حکم شرعی گرفتن جایزه، در مسابقات تلفنی

رهروان ولایت ـ از جمله مسابقاتی که در اسلام سفارش شده است، شنا و سوارکاری و تیر اندازی است. پیامبر اسلام حضرت رسول صلى الله عليه و آله می فرماید:«اَحَبُّ اللّهوِ اِلَی اللهِ تَعالی اِجراءُ الخَیلِ والرَّمیُ ؛بهترین سرگرمی در نزد خدا، اسب دوانی و تیراندازی است.»[1] قابل توجه کسانی علاقه به شرط بندی دارند، در این ورزشها حتی اجازه شرط بندی هم داده شده[2] اما با توجه به گران بودن این ورزشها (تیر اندازی و سوار کاری) و وقت گیر بودنشان و اوضاع اقتصادی، خانواده ها بیشتر به سمت سرگرمی های مجازی یا تلفنی، که به نسبت بعضی ورزشها و سرگرمیها هزینه کمتری دارد، روی آورده اند. از جمله این بازیها مسابقاتی هست که تلفنی اجرا می شود و مقداری هزینه بابت تماس یا هزینه بازی از شما دریافت می کند و با توجه به جوایزی خوبی هم داده می شود، علاقه مندان زیادی را به خود جلب کردهباشد؟

سوال این است که در این بازیها، با توجه به هزینه دریافتی بابت مدت زمان مکالمه، و پرداخت جوایز، حکم شرعی انها به چه صورت می باشد؟ آیا با پول شرکت در مسابقه به خودمان جایزه نمی دهند؟

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

س: مستدعیست نظر شریفتان را در مورد سوال زیر مرقوم فرمایید. مدتی است که مسابقاتی توسط ارگان های فرهنگی کشور برگزار می شود که فرد طی تماس با شماره تلفن مخصوصی به سوالاتی ضبط شده پاسخ می دهد و مسابقه تا زمانی که فرد آماده پاسخ دادن است ادامه پیدا می کند و به ازای هر دقیقه شرکت در این مسابقه مبلغ 1000 تومان بر روی قبض تلفن او محاسبه می شود یعنی کسب امتیاز بیشتر منوط به پرداخت هزینه بیشتر است و طبیعتا این هزینه برای همه شرکت کنندگان یکسان نیست و آنهایی که زمان بیشتری را صرف پاسخ دادن کرده اند مبلغ بیشتری پرداخت می کنند. البته شرکت کنندگان نیز از این هزینه کردن ها کاملا بی اطلاع بوده و از ابتدا نیز در جریان نیستند. با توجه به توضیحات فوق حکم برگزاری این مسابقه را در فرض زیر بیان نمایید. ارگان مذکور از بین افرادی که تماس گرفته اند و از آنها مبالغ متفاوتی اخذ شده به تعدادی از شرکت کنندگان جوایزی را از همین پول می دهد. و مابقی درآمد حاصله را صرف هزینه های جاری خودش می کند، کسب چنین درآمدی را (اگر سوال پرسیده شده مربوط به مسائل دینی یا فرهنگی باشد) مجاز می باشد؟

ج: در فرض سوال نوعی بخت آزمایی است و جایز نمی باشد.[3]

---------------------------------------------

پی نوشت:

[1] نهج الفصاحة (مجموعه كلمات قصار حضرت رسول صلى الله عليه و آله)، ص: 170، نويسنده: پاينده، ابو القاسم‏، تاريخ وفات مؤلف: 1363 ش ‏زبان: عربى- فارسى‏، ناشر: دنياى دانش،‏ سال چاپ: 1382 ش‏، نوبت چاپ: چهارم‏

[2] شرط بندی حلال در اسلام

[3] برگرفته از سایت آیت الله مکارم شیرازی