تکفیر مسلمانان؛ عملی ضد قرآنی

در طول تاریخ، عدّه‌ای، افراد و گروه‌های مختلف را متهم به کفر می‌نمودند. امروزه نیز برخی گروه‌های افراطی با برداشت غلط از دین اقدام به تکفیر مسلمانان می‌نمایند. برای روشن شدن موضوع، می‌بایست به تعریف مشخصی از مسلمانی برسیم.

بی‌شک کمترین درجه مسلمانی، اقرار و گواهی به وحدانیّت خداوند تبارک و تعالی و رسالت و پیامبری پیامبر اعظم حضرت محمد مصطفی(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) است، اگر چه فقط زبانی بوده و از مرحله سخن فراتر نباشد، بنا بر شهادت وحی و اعتراف عموم مفسّران، فقیهان و دانشمندان علم کلام، خون و مال چنین شخصی محفوظ و هیچ‌کس حقّ تعرّض به او را ندارد.

مطابق تعریف کتب لغوی، اسلام یعنی ورود در امنیت و آرامش، یعنی با پذیرش توحید و رسالت از آزار دیگری محفوظ باشد.[1] «ابن‌جریر‌طبری» نیز به نقل از «زُهری» در این‌باره می‌نویسد: «اسلام، شهادت و گواهی به وحدانیّت خدا و یکتایی پروردگار است و ایمان، سخن همراه با عمل است».[2]

بنابراین، اعتقاد و نظریه مفسران و دانشمندان اسلامی این است که با شهادت و اقرار به خدا و پذیرش رسالت پیامبرش، مرحله‌ای از مسلمانی محقق می‌شود که در نتیجه خون، مال، آبرو و ناموس چنین شخصی باید از تعرّض محفوظ بماند.

خداوند متعال نیز در قران بر پرهیز از تکفیر و قتل کسانی که اظهار اسلام می‌کنند، تاکید می‌نماید: «وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَىٰ إِلَیْکُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا [نساء/94] به کسی که اظهار اسلام می‌کند نگویید: مسلمان نیستی». در شأن نزول این آیه آمده است که پيامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) بعد از بازگشت از جنگ خيبر «اسامة‌بن‌زيد» را با جمعى از مسلمانان به سوى يهوديانى كه در يكى از روستاهاى «فدك» زندگى مى‏‌كردند فرستاد، تا آن‌ها را به سوى اسلام و يا قبول شرائط ذمه دعوت كنند. يكى از يهوديان به نام «مرداس» كه از آمدن سپاه اسلام با خبر شده بود، اموال و فرزندان خود را در پناه كوهى قرار داد و به استقبال مسلمانان شتافت، در حالى كه به يگانگى خدا و نبوت پيامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) گواهى مى‏‌داد. اسامة‌ به گمان اينكه مرد يهودى از ترس جان و براى حفظ مال اظهار اسلام مى‏‌کند و در باطن مسلمان نيست، به او حمله كرد و او را كشت و گوسفندان او را به غنيمت گرفت. هنگامى كه پيامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) خبردار شدند، از اين جريان بسيار ناراحت شده و فرمودند: تو يک مسلمان را كشتی. اسامة ناراحت شد و عرض كرد: اين مرد از ترس جان و براى حفظ مالش اظهار اسلام كرد! پيامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود: تو كه از درون او آگاه نبودى، چه می‌دانى؟ شايد به راستى مسلمان شده بود. در اين موقع آيه نازل شد و به مسلمانان هشدار داد كه به خاطر غنائم جنگى و مانند آن هيچ‌گاه سخن كسانى كه اظهار اسلام مى‏‌كنند را انکار نکنند، بلكه هر كس اظهار اسلام كرد بايد سخن او را پذيرفت.[3]

از سوی دیگر خداوند متعال در رابطه با اسلام عرب‌های باديه‌نشين می‌فرمايد: «قَالَتِ الاْعْرَابُ ءَامَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَ لَـكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الاْيمَـنُ فِي قُلُوبِكُمْ وَ إِن تُطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لاَ يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَــلِكُمْ شَيْـئا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ [حجرات/14] عرب‌های باديه‌نشين گفتند: ايمان آورده‌ايم، بگو: شما ايمان نياورده‌ايد، ولی بگوييد: اسلام آورده‌ايم، چون هنوز ايمان وارد قلب شما نشده است و اگر از خدا و رسولش اطاعت كنيد چيزي از پاداش كارهای شما را فروگذار نمی‌كند، خداوند آمرزنده و مهربان است». مطابق آیه مذکور اقرار زبانی اگر قلب را تسخير نكند اسلام است و اگر زبان و دل هر دو آن را پذيرا شدند، ايمان است.

اما متاسفانه علی‌رغم تصریح آیات قرآن، گروه‌های تکفیری – وهابی اقدام به تکفیر مسلمانان نموده و کشتن ایشان را جایز می‌دانند. «ابن‌تیمیه» به عنوان بنیان‌گذار وهابیت به صراحت در مورد تکفیر مسلمین می‌گوید: «هر كس كنار قبر پيامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) يا يكى از افراد صالح بيايد و از آنان حاجت بخواهد مشرك است. پس واجب است چنين شخصى را وادار به توبه كنند و اگر توبه نكرد، بايد كشته شود».[4]

مسلمانان باید ضمن هشیاری در برابر توطئه‌های دشمنان، ماهیت گروه‌های افراطی را شناخته و ضمن تطبیق با آموزه‌های قرآنی و اسلامی از ایشان بیزاری بجویند.
---------------------------------------------------
پی‌نوشت
[1]. مفردات راغب، ماده «سلم». متن عربی: الدخول فی السلم، و هو آن یسلم کلّ واحد منهما أن یناله من ألم صاحبه.
[2]. جامع البیان، ج ۲۶، ص۱۸۲، شماره ۲۴۶۰۷.
[3]. http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=18395&AyeID=587&ltr2=3
[4]. زيارة القبور والاستنجاد بالمقبور ج1 ص18 المؤلف: تقي الدين أبو العباس أحمد بن عبد الحليم بن عبد السلام بن عبد الله بن أبي القاسم بن محمد ابن تيمية الحراني الحنبلي الدمشقي (المتوفى: 728هـ)، الناشر: دار طيبة، الرياض، المملكة العربية السعودية، عدد الأجزاء: 1.