به گزارش رهروان ولايت در وبلاگ گروه اينترنتی آخرت آمده است:توبه یعنی یك نوع انقلاب و قیام انسان علیه خودش و این از جمله خصوصیات انسان محسوب مى شود. فرصت استغفار و توبه در همین دنیا پیش از مرگ است. مطابق آیات 17 و 18 سوره نساء (1) توبه حتی هنگام مرگ پذیرفته نیست; پس روح قادر نیست برای خود، در جهان برزخ استغفار نماید; امّا از آن جایی كه رحمت خداوند گسترده می باشد، این امكان را برای پاك شدن از برخی گناهان یا سیر به درجات بالاتر را در عالم برزخ فراهم كرده است.
این دو آیه از سوره نساء توبه دو گروه را غیرقابل پذیرش بیان می کنند:
1. كسى كه در امر توبه تا هنگام مرگ مسامحه نماید و با ظهور علایم مرگ اظهار توبه كند.
2. كافرى كه به حال كفر از دنیا برود و بعد از مرگ توبه كند.
عدم پذیرش توبه این دو گروه این است كه توبه از جمله اعمال انسان مكلّف است و دنیا، دارِ تكلیف است و آخرت عالم نتیجه و بهره بردارى از عمل، و چون این دو توبه در زمان قطع تعلّق آدمى از دنیا و ورود او به جهان آخرت است، بى فایده خواهد بود; ازاین رو كافران و گنهكاران بعد از مرگ آرزو مى كنند به دنیا برگردند تا در ظرف دنیا ایمان بیاورند و كار شایسته انجام دهند; چون مى دانند اظهار ایمان در آن جا فایده اى به حالشان ندارد(2)
طبق روایات متعدد اگر انسان در دنیا سنت حسنه‌ای در میان مردم باقی بگذارد یا كسی در دنیا به خاطر او كار خیری انجام دهد، بركات این كارها به او می رسد. هم چنان كه امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: "شش چیز است كه مؤمن بعد از مرگش از آن بهره می‌گیرد، فرزند شایسته‌ای كه استغفار برای او كند، قرآنی كه مردم آن را بخوانند، چاه آبی كه حفر كرده است. درختی كه نشانده، آب جاری كه در اختیار مردم بگذارد و سنّت نیكی كه بعداز وی به آن عمل كند(3)
پی نوشت ها:
1. إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَة ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیب فَأُولئِكَ یَتُوبُ اللّهُ عَلَیْهِمْ وَ كانَ اللّهُ عَلِیماً حَكِیماً - 17
محققاً خدا توبه ى آنهایى را مى پذیرد كه عمل ناشایسته را از روى جهل و نادانى مرتكب شوند و پس از آن كه زشتى آن عمل را دانستند به زودى توبه كنند; پس خدا آنها را مى بخشد و خدا دانا و به مصالح خلق آگاه است.
"وَلَیْسَت‌ِ التَّوْبَةُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّات‌ِ حَتَّی‌َّ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُم‌ُ الْمَوْت‌ُ قَال‌َ إِنِّی تُبْت‌ُ الْان‌َ وَلاَ الَّذِین‌َ یَمُوتُون‌َ وَهُم‌ْ كُفَّارٌ أُوْلَئكَ أَعْتَدْنَا لَهُم‌ْ عَذَابًا أَلِیمًا" - 18
و توبه كسانی كه گناه می‌كنند، تا وقتی كه مرگ یكی از ایشان در رسد، می‌گوید: "اكنون توبه كردم"، پذیرفته نیست; و ]نیز توبه[ كسانی كه در حال كفر می‌میرند، پذیرفته نخواهد بود، آنانند كه برایشان عذابی دردناك آماده كرده‌ایم."
2. ر.ك: محمد حسین طباطبایى، المیزان، ج 4، ص 242 ـ 243، و محمد تقى مصباح یزدى، آموزش عقاید، ص 405 ـ 408.
3. بحارالانوار، علامه مجلسی;، ج 6، ص 293، مؤسسة الوفأ / ر.ك: پیام قرآن، آیت اللّه مكارم شیرازی و دیگران، ج 5، ص 472، دارالكتب الاسلامیة.