مرجعیت شیعه، مرجعیتی پویا و بیدار

رهروان ولایت ـ طبق شریعت اسلام، انسان موظف است که در زندگی روزمره و اعمال و افکار خود، تابع پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده و سخنان او را سر لوحه زندگی خود قرار دهد؛ این اصلی مشترک بین تمام فرق اسلامی است. هم‌چنین همه فرقه‌های جهان اسلام با همه اختلافاتی با هم که دارند، معتقدند که در زمان کنونی که پیامبر و جانشین او در دست نیست، باید از فقیه و عالم به دین تقلید کرد، پس «تقلید» اصل مشترکی بین تمام فرق جهان اسلام است.

اما در بحث تقلید یک فرق اساسی و بزرگ بین نظر شیعه و اهل سنت وجود دارد، و آن این‌که شیعه معتقد است: مرجع تقلید و رهبر دینی باید زنده باشد و تقلید ابتدایی از شخص مرده جایز نیست و باطل است، یعنی هر چند مرجعی که از دنیا رفته است از هر لحاظ عالی باشد و کسی از حیث علم و تقوی و سیایت و تدبیر و ... به پای او نرسد، اما با این حال به محض این‌که از دنیا برود، تقلید از او باطل است و نه تنها شخص جدیدی نمی‌تواند از او تقلید کند، بلکه حتی مقلدان خود او نیز نمی‌توانند تقلید خود را بدون اذن یک مرجع زنده، از او ادامه دهند.

اما در میان علمای اهل سنت این شرط وجود ندارد و آنان هم‌چنان از چهار فقیه خود که در قرن دوم می‌زیسته‌اند تقلید می‌کنند، یعنی از «ابوحنیفه» ، «مالک بن انس» ، «امام شافعی» و «ابوحنبل» و فقه و نظرات این افراد هنوز هم مطرح است و در اجتهاد را بسته‌اند و کسی حق ندارد با نظر این چهار نفر که در واقع رهبر چهار فرقه بزرگ اهل سنت هستند، مخالفت کند. این امر سبب مشکل عظیمی برای اهل سنت شده است و آن این‌که در مسائل جدیدی که در آن زمان نبوده و این افراد در آن اظهار نظر نکرده‌اند، با مشکل مواجه هستند و نمی‌توانند فتوایی درست را برای تابعین خود بیان کنند.

اما شیعه با قرار دادن شرط «زنده بودن» برای یک مرجع، این مشکل را حل کرده است و این امر نشانه عقلانیت و تدبیر درست شیعه در همه امور است؛ مرجع تقلید کسی است که می‌تواند در زندگی مردم بسیار موثر باشد و شاید بتوان گفت موثرترین فرد در یک جامعه دینی محسوب می‌شود. به همین خاطر است که شیعه معتقد است یک مرجع علاوه بر علم و سواد و تقوای لازم (اجتهاد در حد اعلی و تقوایی عالی) باید خصوصیات دیگری از جمله آگاه به زمان بودن، شجاع بودن، مدیر و مدبر بودن، زیرک و اهل دقت و تدبر بودن و... را دارا باشد.

این مطلب به این معناست که در هر زمان اگر مشکل مهمی برای جهان تشیع رخ دهد، اگر مرجع زنده باشد و آگاه به زمان، به راحتی می‌تواند شیعیان را رهبری کرده و آنان را از نابودی و هلاکت نجات دهد؛ در طول تاریخ تشیع هر جا لازم بوده است و کشور نیاز به نیرو داشته است، مرجع تقلید زمان، با یک فتوای جهاد مردم با به میدان‌های جنگ و جهاد کشانده و از این مرز و بوم دفاع کرده‌ است. نمونه‌های این تصمیم‌گیری‌ها را در تاریخ شیعه می‌توان یافت؛ در بحث قرار داد نگین توتون و تنباکو، آن فتوای مهم مرجع تقلید زمان آیت الله «میرزای شیرازی» باعث لغو قرار داد شد. یا نقش علما در بحث مشروطیت یا بحث ملی شدن صنعت نفت، قابل انکار نیست؛ از همه مهم‌تر بحث پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود که با رهبری مرجعی الهی، عالم، آگاه، شجاع و مدیر و مدبر انجام گرفت و مردم نیز با تبعیت از او توانستند رژیم 2500 ساله شاهنشاهی را سرنگون کنند و خود را از زیر بار ذلت و خواری ابر قدرت‌های دنیا خارج کرده و با سربلندی به پیروزی دست یابند.

