رهروان ولایت-
عالم خلقت مثل عالم اعداد است یعنی هر چیزی باید سر جای خودش باشد والا اگر این چینش و نظم بهم بخورد عالم اعداد بهم می خورد مثلا عدد 5 را برداریم و به جایش دوتا4 داشته باشیم، عالم هم اینگونه است.
جهان چون چشم و خط و خال و ابروست که هر چیزی به جای خویش نیکوست.... اگر یک ذره را بر گیری از جای خلل یابد همه عالم سراپای
و این اشتباه است که انسان اینگونه فکر کند که من به جای نماز خواندن به فقیر کمک می کنم که هم ثوابش بیشتر و هم خدا راضی تر است.
اگر این باشد که ملاک تشخیص کارهای خوب و بد فهم خودم باشد نیازی به ارسال پیامبران و فرستادن کتاب های آسمانی نبود.
قرآن کریم بارها انسان هایی که به ظاهر عاقل اند مذمت میکند
« أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلاَّ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبيلاً» [فرقان44]
«قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ» [عنکبوت63]
« وَ لكِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ» [مائدة 103]
«وَ مَثَلُ الَّذينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذي يَنْعِقُ بِما لا يَسْمَعُ إِلاَّ دُعاءً وَ نِداءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَعْقِلُونَ »[بقره171]
حال اگر عقل و فهم بشر به تنهایی کافی بود چرا عقلاء مورد مذمت واقع میشوند؟
واگر در مرتبه ی بالاتر اشکال وارد شود که اصلا فرصت ندارم به گفتار الهی، دین الهی، پیامبران الهی و در نهایت به خود خدا(صفات و اوصافش) فکر کنم.
سرچشمه این تفکر این است من با درک خود کارهای خوب اخلاقی را انجام میدهم.
سوال: آیا میتوان دین را نادیده گرفت و وجدان اخلاقی را رهبر درونی قرار داد؟
جواب: اگر انسان به خیال خام خود فرض کند که در این جهان محور اوست و ملاک خوبی وجدان او، پس جایگاه خالق این عالم آدم چه میشود؟ ملاک قبولی عملی تشخیص فرد نیست بلکه ملاک قبولی تایید الهی است.
همانطور که قرآن کریم میفرماید« وَ الَّذينَ كَفَرُوا أَعْمالُهُمْ كَسَرابٍ بِقيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ ماءً حَتَّى إِذا جاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئاً كسانى كه كافر شدند، اعمالشان همچون سرابى است در يك كوير كه انسان تشنه از دور آن را آب مىپندارد امّا هنگامى كه به سراغ آن مىآيد چيزى نمىيابد» [نور39] در نگاه قرآن کریم عملی که با ایمان همراه نباشد مانند سراب است هرچند کارهای خوبی انجام بدهند.
حال عده ای بیایند بگویند ما ایمان هم داریم و هر کاری که تشخیص دادیم خوب است را انجام میدهیم.
اگر انسانی ایمان دارد و این حرف را میزند،(البته این حرف نشان میدهد که آن ایمان به خدای تشریفاتی است نه خدایی که در زندگی انسان نقش دارد)
میگوییم انسان بنده وتابع نظرات خود است یا بنده ی خدا و تابع او؟
عقل برای تعیین وتشخیص نیاز به وحی دارد خدای متعال در قرآن کریم میفرماید« وَ يُعَلِّمُكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُون» [بقره151] خداوند در این آیه میفرماید: چیزهایی به شما تعلیم دادیم که نمی توانستید (نفرمود نمی دانستید) یاد بگیرد.
بنابر این معلوم میشود چیز هایی است که بشر قادر به فهم آنها نیست و وحی باید آنرا بیان کند.
بله انسان برای فهم وحی از عقل کمک میگیرد پس میتوان گفت عقل وسیله ای است برای تشخیص، اما به دستگیری وکمک وحی الهی.
راه را خدا مشخص کرده است(دین) و در این راه نیاز به راهنمایانی دارد(پیامبران وائمه علیهم السلام+عقل)
به بیان دیگر عقل و وجدان بشری راه ساز و مهندس راه نیستند که بگویند هرچه تشخیص دادیم انجام میدهیم بلکه رونده ی این راه هستند. مانند قطاری که تابع ریل است هرجا ریل کشیده شد قطار در آن حرکت میکند و خروج از ریل با سقوط همراه است. « وَ اتَّبِعُونِ هذا صِراطٌ مُسْتَقيمٌ از من پيروى كنيد كه اين راه مستقيم است»[زخرف61]
حال که روشن شد حکم از آن عقل و وجدان من نیست«إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ عَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُون حكم و فرمان، تنها از آنِ خداست! بر او توكّل كرده ام و همه متوكّلان بايد بر او توكّل كنند!» [یوسف67]
اگر حکم از آن خداست چه اینکه قرآن میفرماید، انسان باید با توکل بر او نه تکیه بر خود کارها را آنطور مورد رضایت خداست انجام بدهد نه آنطور که خودش میخواهد. چه با دستانش به فقیر کمک کند وجه با لبانش دعا کند مهم انجام دادن خواسته ی الهی است.
گاهی انسان به فقیری کمک میکند چون دلش به حال او سوخته اما یکوقت کمک میکند چون خدا فرموده«َ في أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُوم و در اموال آنها حقّى براى سائل و محروم بود» [ذاریات19] و این دومی دارای ارزش است چون مورد رضایت خداست آن را به جا آورد.