رهروان ولایت ـ
سفر حتی اگر مدتی کوتاه هم که باشد برای سلامتی روح و روان انسان بسيار مفيد است. منتها گاهی اوقات، انسان تنهایی به مسافرت می‌رود و گاهی با اعضای خانواده، دوستان و یا همکاران خود به دل طبیعت و شهرها می‌زند.حال با توجه به این‌که هر چیزی برای خود آداب و شرایط خاص خود را دارد، در صورتی‌که دسته جمعی عازم سفر هستیم، اخلاق سفر ایجاب می‌کند وظایف و کارها بین افراد تقسیم شود، هر کسی مسئولیتی را به‌عهده بگیرد، حتی به دیگران نیز کمک نماید و این امر، بیانگر عظمت روحی چنین اشخاصی است، که بنا بر حدیث نبوی «سَيِّدُ الْقَوْمِ خادِمُهُمْ فِي السَّفَر»،[1]؛ «بزرگ هر قومى كسى است‌كه در سفر خدمت‌گزار آنان باشد»
در روایت آمده است حضرت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم که شخص اول عالم خلقت محسوب می‌گردند و برای همه ما الگو می‌باشند، با جمعی به سفر رفتند و در خلال سفر به اصحاب خود فرمودند: تا گوسفندى قربانى كنند، يكى از مردان همراه گفت: ذبح گوسفند به‌عهده من، ديگرى گفت: پوست كندن آن نيز با من، سوّمى گفت: قطعه قطعه كردن گوشت‌ها با من و چهارمى گفت پختن آن نيز با من، در این میان حضرت فرمودند: فراهم نمودن هیزم‌ها نیز با من! اصحاب گفتند: یا رسول الله! پدران و مادران فدای شما باد. نبايد شما به زحمت بيفتيد، ما به جاى شما كارها را انجام مى‌دهيم. حضرت فرمود: «عَرَفْتُ أَنَّكُمْ تَكْفُونِي وَ لَكِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَكْرَهُ مِنْ عَبْدِهِ إِذَا كَانَ مَعَ أَصْحَابِهِ أَنْ يَنْفَرِدَ مِنْ بَيْنِهِمْ فَقَامَ يَلْقُطُ الْحَطَبَ لَهُم»،[2]؛ «مى‌دانم كه شما به جاى من انجام مى‌دهيد، ليكن خداوند عزّوجل دوست نمى‌دارد بنده‌اى را كه اگر با گروهى مسافرت كرد گوشه‌ای بنشیند(وکار نکند)حضرت این سخن را فرمود و برخاست تا برای آن‌ها هیزم جمع آوری کند.»
چنان‌چه در این حدیث ملاحظه می‌فرمایید حضرت، از کار کردن در سفر شانه خالی ننمودند و منتظر نشدند تا دیگران غذا تهیه کنند. بلکه خود مستقیما به‌عنوان یکی از اعضای گروه، وارد صحنه شدند و مسئولیتی را پذیرا گشتند.
و یا در بیان دیگر داریم پیش رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از مردی سخن به میان آمد که او آدم خوبی است. سپس درباره اوصاف وى به حضرت عرض شد: او با ما به حج آمد، هر زمان در مكانى منزل مى‌کردیم پیوسته ذاکر خدا بود و لا اله الا الله می‌گفت. و آن‌گاه که حرکت می‌کردیم پیوسته خدا را یاد می‌کرد و ذکر خدا می‌گفت تا باز در منزل دیگر فرود می‌آمدیم. حضرت فرمودند: پس چه کسی شترش را علوفه می‌داد و غذایش را آماده می‌کرد؟ عرض کردند: همه ما، حضرت فرمودند: «كُلُّكُمْ خَيْرٌ مِنْه»،[3]؛ «همه شما از او بهتريد!»
بنابراین روایات ذکر شده و اخلاق در سفر ایجاب می‌کند، با توجه به نقاط قوت اعضای گروه، کارها به کاردان سپرده شود و هر کسی وظیفه‌ای از حساب‌داری مالی، تدارکات، پخت و پز، آماده کردن غذا تا حتی بچه‌داری توسط آقایان را به‌عهده بگیرد، که کارهای جمعی و تقسیم کار در سفر نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه نوعی تفریح هم به‌حساب میآید.
.......................................................
پی‌نوشت:
[1]. مکارم الاخلاق، ص251
[2]. بحارالانوار، ج73، ص273
[3]. همان، ص 274