هم اکنون نیز با رهبری مرجعی فرزانه، خداترس، عالم، آگاه به زمان، بصیر، دانا، شجاع، مدیر، مدبر و دشمن‌شناس، تمام طوفان‌های پیش رو را پشت سر گذاشته و سر بلند و عزت‌مند و با افتخار به حرکت خود ادامه داده است و ان شاء الله تا ظهور دولت حضرت ولی عصر(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) با عزت ادامه خواهد داد. در عراق نیز مردم با رهبری مردی فرزانه، آگاه و بصیر، از فروپاشی و تشتت دولت عراق جلوگیری کردند و هم اکنون به ثبات نسبی رسیده است.

این نهایت تدبیر و عقلانیت شیعه را می‌رساند، که در همه دوران‌ها رهبری را به دست کسی می‌دهد که زنده است و در میان مردم زندگی می‌کند و آگاه به زمان خود است و دشمن را خوب می‌شناسد و می‌تواند در لحظات سخت و مهم، بهترین تصمیم را بگیرد و جهان تشیع را نجات دهد.

دشمن نیز به خوبی به این نقطه قوت شیعه پی برده است و نیک می‌داند تا چنین مردی در میان مردم است و مردم نیز گوش به فرمان او هستند، هرگز نمی‌تواند بر این مردم مسلط شود؛ لذا تمام سرمایه و تلاش خود در سال‌های اخیر روی این موضوع متمرکز کرده و با انواع و اقسام حیله و نیرنگ و فریب، در رسانه‌های عمومی مثل ماهواره و اینترنت قصد دارد چهره مرجعیت را دگرگون جلوه دهد و با این کار مردم را از مرجعیت جدا کند و به هدف خود نائل آید.

برای جدا کردن مردم از روحانیت و اسلام، تلاش کردند تقلید را زیر سوال برده و آن‌را بی‌عقلی و نادانی بشمارند و با این کار، مردم را از مراجع جدا کرده و در نهایت آنان را مقلد خود سازند. حتی با تربیت برخی عناصر داخلی در روزنامه‌های داخلی نیز اراجیف خود را تکرار کردند و قصد دارند ابتدا قشر تحصیل کرده و دانش‌گاهی را با خود همراه کنند و سپس دیگر مردم را، متاسفانه برخی از جوانان این مرز و بوم نیز از روی جهل و نادانی با آن‌ها همراهی کرده و سخنان بی‌پایه و اساس آن‌ها را طوطی‌وار تکرار کردند.

تقلیدی مردود و مذموم است که کورکورانه و بدون درایت باشد؛ مد گرایی در لباس و موی سر و صورت و نحوه ساخت خانه و اثاثیه منزل و... همه و همه نمونه‌هایی از تقلید کورکورانه هستند. آن‌ها در رسانه‌ها این جور تقلیدها را رواج می‌دهند و با تقلید در دین مبارزه می‌کنند، در حالی‌که تنها تقلید در دین مورد قبول عقل بوده و از روی تعقل است.

امروزه جوامع غربی و آمریکایی که به اسم آزادی انسان، حصاری از جهل و نادانی را به دور او تنیده‌اند، تا تنها به فکر لذات نفسانی و شهوات جنسی باشد، و خود آنان بسیار افسارگسیخته عمل می‌کنند و برای فضائل اخلاقی و انسانی، هیچ ارزشی قائل نبوده و تنها به کشتار و غارت مردم بی دفاع فکر می‌کنند؛ رفتار آنان هرگز بر مبنای عقل درایت و تدبیر نبوده و هر عقل سلیمی آنان را محکم می‌کند.

در نتیجه: وجود شرط «زنده بودن» برای یک رهبر دینی و یک مرجع تقلید، نشانه دور اندیشی، عقلانیت و بصیرت شیعه است که در همه دوران‌ها باعث شده است مهم‌ترین نقطه قوت شیعه باشد و مراجع نیز با آگاهی از دوران خود توانسته‌اند با اتخاد تصمیمات درست و کاملا بجا، شیعه را حفظ کرده و تا زمان کنونی برسانند؛ امیدوارم در زمان کنونی نیز با تبعیت از مراجع تقلید، عزت‌مندانه و سربلند به حیات خود ادامه دهیم.