رهروان ولایت ـ هریک از اعضای بدن انسان دارای کارکرد و عملی است که می‌تواند انسان را به سوی خدا بکشاند و بشر را به مرحله رشد برساند اگر همین اعضا همراه با شیطان شود انسان را به بیراه می‌کشاند،که یک عضوی از بدن انسان هفتاد گناه برایش ذکر کردند یکی از ان گناه ها سخن چینی است ، در واقع این صفت رذیله انسان را پیش خدا منفور می‌کند و پروردگارعالم برای این صفت رذیله وعده به عذابی سخت داده است .
در قران کریم می‌خوانیم :« وَ يقطَعونَ ما أمرَ اللهُ بهِ أن يوصلَ و يفسدونَ في الارضِ أولئکَ لهُم اللعنهُ و لهُم سوءُ الدارِ ، کساني که قطع می‌کنند آنچه را خداوند امر به وصل آن فرموده و در زمين فساد می‌کنند، برای ايشان است دوری از رحمت خداوند و برايشان بدی سرای آخرت است يعنی عذاب اخروی؛ »[سوره رعد، آيه 25] افرادی که انچه خداوند سفارش کرده است به اینکه بین مومنین اتحاد و انس الفت ایجاد کنید و با سخن چینی دعوا راه می‌اندازند جزای شان همان لعنت خداوند است برایشان ، در واقع کسی که در زمین فساد کند و نافرمانی خدا کند مخصوصا نمامی و سخن چینی کند در اخرت عذاب سختی را باید به دوش بکشد.
قران کریم کسانی که اتش کینه را در میان مردم با سخن چینی روشن می‌کند انان را به عذاب دوزخ تهدید می‌کند چنانکه درباره یکی از همسران ابی لهب می‌فرماید:« وَامْرأتُهُ حَمّالَةَ الْحَطَبِ ، زن او: ابی لهب آن هيزم كش آتش افروز نيز اهل جهنم است.» [سوره مسد، 4] در واقع عذاب سخن چینان اتش دوزخ می‌باشد.
امام صادق (علیه السلام ) سخن چینیان را به ساحر معرفی کرده و می‌فرماید : « جز اين نيست که بزرگترين اقسام سحر، نمامی است که به واسطه آن بين دوستان جدائی می‌اندازد و دشمنی را بجای صفا در بین کسانی که با يکديگر يک رنگ بودند قرار می‌دهد و به سبب سخن چینی خون ها ریخته می‌شود و خانه ها خراب می‌شوند و پرده ها کشف می‌شود و نمام بدترين کسانی است که روی زمين راه مي رود، » [1] امام سخن چینان را بدترین انسانها در روی زمین معرفی می‌کند چرا که همین سخن چینان گاهی باعث می‌شوند خونی در زمین ریخته شود.
رسول خدا (صلی الله علیه واله) در این باره فرمودند : « کسی که برای سخن چينی بين دو نفر حرکت کند، خداوند بر او در قبرش، آتشی را مسلط می‌فرمايد که او را می‌سوزاند و چون از قبرش بيرون مي آيد، ماری بزرگ و سياه را بر او مسلط می‌فرمايد که گوشت او را می‌خورد تا داخل جهنم شود »[2]
در بعضی از روایات سخن چینان را قاتل معرفی کردند که در همین زمینه امام صادق (علیه السلام) فرمود: « سخن چین قاتل سه نفر است: قاتل خود و قاتل كسى كه سخن چینى او را كرده و كسى كه نزد او سخن چینى كرده است » [3]
علمای اخلاق برای سخن چینان علل های را ذکر کردند که شخص ، وادار به این صفت رذیله می‌شود:
الف ـ نفاق و دورویی : امام صادق(علیه السلام ) می‌فرماید: « لقمان به فرزندش گفت: منافق سه نشانه دارد: زبان او با قلبش، قلب او با عملش و ظاهر او با باطنش هماهنگ نیست » [4]
ب ـ حسادت : در بعضی مواقع انسان به خاطر مال یا موقعیت اجتماعی طرف مقابل بخاطر حسادت ، سخن چینی می‌کند تا بتواند ضربه ای وارد کند و طرف مقابلش را ذلیل کند بخاطر همین در روایات اسلامی حسد را ، تباه کننده ایمان و نیکیها و موجب سلب آرامش و بدبختی دنیا و آخرت آدمی معرفی شده است[5]
ج ـ دشمنی : شخص دشمنی طرف را در دل پنهان کرده و منتظر فرصت مناسبی است تا عقده گشایی کند، یا در برخی موارد شخص برای اظهار عداوت خود ، متوسل به سخن چینی می‌شوند، با نقل گفتار و کردار ناپسند فردی که مورد دشمنی واقع شده، از او انتقام گرفته و او را بکوبند و منفور گردانند.
د ـ پرگوئی و هرزه گویی : سببش هم این است که فرد برای تفریح و سرگرمی یا جلب دوستی و وقت گذرانی بوسیله‌ی نقل حکایات، احوال و داستانهای بی‌فایده و غیبت و سخن چینی از این و آن است. [6]
شیـــخ اجــل ســـعدی علیـــه الــرحمه می فرماید :
ميـان دو‌كس جـنگ چـون آتش است*** سخـن‌چـين بدبخـت هيزم‌‌كش است
كننـد اين و آن خـوش دگـر بـاره‌ي دل*** و مي اندر ميـان، كور بخـت و خـجل
مـيــان دو تــن، آتـش افــروخــتـن*** نه عقل است و خود، در ميان سوختن
----------------------
پی نوشت :
1- احتجاج، ج2، ص 82 [و إنّ مِن أکبرِ السحرِ النميمه يُفَرقُ بها بينَ المتحابينَ و يُجلبُ العداوهُ علي المُتَصافيينِ و يُسفَکُ بها الدماءُ و يُهدَمُ بها الدُورُ و يُکشَفُ بها الستورُ و النمامُ شرُّ مَن و طَئَ الأرضَ]
2- ثواب العمال، ص 335 [مَن مَشي في نميمهٍ بينَ الإثنينِ سَلَطَ اللهُ عليه في قبرهِ ناراً تُحرقُهُ إلي يومِ القيمهِ و إذا خرج من قبرِهِ سَلَطَ اللهُ عليهِ تنيناً اسودَ ينهشُ لَحمَهُ حتي يدخُلَ النارَ ]
3- الخصال،ترجمه جعفرى،ج1ص 167
4- مجلسی،محمد باقر؛ بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،ج 69، ص 206
5- به نقل از ملا احمد؛ معراج السعادة، ص 418
6- نراقی، ملا مهدی؛علم اخلاق اسلامی،ترجمه‌ی سید جلال الدین مجتبوی ، چ سوم، ص 245
نظرات
الفتنة اکبر من القتل . قتل گناهش بزرگتر از قتل است .