مال حرام و آثار حرام خواری

رهروان ولایت ـ

مرا که نیست ره و رسم لقمه پرهیزی             چرا ملامت رند شراب خواره کنم

مرا که نیست ره و رسم لقمه پرهیزی             همان به است که میخانه را اجاره کنم

هر چه آثار معنوى و مثبت و پرفایده در خوردن مال حلال است ، ضدّش در مال حرام است .صرف غیر مجاز در اموال دیگران که از آن به خوردن مال حرام یا همان لقمه حرام یاد می شود؛ خواه ناخواه آثاری را در پی دارد که می توان آنها را با وضوح و تاکید قابل توجه ای در منابع دینی و کلام بزرگان آیین مشاهده کرد. ترک نماز واجب، ترك نماز شب، قساوت قلب، بى‏میلى به حقایق اصیل، تاریكى دل، سرسختى نشان دادن در مقابل حق، كسالت روح، ظلمت جان، سستى در دین، دست زدن به كارهاى زشت و ناشایست و بسیارى از امور شیطانى به طورى كه قرآن مجید و روایات مى‏گویند ، از آثار شوم حرام‏خوارى است .

قرآن کریم هم برای بیان هر گونه تصرف در مال دیگری از واژه «أکل» استفاده کرده است؛ مانند این آیه که می‌فرماید «وَ لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِل»(1)؛ بر اساس این آیه؛ هر گونه تصرف در اموال دیگران از غیر طریق صحیح و به ناحق؛ مورد نهی خداوند متعال قرار گرفته است.(2)

بنابراین لقمه حرامی که با تعابیر گوناگون در آیات و روایات مشاهده می‌شود محدود به چند دانه برنج و لقمه‌ای نان نمی‌شود؛ بلکه مراد از این واژه هر گونه ما لیست که از راهی ناحق و بدون مجوز شرعی به دست آید و مراد از خوردن آن نیز فرو بردن آن به داخل گلو نمی‌باشد بلکه منظور هر گونه تصرف در آن مال، بدون مجوز شرعی و رضایت صاحب آن است.

آثار و نتایج حرام خواری

1- حرام خوارى بركت را از مال مى برد :

از حضرت صادق(علیه السلام) روایت شده است :

مَنْ كَسَبَ مالاً مِنْ غَیرِ حله سلط البناء والطین والماء  ؛كسى كه مالى را از راه غیر مشروع به دست آورد ساختمان و آب و گل بر او مسلط مى شوند .(3)

2- حرام خوارى مانع قبولى عبادات مى شود :

پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم)در این مورد مى فرمایند :

اِذا وَقَعَتِ اللُّقْمَهِ مِنْ حَرام فی جَوْفِ الْعَبْدِ لَعَنَهُ کُلَّ مَلِک فی الّسمـواتِ وَالاَْرْضِ[۳] ؛ هرگاه کسى لقمه حرام بخورد و جزء بدنش شود تمام ملایکه آسمان و زمین او را لعنت مى کنند .

3- دعاى خورنده حرام مستجاب نمى شود:

امام صادق( علیه السلام)در این مورد مى فرمایند :

إذا أرادَ أَحَدُكُم أَن يُستَجابَ لَهُ فَليُطَيِّب كَسبَهُ و َليَخرُج مِن مَظالِمِ النّاسِ ، وَ إِنَّ اللّه‏َ لا يَرفَعُ إِلَيهِ دُعاء عَبدٍ وَفى بَطنِهِ حَرامٌ أَو عِندَهُ مَظلَمَةٌ لأِحَدٍ مِن خَلقِهِ؛هر كس بخواهد دعايش مستجاب شود، بايد كسب خود را حلال كند و حق مردم را بپردازد. دعاى هيچ بنده‏اى كه مال حرام در شكمش باشد يا حق كسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمى ‏رود.(4)

4- حرامخوارى قساوت قلب مى آورد:

خوراکى که انسان مى خورد به منزله ى بذرى است که در زمين ريخته مى شود پس اگر آن خوراک پاکيزه و حلال باشد اثرش در قلب که به منزله سلطان بدن است از رقت و صفا ظاهر مى شود و از اعضا و جوارحش جز خير و نيکى تراوش نمى کند و اگر آن خوراک پليد و حرام باشد ، قلب را کدر و تيره نموده ، در اثر قساوت و ظلمت اميد خيرى به او نخواهد بود و پند و اندرز در او اثر نمى کند و سخت ترين مناظر رقت بار او را متأثر نمى کند چنانچه حضرت سيد الشهداء به لشکريان پسر سعد ضمن خطبه اش فرمود : « شکم هايتان از حرام پر شده و بر دلهايتان مهر خورده ديگر حق را نمى پذيريد . واى بر شما آيا انصاف نمى دهيد ؟ آيا گوش فرا نمى گيريد »[5] ؟

پی نوشت :

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

(1) بقره /188

(2) تفسیر نمونه ج2 ص4

(3) بحار الانوار : ج 73 ، ص150 و وسائل الشیعه ( آل البیت ) : ج5 ، ص315

(4) بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 90، ص321، ح31

(5) بحار الانوار : ج45 ، ص8  فَقَدْ مُلِئَتْ بُطونَکُمْ مِنْ الحَرامِ وَطبِعَ عَلَى قُلوبَکم ، وَيلَکُم أَلاتَنْصِفون ؟ ! أَلا تَسْمَعون ؟ ! ( نفس المهموم ).