آیا كتابی وجود دارد كه نام و نسبت و نیز شهری كه 313 تن یار امام زمان ـ علیه السّلام ـ در آنجا هستند را گفته باشد نام كتاب و نویسنده را ذكر كنید و در این باره توضیح دهید؟
پاسخ :
به طور كلّی می توان یاران حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ را به دو گروه عام و خاصّ تقسیم كرد. یاوران عام آن حضرت عموم مردمی به شمار می آیند كه در عصر ظهور به یاریش بر می خیزند و در اجرای فرمان های او تا پای جان می كوشند. از این رو یكی از تعالیم اسلامی این است مردم از خدای بزرگ بخواهند آنان را از یاوران امام زمان ـ علیه السّلام ـ به شمار آورد. از امام صادق ـ علیه السّلام ـ نقل است كه می فرماید: هر كس چهل صبح گاه دعای عهد را به پیشگاه پروردگار متعال بخواند، از یاوران قائم ما خواهد بود و اگر پیش از ظهور او، بمیرد خداوند او را از قبرش (رای یاری حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ)بر می انگیزاند.(1)
امّا یاران خاصّ آن حضرت، افراد بسیار ممتازی به شمار می‌آیند كه امام عصر ـ علیه السّلام ـ به كمك آنان تمام دنیا را از عدالت پر می كند. دربارة فضیلت این گروه، احادیث متنوّعی وجود دارد.
در منابعی هم به استناد برخی احادیث، مانند «خطبة البیان، امام علی ـ علیه السّلام ـ نام، نسب و محل زندگیشان نیز ذكر شده است.(2)
گفتنی است هر چند دانستن نام و نشانی یاران خاصّ حضرت حجّت ـ علیه السّلام ـ ما را در فهمیدن حقایق كمك می كند امّا حدیثی را كه چنین موضوعی در آن مطرح است نمی توان به آسانی پذیرفت زیرا آن فقط در منابع حدیثی محدودی وجود دارد و علمای حدیث یا حدیث شناسان نیز دربارة سند روایت مذكور به نقطة یقین آور یا اطمینان بخشی نرسیده اند از این رو صدور چنین حدیثی از برخی پیشوایان معصوم ـ علیهم السّلام ـ احتمالی است و در این گونه مسائل كه چه بسا افراد ناآگاه یا بد سیرتی از آن سوء استفاده می كنند نمی توان به حدیث یا احادیثی كه سندشان قویّ نیست اعتماد كرد.
مطلب دیگر این كه روایت یاد شده سندهای مختلفی دارد و محتوای آن نیز از جهاتی مضطرب یعنی متفاوت و غیر ثابت است مثلاً در سندی كه حدیث مذكور را از امام باقر و امام صادق ـ علیهما السّلام ـ نقل كرده است یاران امام عصر ـ علیه السّلام ـ را در قم دوازده نفر می شمارد(3) و در سند دیگر كه حدیث را از مسند حضرت فاطمه ـ علیها السّلام ـ نقل می كند تعداد آنان را در قم هیجده نفر می داند(4) و در سند سوم كه حدیث را از خطبه البیان نقل كرده است تعدادشان را در آن شهر یك نفر ذكر می كند.(5)
با توّجه به مطالب مذكور می توان گفت: دربارة این گونه روایات باید جانب احتیاط را گرفت یعنی در پذیرفتن یا ردّ آنها نباید شتاب كرد بلكه شایسته است علم آن را - به امام معصوم ـ علیه السّلام ـ وابگذاریم. به یقین حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ، كه در پرتو هدایت خداوند مردم را از اسرار هستی آگاه می كند در وقت مناسبش این موضوع را برای آنان آشكار می سازد تا كسی نتواند با سوء استفاده از آن، دیگران را به گمراهی بكشاند.
حدیث:
امام علی ـ علیه السّلام ـ می فرمایند: ... مهدی از فرزندان من است او بین ركن و مقام ظاهر می شود، پیراهن ابراهیم بر تنش و حُلّة اسماعیل بر پیكرش و نعلین شیث در پایش است و دلیل وجود او آن است كه رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ درباره اش فرمود: عیسی بن مریم از آسمان فرود می آید و با مهدی خاندان من همراه می شود.
«شیخ حرّ عاملی، اثبات الهداه، ص 7، نقل از امام مهدی ـ علیه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ص 406 - 407».
برای مطالعة بیشتر رجوع شود به:
1. شیخ علی حائری، الزام النّاصب، ج 2. ص 201.
2. میر جهانی، نوائب الدهور، ج 2، ص 116.
پی نوشتها :
[1] . حسین فریدونی، امام مهدی ـ علیه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ترجمة، «الامام المهدی من المهد الی اللّهد نوشتة، سید محمد كاظم قزوینی» ص 508، نشر آفاق، چاپ دوم، 1379، (هجری شمسی).
[2] . امام مهدی ـ علیه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ص 497 - 505.
[3] . عماد زاده، زندگانی ولی عصر صاحب الزمان ـ علیه السّلام ـ، ص 393.
[4] . همان، ص 394.
[5] . امام مهدی ـ علیه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ص 503.
بخش مهدویت تبیان
منبع: مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات