یک قلیان در انظار مردم بکش یا از شهر بیرون برو

رهروان ولایت ـ امام زمان علیه السلام می فرمایند: «و امّا الحوادث‏ الواقعة فارجعوا فيها الى رواة حديثنا فانّهم حجّتى عليكم و انا حجّة اللَّه عليهم‏[1] حوادثى كه براى شما پيش مى‌آيد، رجوع كنيد به راويان حديث ما زيرا آنها حجّت من بر شما هستند، و من حجّت خدا بر آنها مي‌باشم‏»

یکی از این موارد راه‌گشا در حوادث زمانه فتوای حماسه آفرین مرجع عالی مقام میرزای شیرازی است. در سال 1307(ه ق) در سفر سوم ناصرالدين شاه به اروپا در اثرعياشي ها  ولخرجيهاي زياد، پولهايش به اتمام می‌رسد و چون ديگر پولي دربساط نداشت قراردادی را درزمينه کشت، توزيع و فروش توتون و تنباکو به "ماژور تالبوت" يکي از مشاوران و نزديکان نخست وزيرانگليس واگذارکند و در‌‌مقابل 25 هزار ليره دريافت کرد. مطابق اين قرارداد کمپاني"رژي" بايد سالانه 15 هزار ليره به صندوق دولت ايران واريز، و در مقابل کشت و فروش توتون و تنباکو را در انحصار خود ميگرفت. يعني از زارعان ارزان ميخريد و گران ميفروخت[2].

با اطلاع میرزای شیرازی از جریان ماوقع توسط نامه‌ای که از طرف سيد جمال الدين اسدآبادي به ایشان ارسال شده بود، ميرزاي شيرازي نامه ای در تاریخ 19 ذی الحجه 1308(ه. ق) به نزد شاه فرستاده ومخالفت خود را ابراز مي کند, اما ناصرالدين شاه به اين نامه اعتنايي نکرد. به همين خاطر ميرزاي شيرازي فتواي تاريخي خود را به اين شرح صادر کرد: "اليوم استعمال توتون و تنباکو باي نحو کان در حکم محاربه با امام زمان (عج) است."

 لذا زمانی که فتوای حماسه آفرین تنباکو به ایران آمد جنبش عظیمی در ایران ایجاد شد. صدای شکستن قلیان‌ها از‌‌‌‌هر کوی و برزن بگوش می‌رسید. حتی افراد بی تقوا وفسّاق نیز به شکستن قلیان‌ها مبادرت ورزیدند، تا جایی که صدای شکسته شدن قلیان‌ها از درون حرمسرای دربار شاه  به گوش می‌رسید.

وقتی ناصرالدین شاه ازیکی ازهمسران خود بنام انیس‏ الدوله پرسید: چرا قلیان‏ها را از هم جدا و جمع می‌کنند؟ انیس الدوله در پاسخ می‌گوید: برای آنکه تنباکو حرام شده ناصرالدین شاه با عصبانیت میگوید: چه کسی حرام کرده؟

انیس الدوله با همان حال درپاسخ به ناصرالدین شاه می گوید: «همان کس که مرا به تو حلال کرده». شاه بعد از شنیدن پاسخ همسرش حرفی نزد و برگشت.‌ و بعد از آن به هیچ یک از نوکران خود دستور آوردن قلیان نمی داد،‌ برای آنکه مبادا به ابهت و احترامش لطمه ای وارد شود، وتمام قلیان‏‌های موجوددر دربار را جمع کردند[3].

همچنین میرزا حسن آشتیانی با موقعیت عظیمی که در آن عصر داشت، دربسیج مردم مسلمان تهران دخالت و نقش موثری داشت. با فتوای میزای شیرازی ناصرالدین شاه سلطنت خود را در خطر دید و برای خواباندن این موج به میرزای آشتیانی پیغام داد: یا در تهران در انظار عمومی یک قلیان بکش یا از شهر تهران برو بیرون. او در جواب شاه با قاطعیت گفت: چون مرجع تقلید بزرگوار حاج میرزا حسن شیرازی تنباکو را حرام کرد و فرمان مرجع برای مردم واجب الاتّباع است، هرگز قلیان نمیکشم ولی از شهر خارج میشوم.

وقتی خبر پیغام شاه و خروج میرزا حسن آشتیانی از تهران در بین مردم نفر به نفر چرخید و شایع شد، تهران تکان خورد، مردم برای پشتیبانی میزای آشتیانی بازار تهران را تعطیل کردند و به خیابانها ریختند. ناصرالدین شاه به ناچار پیغام خود را پس گرفت و از میرزا حسن آشتیانی تقاضا کرد از شهر خارج نشود[4].

نتیجه: با نشان دادن راه و روش توسط امام(علیه السلام) بهترین وسیله و شاخص در تشخیص راه برای مردم در زمان غیبت مراجع یا همان نائبان عام حضرت می باشند. همانطور بنابر این سخن مشهور که پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکت شما آسیبی نرسد. البته باید از نیرنگ ها و توطئه های دشمنان بر علیه مراجع با بصیرت برخورد کنیم. زیرا میرزای شیرازی پس از شنیدن این پیروزی بزرگ درماجرای تنباکو بسیار اشک ریختند و وقتی از ایشان علت اشک ریختن را پرسیدند. میرزا درپاسخ فرمودند: من نگرانم، زیرا بیگانگان و استعمارگران امروز به قدرت اسلام و علمای اسلامی پیبرده‌اند و کمر به نابودی این دین و مذهب می‌بندند[5].

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع:

1] محدث نوري، مستدرك الوسائل، ج2،ص9.

2] مرکز اسناد انقلاب اسلامی(http://www.irdc.ir/fa/calendar/24/default.aspx)

3] ایرنا(http://www.irna.ir/fa/News/81374984/)

4]آیت الله نوری همدانی،اسلام مجسم،ص62.

5]فارس نیوز http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13901211000650