آيا دست بسته نماز خواند نزد اهل سنت واجب است؟
پاسخ :
همانطور كه مي دانيد اهل سنت هنگامي كه نماز مي گذارند در حال قيام نماز، دست راست خويش را بر روي دست چپ قرار مي دهند، و تنها دليلي كه براي توجيه اين عمل خود اقامه مي كنند، استناد به چند روايتي است كه در صحاح سته آمده است و ما هم به دو تا از مهمترين روايات آنها اشاره مي كنيم:
روايت اول: روايتي كه مسلم در صحيح اش آورده است: وائل بن حجر مي گويد: پدرم پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه وآله وسلم ـ را در حال نماز ديد كه هنگام داخل شدن به نماز دستهايش را بلند كرد و تكبير گفت و سپس با لباسش خود را پوشانيد و بعد دست راست خود را بر روي دست چپش نهاد و وقتي كه خواست به ركوع برود دستهايش را از لباسش بيرون آورد و بالا بُرد و تكبير گفت و به ركوع رفت...[1]
روايت دوم: مالك از ابي حازم و او هم از سهل بن سعد نقل مي كند كه سهل بن سعد گفته: ما مردم دستور داده شده ايم كه مرد در حال نماز دست راستش را بر روي دست چپ بگذارد.)[2]
اكنون بعد از بيان دو روايت، مي خواهيم به بررسي اصل مسأله (دليل بازگذاشتن دست در نماز) بپردازيم.
اولا: از آنجايي كه صحاح سته كُتب استدلالي نيست، پس براي پيدا كردن دليل باز گذاشتن دستها در حال نماز، بايد به كتب فقهي اهل سنّت كه كتب استدلالي مي باشند مراجعه كنيم و ببينيم آنان با توجه به اين روايات در مورد اين عمل چه حكمي صادر كرده اند. وقتي ما به كتب فقهي بعضي از بزرگان اهل سنت، مانند ابن حزم و ابن قدامه مراجعه ميكنيم، مي بينيم آنان با توجه به روايات صحاح سته، عمل مذكور (با دست بسته نماز خواندن) را از مستحبات نماز شمرده اند.[3]
و يا شيخ خالد پسر عبدالله شافعي در كتاب خودش، قرار دادن دست راست بر روي دست چپ را از مستحبات اثناء نماز شمرده است و گفته كه پسر صباغ از امام شافعي اين طور نقل كرده است: در حال نماز اگر دستهايت را باز هم بگذاري اشكال ندارد.[4]
ثانياً: بعضي از اهل سنت، مانند مالك و اصحابش اين عمل (خواندن نماز با دست بسته) را در نماز واجب، مكروه مي دانند و حتي در مورد مالك و اصحابش نقل شده است كه آنها با دست باز نماز مي خواندند... ابن قدامه در كتاب خودش مي نويسد: «ابن منذور نقل مي كند كه مالك و اصحابش و پسر زبير و حسن هم با دست باز نماز مي خواندند.»[5]
محمد عبدالسلام مؤلف كتاب السنن والمبتدعات مي گويد: «مالكيه (كساني كه پيرو مذهب مالك هستند) نماز را به صورت دست بسته نمي خوانند، زيرا آنان معتقدند كه اين عمل در مذهب مالك مكروه است.»[6]
ثالثاً: اگر ما بخواهيم به دنبال بازگذاشتن دست در حال نماز باشيم، در ابتدا لازم است اول دليل بسته گذاشتن دست در حال نماز را ثابت شده بدانيم. در حالي كه اصل اين عمل ثابت نشده است. به دلائل زير:
1- اگر اصل اين مسأله ثابت شده، چرا اكثر فقهاء آن روايات را حمل بر استحباب و حتي يك عده حمل بر كراهت كرده اند.
2ـ از ديدگاه شيعه اين عمل (دست بسته نماز خواندن) از بدعتهاي خليفه دوم مي باشد و مبطل نماز است.[7]
3- ما روايات زيادي داريم كه معارض با اين روايات صحاح سته است، مانند روايتي كه زراره از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل كرده است. امام صادق ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: «دست بسته نخوان كه مجوس اينطور مي كنند.»[8]
.
[1]. صحيح مسلم، بيروت، ناشر دارالكتاب العلميه، ج 2، جزء 4، ص 114.
[2]. صحيح بخاري، بيروت، ناشر دار الجبل، 1330 هـ ق، ج 1، ص 188.
[3]. ابي محمد عبدالله بن احمد بن محمد بن قدامه، مغني، باب صفه الصلاه (مسأله وضّع اليمني علي اليسري في الصلاة)، بيروت، دارالكتب العلميه، ج 1، ص513.
[4]. شيخ خالد بن عبدالله شافعي، دراسات الفقهيه علي مذهب الامام شافعي، ج 1، ص 286.
[5]. ابي محمد بن محمد بن قدامه، مغني، باب صفه الصلاه (مسأله وضع اليمني علي اليسري في الصلاة)، بيروت، دارالكتب، ج 1، ص 513.
[6]. السنن والمبتدعات، محمد عبدالسلام خضر الشفيري، دارالكتب العلميه، بيروت، ص 56.
[7]. يزدي، سيد كاظم، العروه الوثقي، قم، اسماعيليان، ج 1، ص 551، خوئي، ابوالقاسم، مستند، ج 15، ص 421.
[8]. حر عاملي، وسائل الشيعه(20 جلدي)، دار احياء التراث العربي، بيروت، ج 4، ص 1264، ابواب قواطع الصلاة، باب 15، باب عدم جواز تكفير، ح2.
منبع:سایت اندیشه قم