رهروان ولایت- کسانیکه بر اساس فرهنگ بدبینی و نگرش منفی به زنان نگاه میکردند یکی از موضوعاتی که دربارهی آن سخنان بسیار گفتند و حتی در رابطه با آن کتابها نوشتند، این است که زنان طبعا مکار و حیلهگر میباشند، صاحبان این نظریه منفی سعی کردند که از قرآن هم شاهدی برای اثبات نظریه خود که بیاورند.
استدلال و استشهاد آنها به قرآن این است که قرآن درباره «مکر زنان» فرموده: «إنَّ کَیدَ کُنَّ عَظیم [یوسف/28] مکر شما(زنان) بزرگ است». ولی درباره مکر شیطان فرموده: «إنَّ کَیدَ الشِّیطانِ کانَ ضَعیفا [سوره نساء76] بدانید مکر و کید شیطان ضعیف است.» بنابر این دو آیه، مکر زنان از مکر و کید شیطان بزرگتر است.[1]
برای پاسخ به این تفکر به تفسیر علامه طباطبایی(رحمهاللهعلیه) رجوع میکنیم ایشان مینویسد: جمله «إنَّ کَیدَ الشِّیطانِ کانَ ضَعیفا» در ضمن آیات جهاد است و خداوند با دادن وعدۀ ثوابها و فضیلتها، مسلمانان را به جهاد امر میکند و در این رابطه تاکید میکند، سپس میفرماید: «أَلَّذِینَ آمَنُواْ یُقَاتِلُونَ فِى سَبِیلِ اللَّهِ وَالَّذِینَ كَفَرُواْ یُقَاتِلُونَ فِى سَبِیلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُواْ أَوْلِیَآءَ الشَّیْطَانِ إِنَّ كَیْدَ الشَّیْطَانِ كَانَ ضَعِیفاً.[نساء/76] كسانى كه ایمان آوردهاند، در راه خدا جهاد مىكنند و كسانى كه كافر شدهاند، در راه طاغوت مىجنگند. پس با دوستان و یاران شیطان بجنگید (و بیم نداشته باشید) زیرا حیلهى شیطان ضعیف است». خداوند متعال در این مورد، از این جهت مکر شیطان را ضعیف قلمداد کرده است که در راه تقویت راهکارهای طاغوت در برابر راه خدا قرار گرفته و این مطلب روشن است که مکر و نقشه شیطان در راه تقویت طاغوت ضعیف است و کاربرد ندارد.(یعنی هر چند نسبت به کسانی که از شیطان پیروی میکنند، چشمگیر و قوی است؛ اما در برابر خدا و عنایت و نصرت خدا نسبت به مجاهدین راه خدا ضعیف است)».[2]
سپس در ادامه مینویسد: «و اما معنای جملۀ «إنَّ کَیدَ کُنَّ عَظیم» در داستان حضرت یوسف(علیهالسلام) با توجه به آیات قبل از این آیه معلوم میشود، گروهی از زنان مصر نقشه جلب توجه حضرت یوسف(علیهالسلام) را داشتند و یوسف (علیهالسلام) برای مصونیت خود به خدا پناه برد و گفت: «وَ اِلاّ تَصْرِفْ عَنّى كَيْدَهُنَّ أَصْبُ اِلَيْهِنَّ [یوسف/33] پروردگارا اگر کید زنان مصر را از من برنگردانی نقشه آنها کارگر میشود». سپس میفرمایند: «فَاسْتَجابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّ اِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ [یوسف/34] پس پروردگارش او را پاسخ داد و حيله آنان را از او بگردانيد، همانا اوست شنواى دانا». ملاحظه میکنید در تمام این عبارات، مرجع ضمیر همان گروه از زنان مصر است؛ بنابراین در عبارت «إنَّ کَیدَ کُنَّ عَظیم» نیز به دلیل این شواهد و قرائن که ذکر گردید مورد خطاب زنان مصر میباشند نه زنهای دیگر».[3]
بر این اساس، این برداشت از قرآن که در عبارت «إنَّ کَیدَ کُنَّ عَظیم» منظور همۀ زنان دنیا میباشند برداشتی نادرست و اشتباه است.
بنا بر آنچه که ذکر شد: این حربهی تبلیغاتی علیه زنان که کید و مکر آنها را از کید شیطان بزرگتر قلمداد کردن و تمام نقشههای مکارانهی دنیا را در مکر زنان خلاصه نمودن و آن را به گردن همه زنان جهان در هر عصر و زمان و در هر منطقه و مکان انداختن، اشتباهی است بزرگ و تهمتی است ناروا و نسبت دادن آن به قرآن کریم نیز اشتباه بزرگتری است.[4]
-----------------------------------------
پینوشت
[1]. در این مورد به شرح نهجالبلاغه خویی، ج5، ص 308 مراجعه فرمایید.
[2]. تفسیر المیزان، ج 4، ص 450.
[3]. همان، ج11، ص 159.
[4]. جایگاه بانوان در اسلام، ص89.