رهروان ولایت ـ پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) بهخاطر مصالحی مانند: اهداف سیاسی، اجتماعی، رهایی کنیزان، نجات زنان مسلمان از تسلط بستگان مشرک و کافر، طرد سنتهای غلط جاهلی و ... نُه همسر اختیار کردند، البته آن حضرت، در زمان حیات حضرت خدیجه(سلاماللهعلیها) همسری غیر از ایشان نداشتند.[1]
امتیاز همسران پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله):
زنان پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) با زنان مسلمان دیگر، فرق داشتند و آنها ضمن دارا بودن افتخار همسری آن حضرت، دارای لقب «ام المومنین» یعنی؛ «مادر مومنان» بودند، چنانکه قرآن کریم در این مورد میفرماید: «النَّبىُِّ أَوْلىَ بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَ أَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتهُُمْ[احزاب/6] پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها [مومنان] محسوب مىشوند».
مسئولیتهای همسران آن حضرت:
خداوند متعال، برای رعایت برنامههای اسلام و احترام پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) زندگی شخصی و خانوادگی آن حضرت را مورد توجه قرار داده و بعضی از اشتباهات را به همسران آن حضرت، تذکر میداد؛ همچنین سفارشاتی به آنان داشته است که به بعضی از این موارد اشاره میشود:
1. دوری از زرق و برق دنیا:
همسران آن حضرت، نباید فکر و قلبشان در گرو زرق و برق دنیا باشد، زیرا آنها هم باید مانند خود پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) که الگوی مسلمانان است، الگوی زنان مسلمان باشند، به همینخاطر؛ خداوند، ایشان را از این موضوع، بر حذر داشته است.[2]
2. سفارش به پاکدامنی و دوری از بیعفتی:
بیعفتی، گناه بزرگی است که همه باید از آن دوری کنند، مخصوصاً همسران پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) که خداوند متعال، ضمن سفارش ایشان به دوری از این گناه بزرگ، عذابی بیشتر از دیگران را بر این گناه، به آنان وعده داده است.[3]
3. مراقبت از سخن گفتن نامناسب با نامحرمان:
سخن گفتن زنان، نباید به صورت فریبنده باشد، یعنی آهنگ صدایشان، بهگونهای نباشد که برای نامحرمان، هوسانگیز باشد، و اینمورد، برای زنان پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) تأکید بیشتری داشت، چرا که خداوند متعال، به آنها میفرماید: «یا نِساءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً[احزاب/32] اى همسران پیامبر، شما مانند یكى از زنان معمولى نیستید، اگر تقوا دارید، پس به صورت هوسانگیز سخن نگویید تا (مبادا) آنكه در دلش بیمارىست طمعى پیدا كند، و نیكو و شایسته سخن بگویید». همانطور که عرض شد، جملهی «شما مثل سایر زنان نیستید» براى تاكید است یعنی میفرماید که شما در اطاعت از این تکلیف، باید بیشتر از زنان دیگر، رعایت و کوشش کنید.[4]
4. پرهیز از اذیت و فاش کردن اسرار پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله):
بعضی از زنان پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) آنگونه که یک زن خوب و با وفا باید باشد، نبودند و آن حضرت را اذیت میکردند و بنا بر آیهی قرآن کریم، راز داری پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) را رعایت نکردند، در صورتیکه آنها باید در رفتار خود، نسبت به آن حضرت که به تمام جامعه اسلامى و عالم بشریت، تعلق دارد، رعایت بیشتری را داشته باشند.
به همینخاطر بود که خداوند، پیامبر خود را از این فاش کردن راز، توسط بعضی از همسران آن حضرت، آگاه کرد و به با لحنی محکم، آنها را توصیه به توبه و پرهیز از اینگونه اعمال فرمود.[5]
در نتیجه: از لحن این آیات، میتوان نتیجه گرفت؛ کسانیکه به هر نوعی به اسلام، منتسب هستند و مسلمان محسوب میشوند؛ باید بدانند که با افراد دیگر فرق دارند و باید بیشتر مراقب رفتار خود باشند، چنانکه خداوند به همسران پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) فرمود: «یا نِساءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّساء»؛ و امام صادق(علیهالسلام) به یکی از اصحابشان که مرتکب کاری خلاف شده بود فرمود: «كار خوب را هر که انجام دهد خوب است و از تو خوبتر است، زیرا به ما منتسب هستی؛ و كار بد از هر که باشد بد است و از تو بدتر».[6] پس ما نیز چون مسلمان هستیم باید بیشتر مواظب رفتار خود باشیم تا باعث شود غیر مسلمانها به اسلام گرویده و مجذوب اسلام شوند.
--------------------------------------
پینوشت:
[1]. با استفاده از سایت اسلام کوئست
[2]. این موضوع در سوره احزاب/28 آمده است
[3]. احزاب/30
[4]. با استفاده از ترجمه المیزان، ج16، ص460 و 461
[5]. با استفاده از تفسیر نمونه، ج24، ص273 تا 278 در تفسیر آیات اول تا پنجم سوره مبارکه «تحریم»
[6]. إِنَّ الْحَسَنَ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ حَسَنٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَحْسَنُ لِمَكَانِكَ مِنَّا وَ إِنَّ الْقَبِیحَ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ قَبِیحٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَقْبَح؛«المناقب(چاپ: مؤسسه انتشارات علامه)، ج4، ص236»