تنها مختص به ایشان نبوده بلکه تمام مومین نیز لازم است کارهای خود را تنها برای رضایت الهی سامان دهند.
4-دلسوزی نسبت به مردم
«وَ اذْكُرْ أَخا عادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقافِ وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللَّهَ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ عَظيمٍ؛[احقاف/21] و برادر عاديان را به ياد آور، آن گاه كه قوم خويش را در ريگستان بيم داد- در حالى كه پيش از او و پس از او [نيز] قطعاً هشداردهندگانى گذشته بودند- كه: «جز خدا را مپرستيد واقعاً من بر شما از عذاب روزى هولناك مىترسم.»
(وَ اذْكُرْ أَخا عادٍ). تعبير به" اخ" (برادر) براى بيان نهايت دلسوزى و صفاى اين پيامبر بزرگ نسبت به قوم خويش است، اين تعبير چنان كه مىدانيم در مورد عده اى از پيامبران بزرگ در قرآن مجيد آمده است، آنها برادرى دلسوز و مهربان براى اقوام خويش بودند كه از هيچ نوع فداكارى مضايقه نكردند.اين تعبير ممكن است در ضمن اشارهاى به ارتباط خويشاوندى ميان اين پيامبران و اقوامشان نيز باشد.[1]
سپس مى افزايد: در آن هنگام كه قومش را در سرزمين" احقاف" انذار كرد، در حالى كه پيامبران بسيارى قبل از او در گذشته هاى دور و نزديك آمدند و به انذار اين اقوام پرداختند"
5-توکل و اطمینان به خدای متعال
یکی از زیباترین شاخص‌های قرآنی حضرت هود(علیه السلام) توکل ایشان در زندگی بوده است:«إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَ رَبِّكُمْ ما مِنْ دَابَّةٍ إِلاَّ هُوَ آخِذٌ بِناصِيَتِها إِنَّ رَبِّي عَلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ؛[هود/56] يقيناً من بر خدا كه پروردگار من و پروردگار شماست توكل كردم ؛ هيچ جنبندهاى نيست مگر اينكه او مهارش را به دست [قدرت و فرمانروايى خود] گرفته است ، مسلماً پروردگارم بر راهى مستقيم است »
فوائد و ثمرات ارزشمند شاخص توکل
1-رضایت و خشودی خداند متعال
از جمله زیبا ترین فوائد این مؤلفه‌ی اخلاقی این است که خداوند متعال افراد متوکل را دوست می‌دارد؛ کما اینکه خداوند متعال این مطلب را در قرآن مجید به صراحت بیان فرموده است.«إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلينَ؛؛[آل عمران/159] زيرا خداوند توكل كنندگان را دوست مىدارد».
2-اهرم خلاصی از دامهای شیطان
هرچند دشمن قسم خورده انسان در هر لحظه به دنبال اغفال و گمراه کردن او می‌باشد، ولی خداوند متعال در آیات نورانی خود راهکارهای زیبایی را به او معرفی می‌نماید که به وسیله آن می تواند از چنگال شوم شیطان نجات یابد. از جمله‌ی این راهکارهای قرآنی توکل واعتماد به خداوند متعال است؛ کما اینکه خداود متعال می فرماید:« فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَى الَّذينَ آمَنُوا وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ؛[نحل/99-98] پس چون قرآن مىخوانى از شيطانِ مطرود به خدا پناه بر،چرا كه او را بر كسانى كه ايمان آوردهاند، و بر پروردگارشان توكل مىكنند، تسلطى نيست».
3-دست یابی به موفقیت و پیروزی
براهل معرفت و توحید پنهان نیست که اعتماد و توکل برخداوند متعال یگانه راه نجات از مشکلات وسختی هاست. « وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً؛[طلاق/3] و هر كس بر خدا اعتماد كند او براى وى بس است. يقيناً خدا فرمان و خواستهاش را [به هر كس كه بخواهد] مىرساند ؛ قطعاً براى هر چيزى اندازهاى قرار داده است.»
_____________________
[1].تفسير نمونه، ج21، ص: 351